«Ἐγώ εἰμί τό φῶς
τοῦ κόσμου» (Ἰωάν. 8,12), διδάσκει ὁ Χριστός. Τό ἐρώτημα εἶναι πῶς
κατανοοῦμε τί εἶναι αὐτό τό Φῶς καί πῶς τό ζοῦμε; Ἡ Ἐκκλησία δίνει τήν ἀπάντησή
της μέσα ἀπό τήν παρουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Ἡ κάθοδoς τοῦ τρίτου Προσώπου τῆς Ἁγίας
Τριάδος τήν ἡμέρα τῆς Πεντηκοστῆς ἐν εἴδει πυρίνων γλωσσῶν, ἀλλά καί ὡς ἦχος
δυνατοῦ ἀνέμου, ἀλλάζει τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο βλέπουμε καί κατανοοῦμε τόν
κόσμο. Ἐνῶ ξεκινοῦμε ἀπό τίς αἰσθήσεις μας, πού εἶναι δῶρο τοῦ Θεοῦ, νά
προσεγγίζουμε τή ζωή, τούς ἀνθρώπους, τήν κτίση, τό Ἅγιο Πνεῦμα ἐπενεργεῖ ἐντός
μας καί μᾶς κάνει νά βλέπουμε καί νά προσεγγίζουμε τόν κόσμο πνευματικά, δηλαδή
μέσα ἀπό τήν καρδιά μας. Καί τότε ρέουν ἀπό μέσα μᾶς ποτάμια ὕδατος, τό ὁποῖο
δίνει ζωή (Ἰωάν. 7, 38-39).
Τό ζωοποιό τρίπτυχο
Φῶς, ὕδωρ καί πνεῦμα. Μέσα ἀπό αὐτόν τόν συνδυασμό ἀποκτοῦμε
τόν ἀληθινό προορισμό μας, βιώνουμε δηλαδή τό καθ’ ὁμοίωσιν Θεοῦ. Φῶς σημαίνει ὁ
Χριστός νά εἶναι τό ὑπόδειγμα τῆς ζωῆς μας. Ἡ ἀγάπη καί ἡ ἐλευθερία τοῦ
Θεανθρωπίνου Προσώπου νά γίνεται ἡ στάση ζωῆς καί τό βίωμα καί τοῦ κάθε ἀνθρώπου
πού ὁδηγεῖται στόν Θεό. Ὕδωρ σημαίνει ὁ φωτισμένος ἄνθρωπος νά ἔχει ξεδιψάσει ὅλες
τίς ἀγωνίες του, ὅλα τά ἐρωτήματά του καί νά μεταδίδει πίστη στόν Θεό καί στούς
ἄλλους, ἰδίως στούς σταυρούς καί τίς δοκιμασίες. Πνεῦμα σημαίνει τή μεταμόρφωση
καί τόν ἁγιασμό τῆς ὕπαρξης. Νά γνωρίζουμε ὅτι κλειδί γιά τήν εὐτυχία στή ζωη
μας δέν εἶναι ἡ ἱκναοποίηση κάθε ἐπιθυμίας μας, ἡ ἀναγνώριση ἀπό τούς ἄλλους, ὁ
προσανατολισμός στό παρόν, ἀλλά ἡ μεταμόρφωση τῆς πνευματικότητας, τό νά κατικεῖ
ὁ Θεός στήν ὕπαρξη, τό νά σκεφτόμαστε τόν Θεό, τό να ζητοῦμε καί νά προσδοκοῦμε
τήν κοινωνία μ’ αὐτόν, τό νά εἶναι στήν καρδιά μας ἐγκατεστημένη ἡ πίστη ὅτι «ἀξίζει
νά ζεῖ κανείς ὅταν εἶναι κοντά στό Θεό».
Ὁ κόσμος τῆς ἄρνησης
Ὁ κόσμος σήμερα ἀρνεῖται αὐτό τό τρίπτυχο. Ἀντί γιά τό φῶς
τῆς παρουσίας τοῦ Χριστοῦ ἔχει ἐπιλέξει τήν πεφωτισμένη σκέψη τῆς γνώσης καί τῆς
θεοποιημένης ἐπιστήμης, τῆς ἐπιθυμίας γιά ἔλεγχο τῆς ζωῆς μέ κριτήριο τό «ἐγώ
τά ξέρω ὅλα». Ἀντί γιά τό ὕδωρ τῆς
πίστης ἔχει ἐπιλέξει τό καταλάγιασμα τῶν ὑπαρξιακῶν προβληματισμῶν καί τήν
πλήρη ἐνασχόληση μέ τά βιοτικά. Ἔχοντας θεοποιήσει τήν οἰκονομία, κατά τό δόγμα
«ὁ ἄνθρωπος εἶναι ὅ,τι τρώει», δέν μπορεῖ νά δώσει ἀληθινή χαρά οὔτε στόν ἑαυτό
του οὔτε στόν πλησίον του, ἐγκλωβισμένος στά δικά του. Καί κρίνει τόν κόσμο ὄχι
μέ κριτήριο τί χωρίζει τόν ἄνθρωπο ἀπό τόν Θεό, ἀλλά πῶς θά μπορέσει νά
χρησιμοποιήσει καί τούς συναθρώπους του καί τά ὑλικά πράγματα γιά τή δική του
καλοπέραση καί αὐτάρκεια. Ἀντί γιά τό πνεῦμα ἔχει ἐπιλέξει τό πρόσκαιρο, μέ τή
βεβαιότητα ἤ τόν φόβο ὅτι δέν ὑπάρχει αἰωνιότητα καί, ἑπομένως, «πρέπει νά
ζήσει τή μία ζωή πού τοῦ ἔχει δοθεῖ».
Ἡ ἄρνηση τοῦ τριπτύχου αὐτοῦ ὑποδηλώνει στήν καλύτερη
περίπτωση τήν παραμόρφωση τῶν πνευματικῶν δωρεῶν πού ἔχει λάβει ὁ ἄνθρωπος ἐκ τῆς
δημιουργίας τοῦ κατ’ εἰκόνα Θεοῦ καί στήν οὐσία τήν ἀπουσία τοῦ Ἁγίου Πνεύματος
ἀπό τόν πολιτισμό τῆς ἐποχῆς μας. Ὁ δυτικός πολιτισμός στόν ὁποῖο ἀνήκουμε καί
τόν ὁποῖο θαυμάζουμε καί πού τοῦ δίνουμε τά πάντα, ἀκόμη καί τήν ἐλευθερία μας,
προκειμένου νά παραμείνουμε ἐντός του, ἀποτελεῖ μέ τόν ἐγκλωβισμό τῶν λαῶν στόν
Μαμμωνᾶ τήν ἀπόδειξη ἑνός προσανατολισμοῦ πού ἔχει ἐκδιώξει οὐσιαστικά τόν
Τριαδικό Θεό ἀπό τήν ἀνθρώπινη καθημερινότητα. Ἐργασία, ἐκμετάλλευση, χρῆμα,
φιληδονία, εἰκόνα, πληροφορία, ἐξαγορά τῶν ἀγαθῶν καί τῶν συνειδήσεων, ὑποδούλωση
τῶν πολλῶν χάριν τῶν λίγων καί ἰσχυρῶν καί ταυτόχρονα, ἀδιέξοδο ἐναλλακτικῆς
λύσης ἀποτελοῦν τά σημεῖα ἐκεῖνα μιᾶς ἐκκοσμίκευσης, ἀπό τήν ὁποία δέν φαίνεται
νά ὑπάρχει ἔξοδος.
Ἡ ἐλευθερία ξεκινᾶ ἐντός μας
Δέν ὑπάρχουν εὔκολες λύσεις. Μποροῦμε ὅμως νά ξεκινήσουμε
ἀπό τόν ἑαυτό μας καί τούς δικούς μας ἀνθρώπους. Νά υἱοθετήσουμε, ἄν θέλουμε νά
εἴμαστε στήν πράξη χριστιανοί, τό τρίπτυχο «φῶς, ὕδωρ, πνεῦμα». Περισσότερο φῶς
Χριστοῦ στή ζωή μας, μέ τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ εὐαγγελίου, μέ ἐλπίδα στόν
Θεάνθρωπο, μέ προσευχή σ’ αὐτόν, περισσότερο ὕδωρ πίστης, πού μᾶς κάνει νά
ξεδιψοῦμε καί μοίρασμα τῆς χαρᾶς πού αὐτό φέρει στούς ἀδελφούς μας, περισσότερο
πνεῦμα, μέ ἄσκηση, ἐγκράτεια καί ἀγάπη μᾶς χρειάζεται. Καί τότε ἡ χάρις τοῦ Ἁγίου
Πνεύματος θά συμπληρώσει τά ἐλλειπῆ καί θά θεραπεύσει τά ἀσθενῆ μας. Ἀπό τίς αἰσθήσεις
θά πορευτοῦμε πρός τήν καρδιά. Καί ἡ ἐλπίδα μας καί τό νόημά μας θά γίνουν ἀφορμή
καί ἄλλοι νά φωτιστοῦν. Ἡ ἐλευθερία, ἄλλωστε, ξεκινᾶ πρῶτα ἀπό τό ἐντός της ὕπαρξης.
Ἡ παραμονή στήν ὑποδούλωση, ὅπως τήν ἐννοεῖ καί τή βιώνει ὁ ἐκκοσμικευμένος
πολιτισμός μας, θά ἔχει σπάσει τότε. Καί αὐτή θά εἶναι ἡ πρώτη νίκη. Ἴσως δέν
χρειάζεται ἄλλη.
ΕΚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ
ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ
ΚΥΡΙΑΚΗ 30 ΙΟΥΝΙΟΥ
2024
Ο ΧΡΙΣΤΟΣ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ
Ὁ Χριστός ζητᾶ ἀπό
τούς ἀνθρώπους νά τόν ἀκολουθήσουν (Ματθ. 10, 32-39 καί 19, 27-30). Αὐτή
ἡ συμπόρευση μαζί του προϋποθέτει ἕνα ΟΧΙ καί δύο ΝΑΙ. Τό ΟΧΙ εἶναι ἡ ἀποταγή, ἡ
ἄρνηση τοῦ ἀνθρώπου νά ἀκολουθήσει ἄλλες ἀγάπες, νά τίς βάλει πιό πάνω ἀπό τήν ἀγάπη
τοῦ Χριστοῦ. Καλεῖται ὁ ἄνθρωπος νά ξεπεράσει τή συγγένεια, τά ἀγαθά, τά
προσωπικά χαρίσματα, ἀκόμη καί τόν ἴδιο του τόν ἑαυτό καί νά ἀκολουθήσει τόν
δρόμο τοῦ ΝΑΙ στόν Χριστό. Τό ΝΑΙ στόν Χριστό συνοδεύεται ἀπό τό ΝΑΙ στήν ἀγάπη,
στόν συνάνθρωπο, στήν Ἐκκλησία. Καί ὁ τρόπος περνᾶ ἀπό τήν πίστη.
Ποιά ἀξία ἔχει αὐτή
ἡ πρόσκληση τοῦ Χριστοῦ, ὅπως ἀποτυπώνεται στούς αἰῶνες μέσα ἀπό τή ζωή τῆς Ἐκκλησίας
καί ὅπως βιώνεται στά πρόσωπα τῶν Ἁγίων
της πίστης μας; Ποιά ἀξία ἔχει, ἄραγε, αὐτή ἡ πρόσκληση στήν ἐποχή τῆς ἀγανάκτησης,
τῆς ἄρνησης τῶν πάντων;
Δέν μᾶς συνοδεύουν τά ἀγαθά
Ἡ ἀπάντηση ξεκινᾶ ἀπό τή διαπίστωση πού κανει ἡ πίστη μας
ὅτι, ἐάν δέν χάσουμε μέ τή θέλησή μας ὅλα ὅσα πιστέψαμε ὅτι εἶναι δικά μας ἤ ὀνειρευόμαστε
νά τά ἀποκτήσουμε, τότε εἶναι πολύ δύσκολο ἕως ἀδύνατον ἡ ζωή μας νά ἔχει
νόημα. Κανένα ἀγαθό δέν μπορεῖ νά συνοδεύσει τόν ἄνθρωπο στό ἐπέκεινα, στήν αἰωνιότητα.
Γι’ αὐτό καί ὁ ἄνθρωπος προτιμᾶ νά διαγράφει τήν αἰωνιότητα γιά νά μπορεῖ νά
χαρεῖ τά ἀγαθά τοῦ παρόντος κόσμου, μέ τήν ἰδέα ὅτι ἡ ζωή τελειώνει στόν τάφο.
Καί ἀγανακτεῖ ἐναντίον ἐκείνων πού ἔχουν περισσότερα ἤ πού τοῦ στεροῦν αὐτά πού
θεωρεῖ ὅτι δικαιοῦται, δηλαδή τήν ἄνεση τῆς κατανάλωσης, τῆς μετοχῆς σέ ἕναν
πολιτισμό πού μᾶς ξεγελᾶ μέ τήν ἰδέα ὅτι μποροῦμε νά ζήσουμε ὅλοι τό ἴδιο.
Ὁ «ἀκίνδυνος» καί ὁ «ἐπικίνδυνος Χριστός»
Ποιός ἀπό ἐμᾶς ὅμως εἶναι ἕτοιμος νά παραιτηθεῖ ἀπό ὅσα ἔχει
ἤ ἀπό ὅσα θά ἤθελε νά ἔχει; Ἐδῶ ὁ δρόμος καί ὁ τρόπος τῆς ἁγιότητας εἶναι ἡ ἀπάντηση.
Καί ἅγιος γίνεται αὐτός πού διαλέγει τόν Χριστό ὡς τό μέγιστο ἀγαθό. Ὄχι τόν ἀκίνδυνο
Χριστό τοῦ συμφέροντος, τῆς συνήθειας, τῆς ἐπανάπαυσης πώς μᾶς συγχωρεῖ ὅ,τι κι
ἄν κάνουμε καί δέν χρειάζεται νά προσπαθήσουμε νά ζήσουμε κατά τό θέλημά του. Τόν ἀκίνδυνο Χριστό τῶν εὔκολων λόγων καί τῆς
μετάθεσης τῶν πράξεων στό μέλλον. Ἅγιος γίνεται αὐτός πού διαλέγει τόν ἐπικίνδυνο
Χριστό τῆς ἀγάπης γιά ὅλους, ἀκόμη καί γιά τούς ἐχθρούς, τόν Χριστό τῆς
συγχώρεσης, τῆς ἀλλαγῆς, τῆς ἐλπίδας, τῆς ὑπομονῆς, τῆς ἀλήθειας. Τόν Χριστό τῆς
Ἐκκλησίας καί τοῦ οὐρανοῦ, τῆς μόνιμης καί ἀληθινῆς πατρίδας μας.
Ἡ ὁμολογία
Ὁμολογία ἔμπροσθεν
τῶν ἀνθρώπων ζητᾶ ὁ Χριστός. Καί ὑπόσχεται παλλιγενεσία. Ὁμολογία ὅτι ἡ σχέση μαζί του ἀποτελεῖ τήν
προτεραιότητα τῆς ζωῆς. Ἡ σχέση μαζί του γίνεται εὐαισθησία ἀπέναντι στόν ἄλλο
πού πεινᾶ ὄχι μόνο γιά ὑλικά ἀγαθά ἤ γιά ἐπιβίωση, ἀλλά καί γιά ζωή, γιά ἀγάπη,
γιά μοίρασμα, γιά σεβασμό, γιά ἀξιοπρέπεια. Πεινᾶ νά δεῖ ἀνθρώπους πού δέν τόν
προσπερνοῦν ἀδιάφοροι ἤ ἰδιοτελεῖς, ἀλλά νιώθουν ὅτι δέν μποροῦν χωρίς ἐκεῖνον. Ὁμολογία ὅτι ἡ σχέση μέ τόν Χριστό γίνεται
δημιουργία, προσευχή, τέχνη, ἐλπίδα, χαρά καί λύπη μαζί μέ τόν ἄλλο καί γιά τόν
ἄλλο. Ὄχι στά ἄδεια χέρια, ὄχι στίς ἄδειες
καρδιές.
Μία Κυριακή μετά τήν ἑορτή τῆς Πεντηκοστῆς ἡ Ἐκκλησία μᾶς
ὑπενθυμίζει αὐτόν τόν δρόμο τῶν Ἁγίων. Ὅσων ἄφησαν κατά μέρος κάθε ἄλλη ἀγάπη
καί διάλεξαν τήν ἀγάπη τοῦ Χριστοῦ. Καί κέρδισαν καί τόν παρόντα χρόνο, ἀλλά
καί τήν αἰωνιότητα. Ἀκόμη κι ἄν ἔφυγαν ἀπό αὐτή τή ζωή μέσα ἀπό τόν πόνο τοῦ
μαρτυρίου ἤ ἀπό τή στέρηση τῶν ἀγαθῶν ἤ ἀπό τόν περιορισμό τῶν ἐπιθυμιῶν,
κέρδισαν καί τόν Θεό καί τήν αἰωνιότητα, ἀλλά καί ἔμειναν ζωντανοί στήν ἀγάπη τῶν
ἀνθρώπων. Εἶπαν τό μεγάλο ΟΧΙ καί ἔλαβαν τό ΝΑΙ τοῦ Θεοῦ.
Οἱ ἅγιοι κι ἐμεῖς
Ἴσως ἐδῶ βρίσκεται ἡ μακροπρόθεσμη λύση γιά τήν πορεία τῆς
κοινωνίας μας. Στήν ἀπόφαση νά ποῦμε ΟΧΙ πλέον στό ψέμα τῆς νοοτροπίας πού μᾶς ἔκανε
νά πουλήσουμε τίς ψυχές μας καί ΝΑΙ στήν ἀγάπη, στό μοίρασμα τῶν χαρισμάτων
μας, στήν ἐργασία γιά νά ἀλλάξουμε τούς ἑαυτούς μας ἐντός μας καί στήν ἀναδιοργάνωση
τῆς κοινωνίας μας. Νά μήν παραμείνουμε δίπλα στούς χοίρους, ἀλλά, ὅπως ὁ ἄσωτος
υἱός, νά ἐπιστρέψουμε στό σπίτι τοῦ Πατέρα μας, πού εἶναι ἡ Ἐκκλησία.
Ὁ ἐπικίνδυνος Χριστός τῶν ἀποστόλων καί τῶν ἁγίων τούς
κάλεσε νά ἀφήσουν τά πάντα καί αὐτοί τόν ἀκολούθησαν. Αὐτόν τόν Χριστό
χρειάζεται νά πάψουμε νά τόν κρύβουμε ἀπό τήν καρδιά καί τή σκέψη μας. Δέν εἶναι
ἐπανάπαυση ἡ παρουσία του στή ζωή μας, ἀλλά ἀφύπνιση. Ξεκίνημα προσευχῆς,
συμφιλίωση μέ τήν ἰδέα ὅτι τίποτα δέν μᾶς ἀνήκει καί ἑτοιμότητα νά βγοῦμε ἀπό
τήν ὁδό τῆς ἐπανάπαυσης. Ἄς κάνουμε λοιπόν ὁ καθένας τό μεγάλο βῆμα,
ξεκινώντας σήμερα, στήν καθημερινότητά μας, ὅπου ταχθήκαμε καί κληθήκαμε νά εἴμαστε
καί νά ὑπηρετοῦμε. Καί ὁ Χριστός δέν θά μᾶς ἀφήσει!
ΕΚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ
ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ
