Ευαγγέλιο & Απόστολος Κυριακή 29 Μαρτίου Δ΄ Κυριακή των Νηστειών Ιωάννου της Κλίμακος

† Κυριακή 29 Μαρτίου 2020

Δ΄ Κυριακή των Νηστειών Ιωάννου της Κλίμακος

Ευαγγέλιο Κυριακή 29 Μαρτίου 2020

ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ Θ´ 17 – 31

17 καὶ ἀποκριθεὶς εἷς ἐκ τοῦ ὄχλου εἶπε· Διδάσκαλε, ἤνεγκα τὸν υἱόν μου πρὸς σέ, ἔχοντα πνεῦμα ἄλαλον. 18 καὶ ὅπου ἂν αὐτὸν καταλάβῃ, ῥήσσει αὐτόν, καὶ ἀφρίζει καὶ τρίζει τοὺς ὀδόντας αὐτοῦ, καὶ ξηραίνεται· καὶ εἶπον τοῖς μαθηταῖς σου ἵνα αὐτὸ ἐκβάλωσι, καὶ οὐκ ἴσχυσαν. 19 ὁ δὲ ἀποκριθεὶς αὐτῷ λέγει· Ὦ γενεὰ ἄπιστος, ἕως πότε πρὸς ὑμᾶς ἔσομαι; ἕως πότε ἀνέξομαι ὑμῶν; φέρετε αὐτὸν πρός με. καὶ ἤνεγκαν αὐτὸν πρὸς αὐτόν. 20 καὶ ἰδὼν αὐτὸν εὐθέως τὸ πνεῦμα ἐσπάραξεν αὐτόν, καὶ πεσὼν ἐπὶ τῆς γῆς ἐκυλίετο ἀφρίζων. 21 καὶ ἐπηρώτησε τὸν πατέρα αὐτοῦ· Πόσος χρόνος ἐστὶν ὡς τοῦτο γέγονεν αὐτῷ; ὁ δὲ εἶπε· Παιδιόθεν. 22 καὶ πολλάκις αὐτὸν καὶ εἰς πῦρ ἔβαλε καὶ εἰς ὕδατα, ἵνα ἀπολέσῃ αὐτόν· ἀλλ’ εἴ τι δύνασαι, βοήθησον ἡμῖν σπλαγχνισθεὶς ἐφ’ ἡμᾶς. 23 ὁ δὲ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτῷ· Τὸ εἰ δύνασαι πιστεῦσαι, πάντα δυνατὰ τῷ πιστεύοντι. 24 καὶ εὐθέως κράξας ὁ πατὴρ τοῦ παιδίου μετὰ δακρύων ἔλεγε· Πιστεύω, Κύριε· βοήθει μου τῇ ἀπιστίᾳ. 25 ἰδὼν δὲ ὁ Ἰησοῦς ὅτι ἐπισυντρέχει ὄχλος ἐπετίμησε τῷ πνεύματι τῷ ἀκαθάρτῳ λέγων αὐτῷ· Τὸ πνεῦμα τὸ ἄλαλον καὶ κωφὸν, ἐγὼ σοι ἐπιτάσσω, ἔξελθε ἐξ αὐτοῦ καὶ μηκέτι εἰσέλθῃς εἰς αὐτόν. 26 καὶ κράξαν καὶ πολλὰ σπαράξαν αὐτόν ἐξῆλθε, καὶ ἐγένετο ὡσεὶ νεκρός, ὥστε πολλοὺς λέγειν ὅτι ἀπέθανεν. 27 ὁ δὲ Ἰησοῦς κρατήσας αὐτὸν τῆς χειρὸς ἤγειρεν αὐτόν, καὶ ἀνέστη. 28 Καὶ εἰσελθόντα αὐτὸν εἰς οἶκον οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἐπηρώτων αὐτόν κατ’ ἰδίαν, ὅτι ἡμεῖς οὐκ ἠδυνήθημεν ἐκβαλεῖν αὐτό. 29 καὶ εἶπεν αὐτοῖς· Τοῦτο τὸ γένος ἐν οὐδενὶ δύναται ἐξελθεῖν εἰ μὴ ἐν προσευχῇ καὶ νηστείᾳ. 30 Καὶ ἐκεῖθεν ἐξελθόντες παρεπορεύοντο διὰ τῆς Γαλιλαίας, καὶ οὐκ ἤθελεν ἵνα τις γνῷ· 31 ἐδίδασκε γὰρ τοὺς μαθητὰς αὐτοῦ καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς ὅτι Ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου παραδίδοται εἰς χεῖρας ἀνθρώπων, καὶ ἀποκτενοῦσιν αὐτόν, καὶ ἀποκτανθεὶς τῇ τρίτῃ ἡμέρᾳ ἀναστήσεται.

Ερμηνευτική απόδοση Ι. Θ. Κολιτσάρα

ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ Θ´ 17 – 31

17 Και λαβών τον λόγον ένας από το πλήθος είπε· “Διδάσκαλε, έφερα προς σε το παιδί μου, που έχει καταληφθή από πονηρόν πνεύμα, το οποίον του έχει αφαιρέσει την λαλιάν. 18 Και εις όποιον τόπον το καταλάβει, το συγκλονίζει και το ρίπτει κάτω και το κάνει να αφρίζη, να τρίζη τα δόντια του και να μένη ξηρόν και αναίσθητον. Και είπα στους μαθητάς σου να διώξουν αυτό το πονηρόν πνεύμα, και δεν ημπόρεσαν”. 19 Ο δε Ιησούς απεκρίθη εις αυτόν και είπε· “ω γενεά, που μένεις ακόμη άπιστος, παρ’ όλα τα θαύματα που έχεις ιδή· έως πότε θα είμαι μαζή σας; Εως πότε θα σας ανέχωμαι; Φερτε αυτόν σε μένα”. Και έφεραν πράγματι το δαιμονιζόμενο παιδί. 20 Και το πνεύμα το πονηρόν, μόλις είδε τον Ιησούν, αμέσως συνεκλόνισε με σπασμούς τον νέον, ο οποίος αφού έπεσε εις την γην, εκυλίετο και έβγαζε αφρούς. 21 Και ηρώτησε ο Κυριος τον πατέρα του νέου· “πόσος καιρός είναι από τότε που συνέβη αυτό;” Και εκείνος είπε· “από την παιδικήν του ηλικίαν. 22 Και πολλές φορές τον έρριξεν εις την φωτιά και εις τα νερά, δια να τον εξοντώση. Αλλ’ εάν ημπορής να κάμης τίποτε, σπλαγχνίσου μας και βοήθησέ μας”. 23 Ο δε Ιησούς του είπε τούτο· “εάν συ ημπορής να πιστεύσης, τότε όλα είναι κατορθωτά στον πιστεύοντα”. 24 Και αμέσως πατήρ του παιδίου με δάκρυα εις τα μάτια έκραξε και είπε· “πιστεύω, Κυριε, βοήθησέ με να ελευθερωθώ από την ολιγοπιστίαν και να αποκτήσω ζωντανήν πίστιν”. 25 Επειδή δε ο Ιησούς είδε ότι λαός έτρεχε από τα διάφορα μέρη και εμαζεύετο εκεί, επέπληξε το ακάθαρτον πνεύμα και του είπε· “το πνεύμα το άλαλον και το κωφόν, εγώ σε διατάσσω, έβγα από αυτόν και ποτέ πλέον να μη ξαναεισέλθης εις αυτόν”. 26 Και το πνεύμα το πονηρόν αφού έκραξε και συνεκλόνισε παρά πολύ τον νέον, εβγήκε. Και έμεινε ο νέος σαν πεθαμένος, ώστε πολλοί να λέγουν ότι απέθανε. 27 Ο δε Ιησούς τον επιασε από το χέρι, τον εσήκωσε και εκείνος εστάθη όρθιος. 28 Οταν δε εισήλθεν ο Κυριος εις ένα σπίτι, οι μαθηταί του τον ερωτούσαν ιδιαιτέρως· “διατί ημείς δεν ημπορέσαμεν να διώξωμε το ακάθαρτον πνεύμα;” 29 Και εκείνος τους είπεν· “αυτό το γένος των δαιμονίων με τίποτε άλλο δεν διώχνεται, παρά μόνον με προσευχήν και νηστείαν”. 30 Και αφού ανεχώρησαν από εκεί, επροχωρούσαν από απόμερους δρόμους δια μέσου της Γαλιλαίας και δεν ήθελε να μάθη κανείς δια την διάβασίν του αυτήν. 31 Και τούτο, διότι εδίδασκε τους μαθητάς του ιδιαιτέρως και τους επληροφορούσε, ότι ο υιός του ανθρώπου παραδίδεται εις χέρια μοχθηρών ανθρώπων, οι οποίοι και θα τον θανατώσουν, και αφού θανατωθή, την τρίτην ημέραν θα αναστηθή.

Απόστολος Κυριακή 29 Μαρτίου 2020

ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ Ϛ´ 13 – 20

13 Τῷ γὰρ Ἀβραὰμ ἐπαγγειλάμενος ὁ Θεός, ἐπεὶ κατ’ οὐδενὸς εἶχε μείζονος ὀμόσαι, ὤμοσε καθ’ ἑαυτοῦ 14 λέγων· ἦ μὴν εὐλογῶν εὐλογήσω σε καὶ πληθύνων πληθυνῶ σε· 15 καὶ οὕτω μακροθυμήσας ἐπέτυχε τῆς ἐπαγγελίας· 16 ἄνθρωποι μὲν κατὰ τοῦ μείζονος ὀμνύουσι, καὶ πάσης αὐτοῖς ἀντιλογίας πέρας εἰς βεβαίωσιν ὁ ὅρκος· 17 ἐν ᾧ περισσότερον βουλόμενος ὁ Θεὸς ἐπιδεῖξαι τοῖς κληρονόμοις τῆς ἐπαγγελίας τὸ ἀμετάθετον τῆς βουλῆς αὐτοῦ, ἐμεσίτευσεν ὅρκῳ, 18 ἵνα διὰ δύο πραγμάτων ἀμεταθέτων, ἐν οἷς ἀδύνατον ψεύσασθαι Θεόν, ἰσχυρὰν παράκλησιν ἔχωμεν οἱ καταφυγόντες κρατῆσαι τῆς προκειμένης ἐλπίδος· 19 ἣν ὡς ἄγκυραν ἔχομεν τῆς ψυχῆς ἀσφαλῆ τε καὶ βεβαίαν καὶ εἰσερχομένην εἰς τὸ ἐσώτερον τοῦ καταπετάσματος, 20 ὅπου πρόδρομος ὑπὲρ ἡμῶν εἰσῆλθεν Ἰησοῦς, κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδὲκ ἀρχιερεὺς γενόμενος εἰς τὸν αἰῶνα.

Ερμηνευτική απόδοση Ι. Θ. Κολιτσάρα

ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ Ϛ´ 13 – 20

13 Εις δε τον Αβραάμ, όταν είχε δώσει ο Θεός τας μεγάλας υποσχέσεις, επειδή δεν είχε κανένα μεγαλύτερόν του-εφ’ όσον αυτός είναι ο μόνος απειροτέλειος-δια να ορκισθή και να βεβαιώση έτσι κατά τον απόλυτον τρόπον τον Αβραάμ, ότι ασφαλώς και βεβαίως θα τας εκπληρώση, ωρκίσθη στον εαυτόν του 14 λέγων· “αληθώς και βεβαίως θα σε ευλογήσω πλουσίως και θα αυξήσω εις πλήθος πολύ και αναρίθμητον τους απογόνους σου”. 15 Και έτσι ο Αβραάμ επίστευσεν στον Θεόν, επερίμενε με ακλόνητον αναμονήν, και επέτυχε την εκπλήρωσιν της υποσχέσεως, (διότι αφ’ ενός μεν απέκτησε υιόν εκ της Σαρρας, τον Ισαάκ, γενάρχην και αρχηγόν έθνους, εφ’ ετέρου δε από την χώραν των πνευμάτων είδε την ενανθρώπησιν του Υιού του Θεού, του ευλογημένου Σωτήρος των ανθρώπων). 16 Διότι οι άνθρωποι ορκίζονται συνήθως στον Θεόν, τον μεγαλύτερον από όλους, και δίδεται όρκος, δια να σταματήση κάθε αντιλογία μεταξύ των και δια να επιβεβαιωθούν επισήμως τα λεγόμενα. 17 Δι’ αυτό και ο Θεός, επειδή ήθελε με μεγαλυτέραν βεβαιότητα να δείξη στους κληρονόμους των υποσχέσεών του το αμετάκλητον και αμετακίνητον της αποφάσεως του, συγκατέβη να χρησιμοποιήση ως μέσον επιβεβαιώσεως τον όρκον. 18 Και έτσι με δύο πράγματα, τα οποία είναι αμετάκλητα και αμετακίνητα, δηλαδή με την υπόσχεσίν του και τον όρκον του, εις τα οποία είναι εντελώς αδύνατον να ψευσθή ποτέ ο Θεός, να έχωμεν την βεβαιότητα και το στήριγμα να κρατήσωμεν την ελπίδα, η οποία μας έχει προσφερθή. 19 Αυτήν δε την ελπίδα την έχομεν σαν άγκυραν της ψυχής ασφαλή και σταθεράν, η οποία εισέρχεται και μας κρατεί σταθερά ηνωμένους προς τον ουρανόν, τον οποίον ουρανόν εσυμβόλιζε το εκείθεν από το παραπέτασμα της σκηνής του μαρτυρίου τμήμα, τα Αγια των Αγίων. 20 Εις τον ουρανόν δε πρωτοπόρος χάρις ημών εισήλθεν ο Ιησούς, γενόμενος αρχιερεύς κατά τον τύπον του Μελχισεδεκ, όχι προσωρινός, αλλά αιώνιος.

Κυριακή Δ’ Νηστειών: “Πιστεύω, Κύριε, βοήθα με στην απιστία μου” (Μητροπολίτης Σουρόζ Αντώνιος Bloom (†))

Στὸ σημερινὸ Εὐαγγέλιο, ὅπως καὶ σὲ ἄλλα σημεῖα τῆς Καινῆς Διαθήκης, βλέπουμε νὰ ἔρχονται ἢ νὰ φέρνουν στὸν Κύριο ἄνδρες, γυναῖκες καὶ παιδιὰ μὲ τὴν ἐλπίδα τῆς ἰάσης – τῆς ἴασης ἀπὸ σωματικὲς ἀσθένειες, ἀπὸ τὴν δυστυχία, ἀπὸ τὸν πόνο, τὴν ἀγωνία τῆς ζωῆς. Καὶ κάθε φορὰ ὁ Χριστὸς τοὺς λέει, «Πιστεύεις ὅτι μπορῶ νὰ τὸ κάνω αὐτό;». Καὶ σ’ αὐτὴν τὴν περίπτωση, ὁ ἄνδρας ποὺ ρωτήθηκε ἀπὸ τὸν Κύριο ἂν πιστεύει σὲ σχέση μὲ τὸν ἀσθενὴ υἱὸ του εἶπε, «Πιστεύω, Κύριε, βοήθει μοι τῇ ἀπιστίᾳ μου». Ἀλλὰ ἐὰν πιστεύουμε ὅτι ὁ Χριστὸς ὁ Κύριός μας ἔχει τὴ δύναμη νὰ σώσει, ὑπάρχει κάτι περισσότερο σὲ αὐτό. Ἐπειδὴ εἶναι ἀναμενόμενο νὰ πιστέψουμε ὄχι μόνο στὴν Θεϊκὴ δύναμη, ἀλλὰ στὴν Θεϊκὴ συμπόνια.

Τὸ κείμενο τοῦ σημερινοῦ Εὐαγγελίου μᾶς μιλάει γιὰ τὸ ἔλεος. Ἔλεος σημαίνει τρυφερότητα, φροντίδα, ἀλλὰ πέρα ἀπ’ αὐτό, ὑπάρχει αὐτὴ ἡ σπουδαία, καὶ κατὰ ἕναν τρόπο τρομακτικὴ λέξη, «συμπόνια», ποὺ σημαίνει ἑτοιμότητα, καὶ πράγματι ὄχι μόνο ἑτοιμότητα ἀλλὰ τὴν πραγματικότητα νὰ ὑποφέρει κανείς, ἀναλαμβάνοντας μαζὶ τὸν πόνο ἑνὸς ἄλλου προσώπου. Καὶ αὐτὸ εἶναι ποὺ στὴν πραγματικότητα ἔκανε ὁ Χριστὸς μὲ τὴν Ἐνσάρκωσή Του. Δὲν ἐνδύθηκε μόνο τὴν ἀνθρώπινη φύση σ’ ὅλη τὴν ἀδυναμία της, ἀλλὰ ὅλο τὸν πόνο, τὰ βάσανα, τὴν ἀγωνία τοῦ καθένα ἀπὸ ἐμᾶς. Καὶ ἐὰν στρεφόμαστε σ’ αὐτὸν ζητώντας Του νὰ μᾶς θεραπεύσει, νὰ μᾶς βοηθήσει, αὐτὸ ποὺ ἀληθινὰ θέλουμε νὰ ποῦμε εἶναι,

«Πιστεύω, Κύριε, ὅτι ἡ ἀγάπη Σου εἶναι τέτοια ὥστε δὲν ὑπάρχει πόνος τοῦ νοῦ, καμιὰ ἀγωνία τοῦ νοῦ, κανένας σωματικὸς πόνος ποὺ νὰ μὴν συμμετέχεις. Ναί, Ἐσὺ σταυρώθηκες, δὲν μοιράστηκες μοναχὰ τὸν θάνατό μας, ἀλλὰ τὸν πόνο ποὺ καίει σὲ κάθε καρδιὰ καὶ ξεσχίζει κάθε μέλος τοῦ σώματος». Μποροῦμε νὰ στραφοῦμε στὸν Θεὸ ὅταν βρισκόμαστε σὲ ἀνάγκη καὶ νὰ ποῦμε, «Κύριε, ἔχω ἐμπιστοσύνη στὴν συμπόνια Σου. Πιστεύω ὅτι ὅποτε ὑποφέρω, δίκαια ἢ ἄδικα, ἀπὸ δικό μου φταίξιμο ἢ ὄχι, Ἐσὺ ὑποφέρεις μαζί μου, μοιράζεσαι τὴν ἀγωνία μου· καὶ ἡ ἀγωνία Σου εἶναι μεγαλύτερη ἀπὸ τὴν δική μου, ἐπειδὴ γνωρίζεις περισσότερο ἀπὸ ἐμένα, τί θὰ μποροῦσα νὰ εἶμαι στὴν ψυχὴ καὶ στὸ σῶμα.»

Καὶ ἔτσι ὅταν ἔχουμε ἀνάγκη τὸ θεῖο ἔλεος ἢ τὴ θεία βοήθεια, ἂς μὴν στραφοῦμε ἁπλὰ σὲ Ἐκεῖνον γιὰ νὰ τοῦ ποῦμε, «Κύριε, βρίσκομαι σὲ ἀνάγκη καὶ ἔχεις Ἐσὺ τὴ δύναμη», ἂς στραφοῦμε καὶ ἂς ποῦμε, «Γνωρίζω, Κύριε, ὅτι δὲν ὑπάρχει ἐλπίδα, πόνος, ἀγωνία ποὺ νὰ μὴν μοιράζεσαι μὲ μένα· λατρεύω τὴν ἀγάπη Σου, γονατίζω μπροστὰ στὸν σταυρό Σου, δέχομαι τὸν τρόμο νὰ μοιράζομαι μὲ Σένα τὸν πόνο μου, ἐπειδή, πιστεύω τόσο βαθιά, ἐξ ὁλοκλήρου στὴν συμπόνια Σου, δώρισέ μου νὰ μοιράζομαι τὴν ὁλότητά Σου». Ἀμὴν.

(Πηγή καί Ἀπόδοση Κειμένου: agiazoni.gr)

ΕΥΛΟΓΩΝ ΕΥΛΟΓΗΣΩ ΣΕ ΚΑΙ ΠΛΗΘΥΝΩΝ ΠΛΗΘΥΝΩ ΣΕ

«Τῷ γάρ Ἀβραάμ ἐπαγγειλάμενος ὁ Θεός, ἐπεί κατ’ οὐδενός εἶχε μείζονος ὀμόσαι, ὤμοσε καθ’ ἑαυτοῦ, λέγων. ἦ μήν εὐλογῶν εὐλογήσω σε καί πληθύνων πληθυνῶ σε» (Ἑβρ. 6, 13-14)

«Όταν ο Θεός έδωσε την υπόσχεσή του στον Αβραάμ, επειδή δεν υπήρχε ανώτερος για να ορκιστεί, ορκίστηκε στον εαυτό του λέγοντας: σου υπόσχομαι ότι θα σε ευλογήσω και θα σου δώσω πολλούς απογόνους»

Οι χριστιανοί είμαστε συνεχιστές μιας μεγάλης πίστης που ξεκινά από τα χρόνια της Παλαιάς Διαθήκης. Είναι η πίστη του Αβραάμ στον Θεό, που έκανε τον γενάρχη των Εβραίων να αφήσει την πόλη του στην Μεσοποταμία και να κάνει ένα μεγάλο ταξίδι για να εγκατασταθεί στην γη της επαγγελίας. Είναι η πίστη που τον έκανε να ξεβολευτεί από την καθημερινότητά του, από τις βεβαιότητές του, από το αίσθημα ότι μπορεί να λατρεύει τον Θεό από εκεί που βρισκόταν και να Τον υπακούει στην καθημερινότητά του. Ο Αβραάμ υπάκουσε στο αίτημα του Θεού να αφήσει κάθε τι που του ανήκε, την κανονικότητα της ζωής του, και να προχωρήσει σε μία περιπέτεια στην οποία το μοναδικό εχέγγυο ήταν ο όρκος του Θεού στον ίδιο Του τον εαυτό ότι θα ευλογήσει αυτόν που Τον ακούει και θα του δώσει πολλούς απογόνους, ενώ η γυναίκα του Αβραάμ, η Σάρα, ήταν στείρα. Και ο Αβραάμ εμπιστεύθηκε τον Θεό και ακολούθησε τον δρόμο, όπως του ζητήθηκε.

Ο απόστολος Παύλος, γράφοντας προς τους Εβραίους, μας υπενθυμίζει αυτόν τον όρκο του Θεού, ο οποίος απευθύνεται και προς όλους όσους συνεχίζουν να αποδέχονται την πίστη του Αβραάμ, με την επέκτασή της στον Κύριό μας Ιησού Χριστό και στο Άγιο Πνεύμα, δηλαδή όσους θέλουν να ζούνε το μυστήριο της Εκκλησίας. Μας υποσχέθηκε ο Θεός ότι θα μας ευλογήσει και ότι θα μας δώσει πολλούς απογόνους. Η ευλογία αυτή δεν έχει να κάνει κατ’ ανάγκην με τα υλικά αγαθά αυτής της ζωής, ούτε με το πόσα παιδιά θα κάνει κάποιος, αν δηλαδή θα κάνει οικογένεια. Η ευλογία είναι πρωτίστως πνευματική. Είναι η επίγνωση του νοήματος της ζωής. Είναι η πίστη που μας κάνει να αντέχουμε σε δυσκολίες και δοκιμασίες. Είναι η βεβαιότητα ότι ο Θεός προνοεί για μας. Είναι μια αισιοδοξία στην καρδιά που γίνεται χαρά ότι επειδή ο Θεός είναι μαζί μας, «ουδείς καθ’ ημών», ουδείς έχει δύναμη να μας υποτάξει. Είναι το αίσθημα πως όσους σταυρούς κι αν κληθούμε να σηκώσουμε, δεν είμαστε μόνοι. Και την ίδια στιγμή η πληθύς έχει να κάνει με την δύναμη της αρετής. Τη δύναμη των χαρισμάτων του Αγίου Πνεύματος. Δεν είναι μόνο η πίστη που μας δίνει κουράγιο, ούτε μόνο η χαρά να έχουμε τον Θεό μαζί μας. Είναι η δύναμη της αγάπης για τον συνάνθρωπο. Ότι στις δυσκολίες πρέπει να αντέξουμε όχι μόνο για μας, αλλά και για τον καθέναν που είναι μαζί μας και είμαστε μαζί του. Είναι η δύναμη της συγχώρεσης για όσους δεν συμμερίζονται τον τρόπο μας. Είναι η δύναμη της καλοσύνης, ότι στην κακία του κόσμου, στο κλείσιμο στον εαυτό μας, εμείς αντιτάσσουμε την ανοιχτή σε όλους καρδιά, η οποία δεν περιμένει τίποτα, αλλά μοιράζεται ό,τι έχει. Είναι η ηρεμία της ψυχής, η οποία και στην ώρα της αγωνίας και του φόβου, αντιτάσσει την προσευχή και το δάκρυ ως παράκληση σ’ Αυτόν που δεν μας λησμονεί. Είναι το μέτρο της εγκράτειας που μας λέει μέχρι πού μπορούμε να φτάσουμε και μας κάνει να πειθαρχούμε στο θέλημα του Θεού. Είναι η ειρήνη της ύπαρξης που γνωρίζει ότι ο δρόμος μας δεν είναι δρόμος θανάτου αλλά ανάστασης και αιωνιότητας.

Οι ημέρες μας είναι πολύ δύσκολες, κυρίως ψυχικά. Ο ακούσιος εγκλεισμός μας σε σπίτια που δεν μοιάζουν πλέον τόποι ανάπαυσης αλλά ένα είδος φυλακής, διότι δεν μένουμε σ’ αυτά επειδή το θέλουμε, αλλά επειδή δεν μας επιτρέπεται να βγούμε, μας κάνει να ξαναδούμε την ζωή μας. Ξεβολευτήκαμε από την κανονικότητά μας. Διαπιστώσαμε όμως ότι αυτή δεν περιείχε την εμπιστοσύνη στον Θεό και το ΝΑΙ στην ευλογία και την πλήθυνση. Έγκλειστοι τώρα, διαβλέπουμε τι αληθινά χρειαζόμαστε και, συχνά, όχι όλοι. Ας πάρουμε δύναμη από την πίστη και ας θυμηθούμε ό,τι ο Θεός μας υποσχέθηκε! Ας μην αποκάμουμε ψυχολογικά, θρηνώντας για τον όποιο προσωπικό ή κοινωνικό παράδεισο χάσαμε, αλλά ας δούμε τι μπορούμε να καλλιεργήσουμε. Ας εργαστούμε και πνευματικά και όταν έρθει η ώρα της επιστροφής στην όποια κανονικότητά μας, ας μην λησμονήσουμε ότι η δοκιμασία μας δίνεται για να βρούμε τον εαυτό μας και όχι για να κάνουμε ό,τι κάναμε, που αποδείχτηκε εκ των πραγμάτων ότι μένει στο εδώ και τώρα του κόσμου.

Η υπόσχεση του Θεού ισχύει, κυρίως, στο ξεβόλεμά μας: «ευλογών ευλογήσω σε και πληθύνων πληθυνώ σε»! Εδώ είναι το κλειδί για να αντέξουμε!

Κέρκυρα, 29 Μαρτίου 2020

Δ’ Νηστειών

Ευαγγέλιο & Απόστολος Σάββατο 28 Μαρτίου

Ευαγγέλιο & Απόστολος για το Σάββατο 28 Μαρτίου 2020, Όσιος Ιλαρίων ο Νέος, Άγιος Ηρωδίων ο Απόστολος.

Ευαγγέλιο Σάββατο 28 Μαρτίου

ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ Ζ´ 31 – 37

31 Καὶ πάλιν ἐξελθὼν ἐκ τῶν ὁρίων Τύρου καὶ Σιδῶνος ἦλθε πρὸς τὴν θάλασσαν τῆς Γαλιλαίας ἀνὰ μέσον τῶν ὁρίων Δεκαπόλεως. 32 καὶ φέρουσιν αὐτῷ κωφὸν μογιλάλον καὶ παρακαλοῦσιν αὐτὸν ἵνα ἐπιθῇ αὐτῷ τὴν χεῖρα. 33 καὶ ἀπολαβόμενος αὐτὸν ἀπὸ τοῦ ὄχλου κατ’ ἰδίαν ἔβαλε τοὺς δακτύλους αὐτοῦ εἰς τὰ ὦτα αὐτοῦ, καὶ πτύσας ἥψατο τῆς γλώσσης αὐτοῦ, 34 καὶ ἀναβλέψας εἰς τὸν οὐρανὸν ἐστέναξε καὶ λέγει αὐτῷ· Ἐφφαθά, ὅ ἐστι διανοίχθητι. 35 καὶ εὐθέως διηνοίχθησαν αὐτοῦ αἱ ἀκοαί καὶ ἐλύθη ὁ δεσμὸς τῆς γλώσσης αὐτοῦ, καὶ ἐλάλει ὀρθῶς. 36 καὶ διεστείλατο αὐτοῖς ἵνα μηδενὶ εἴπωσιν· ὅσον δὲ αὐτὸς αὐτοῖς διεστέλλετο, μᾶλλον περισσότερον ἐκήρυσσον. 37 καὶ ὑπερπερισσῶς ἐξεπλήσσοντο λέγοντες· Καλῶς πάντα πεποίηκε· καὶ τοὺς κωφοὺς ποιεῖ ἀκούειν καὶ τοὺς ἀλάλους λαλεῖν.

Ερμηνευτική απόδοση Ι. Θ. Κολιτσάρα

ΚΑΤΑ ΜΑΡΚΟΝ Ζ´ 31 – 37

31 Παλιν δε αφού εβγήκεν ο Ιησούς από τα όρια της Τυρου και της Σιδώνος, ήλθεν κοντά εις την θάλασσαν της Γαλιλαίας δια μέσου της περιοχής της Δεκαπόλεως. 32 Και φέρουν εις αυτόν ένα κωφάλαλον και τον παρακαλούν να βάλη το χέρι του επάνω εις αυτόν. 33 Και ο Ιησούς αφού τον επήρε ιδιαιτέρως από τον όχλον, έβαλε τα δάκτυλά του εις τα αυτιά εκείνου και αφού έπτυσε ολίγον στο δάκτυλό του, ήγγισε την γλώσσαν του κωφαλλάλου. 34 Και αφού εσήκωσε τα μάτια στον ουρανόν, εστέναξε (δια τας θλίψεις και στενοχωρίας των ανθρώπων) και του είπε· “εφφαθά”, δηλαδή να ανοιχθή αμέσως η ακοή. 35 Και αμέσως ήνοιξαν πράγματι τα αυτιά του κωφαλάλου και ελύθη το δέσιμον της γλώσσης του και ωμιλούσε με ευκολίαν και ακρίβειαν. 36 Και παρήγγειλεν εις αυτούς, να μη είπουν εις κανένα τίποτε. Οσον όμως αυτός τους διέτασσε, τόσον και περισσότερον εκείνοι διαλαλούσαν τα θαύματά του. 37 Και ο θαυμασμός των ανθρώπων εξεπερνούσε κάθε όριον και έλεγαν· “πολύ καλά όλα τα έχει κάμει· και στους κωφούς δίδει την ακοήν και στους αλάλους την ομιλίαν”.

Απόστολος Σάββατο 28 Μαρτίου

ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ Ϛ´ 9 – 12

9 Πεπείσμεθα δὲ περὶ ὑμῶν, ἀγαπητοί, τὰ κρείττονα καὶ ἐχόμενα σωτηρίας, εἰ καὶ οὕτω λαλοῦμεν. 10 οὐ γὰρ ἄδικος ὁ Θεὸς ἐπιλαθέσθαι τοῦ ἔργου ὑμῶν καὶ τοῦ κόπου τῆς ἀγάπης ἧς ἐνεδείξασθε εἰς τὸ ὄνομα αὐτοῦ, διακονήσαντες τοῖς ἁγίοις καὶ διακονοῦντες. 11 ἐπιθυμοῦμεν δὲ ἕκαστον ὑμῶν τὴν αὐτὴν ἐνδείκνυσθαι σπουδὴν πρὸς τὴν πληροφορίαν τῆς ἐλπίδος ἄχρι τέλους, 12 ἵνα μὴ νωθροὶ γένησθε, μιμηταὶ δὲ τῶν διὰ πίστεως καὶ μακροθυμίας κληρονομούντων τὰς ἐπαγγελίας.

Ερμηνευτική απόδοση Ι. Θ. Κολιτσάρα

ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ Ϛ´ 9 – 12

9 Δια σας όμως, αδελφοί, αν και σας ομιλούμεν τόσον επιτιμητικά, έχομεν ακλόνητον την πεποίθησιν, ότι προοδεύετε προς τα καλύτερα και προς εκείνα, τα οποία συνδέονται με την αιωνίαν σωτηρίαν σας. 10 Διότι δεν είναι άδικος ο Θεός, ώστε να λησμονήση τα καλά σας έργα και τον κόπον σας, δια την άσκησιν της αγάπης, την οποίαν εδείξατε εν τω ονόματι του Χριστού, υπηρετήσαντες τους Χριστιανούς και εξακολουθούντες μέχρι σήμερον να τους υπηρετήτε και βοηθήτε. 11 Θελομεν δε ο καθένας από σας να δεικνύη συνεχώς την ιδίαν προθυμίαν και φροντίδα, τον ιερόν ενθουσιασμόν και ζήλον, να έχετε ακλόνητον μέχρι τέλους της ζωής σας την βεβαιότητα περί των αιωνίων αγαθών, που ελπίζομεν, 12 ώστε να μη είσθε αμελείς και οκνηροί, αλλά να γίνετε μιμηταί εκείνων, οι οποίοι χάρις εις την πίστιν και την εγκαρτέρησίν των κληρονομούν τα αγαθά, που έχει υποσχεθή ο Θεός.

ΧΑΙΡΕ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ Ο ΑΣΑΛΕΥΤΟΣ ΠΥΡΓΟΣ, ΧΑΙΡΕ ΤΗΣ ΒΑΣΙΛΕΙΑΣ ΤΟ ΑΠΟΡΘΗΤΟΝ ΤΕΙΧΟΣ

Μία από τις παλαιές παραδόσεις του Γένους μας είναι και η αμοιβαιότητα Εκκλησίας και Πολιτείας, η «συναλληλία», όπως ονομαζόταν από τα χρόνια του Βυζαντίου. Σ’ αυτήν την αμοιβαιότητα η παράδοσή μας επισημαίνει το μοναδικό ρόλο της παρουσίας της Υπεραγίας Θεοτόκου. Κατά την πολιορκία της Κωνσταντινούπολης από τους Άβαρους, κατά το έτος 626 μ.Χ., ο Πατριάρχης Σέργιος περιέτρεχε τα τείχη της Πόλης με την εικόνα της Παναγίας της Βλαχερνίτισσας και ενθάρρυνε το λαό στην αντίσταση. Τη νύχτα εκείνη, φοβερός ανεμοστρόβιλος, που αποδόθηκε σε θεϊκή επέμβαση, δημιούργησε τρικυμία και κατάστρεψε τον εχθρικό στόλο, ενώ οι αμυνόμενοι προξένησαν τεράστιες απώλειες στους Αβάρους και τους Πέρσες, οι οποίοι αναγκάστηκαν να λύσουν την πολιορκία και να αποχωρήσουν άπρακτοι. Ο λαός, θέλοντας να πανηγυρίσει τη σωτηρία του, την οποία απέδιδε στην συνδρομή της Θεοτόκου, συγκεντρώθηκε στο Ναό της Παναγίας των Βλαχερνών. Τότε, κατά την παράδοση, όρθιο το πλήθος έψαλλε τον από τότε λεγόμενο «Ακάθιστο Ύμνο», ευχαριστήρια ωδή προς την υπέρμαχο στρατηγό του Βυζαντινού κράτους, την Παναγία, αποδίδοντας τα «νικητήρια» και την ευγνωμοσύνη του.

Γι’ αυτό και ο υμνογράφος χαρακτηρίζει την Παναγία ως τον ασάλευτο πύργο της Εκκλησίας και ταυτόχρονα το απόρθητον τείχος της βασιλείας, δηλαδή της πολιτείας. Και οι δύο εικόνες είναι παρμένες από την πολιορκία. Από τον πύργο πολεμούν οι στρατιώτες τον εχθρό. Το τείχος προφυλάσσει την πόλη και, επομένως, τους πολίτες από τις επιθέσεις. Και στις δύο περιπτώσεις έχουμε να κάνουμε με πόλεμο.

Εχθρός της Εκκλησίας είναι ο πειρασμός, είναι ο διάβολος, είναι ένας αντίθεος πολιτισμός, ο οποίος θεωρεί ότι η Εκκλησία δεν έχει λόγο ύπαρξης, καθότι ο άνθρωπος υπάρχει για το μηδέν, για το τίποτα, και το μόνο που χρειάζεται σ’ αυτήν την ζωή είναι να περνάει καλά, να μετέχει των υλικών αγαθών, να αναστέλλει τον θάνατο, να ζει για τις σωματικές του ανάγκες. Εχθρός της Εκκλησίας είναι κάθε έλλειμα αγάπης. Η Εκκλησία όμως στηρίζεται στην Παναγία, η οποία είναι ο ασάλευτος πύργος της. Στέκεται η Παναγία ενώπιον του πειρασμού και τον αποκρούει με όπλα της την πίστη στον Θεό, την υπακοή στο θέλημά Του, την βεβαιότητα της αναστάσεως, την αυταπάρνηση, την προσευχή ως επίγνωση των μέτρων της, την χαρά για το ότι έγινε μάνα του Θεού και μάνα όλων των ανθρώπων, κυρίως όμως την αγάπη της για όλους! Τα όπλα αυτά αποκρούουν την λύπη του θανάτου και τον φόβο του εκμηδενισμού, την κακία, το μίσος και την απελπισία! Τα όπλα αυτά αποκρούουν το μήνυμα της ζωής ως επιβίωσης και μόνο και την καθιστούν πορεία προς την αλήθεια της αιωνιότητας! Μπορεί να χρειαστεί και η μαρτυρία να γίνει μαρτύριο, είτε του αίματος είτε της συνειδήσεως. Ακόμη κι έτσι όμως, όποιος ακολουθεί την Παναγία ως Υπέρμαχο Στρατηγό γνωρίζει και γιατί ζει και γιατί παλεύει!

Εχθρός της πολιτείας είναι η αποθέωση της δύναμης. Επειδή η πολιτεία έχει στα χέρια της την εξουσία, την βία, τον νόμο, δεν είναι δύσκολο να χάσει το μέτρο. Να μεθύσει τόσο ώστε να αισθανθεί ότι στα χέρια της βρίσκονται οι ζωές των ανθρώπων, όχι μόνο ως προς την επιβίωσή τους, κάτι για το οποίο έχει εξουσιοδοτηθεί, αλλά και ως προς το νόημα της ζωής τους. Έτσι η πολιτεία, όπως καλείται να εξοπλιστεί εναντίον των εχθρών της, που μπορεί να είναι αλλόφυλοι ή όσοι δεν αποδέχονται τις αρχές της και προκαλούν επανάσταση που αποβαίνει εις βάρος των πολιτών-μελών της, καλείται να εξοπλιστεί και με άλλες αρχές, όπως ο σεβασμός των δικαιωμάτων των ανθρώπων να αυτοδιατίθενται, όταν δεν βλάπτουν τους άλλους, να έχουν άποψη, ακόμη κι αν αυτή είναι αντίθετη με την λογική των πολλών, να αναλαμβάνουν την ευθύνη των πράξεών τους. Κυρίως όμως η πολιτεία υγιαίνει όταν αφήνει περιθώριο στην πίστη του ανθρώπου στον Θεό να συντροφεύσει την λογική. Έτσι συνδέθηκε η πολιτεία του Βυζαντίου με την Παναγία. Οι στρατιώτες είχαν τα όπλα τους και πολεμούσαν. Η πολιτεία όμως επικαλέστηκε και την βοήθεια της Παναγίας. Άφησε την εικόνα να περιτρέχει τα τείχη, δίνοντας δύναμη στους υπερασπιστές. Και η Παναγία έκανε το θαύμα της και με τον ανεμοστρόβιλο!

Η παράδοση του ελληνικού Βυζαντίου, της Ρωμανίας μας, στηρίχτηκε σ’ αυτήν την συναλληλία, στην οποία η Παναγία ήταν η εγγυήτρια. Κάποια στιγμή ακούστηκε και το «είναι θέλημα Θεού η Πόλη να τουρκέψει». Την ίδια στιγμή όμως ο λαϊκός βάρδος προσθέτει: «σώπασε κυρα-Δέσποινα και μην πολυδακρύζεις, πάλι με χρόνους, με καιρούς, πάλι δικά μας θα ‘ναι». Ο λαός μας δεν έχασε αυτή την εμπιστοσύνη στην Παναγία ως εγγυήτρια. Γι’ αυτό και κράτησε την Παναγία στην καρδιά του ως εχέγγυο της ελληνικότητάς του, της διαφορετικότητάς του από τους κατακτητές, ως εχέγγυο της ελεύθερης ψυχής. Και όταν ήρθε η ώρα, συνέδεσε τον αγώνα της Παλιγγενεσίας του το 1821 με την εορτή του Ευαγγελισμού, με την Μητέρα του Θεού και μητέρα όλων μας.

Στις μέρες μας, παγωμένοι από τα γεγονότα, βλέπουμε έναν κόσμο στον οποίο να επικρατεί και πάλι ο φόβος του θανάτου, ο φόβος που ενσπείρει ο πειρασμός για τον μηδενισμό της ύπαρξης. Μήπως είναι καιρός να ξαναβρούμε αυτήν την σύνδεση αυθεντικής «συναλληλίας» Εκκλησίας και Πολιτείας, αφήνοντας κατά μέρος μονομέρειες που μαρτυρούν απουσία σεβασμού στην παράδοση του λαού μας και να ισορροπήσουμε, όσο είναι δυνατόν, έστω και στα πλέον αναγκαία, προκειμένου να δείξουμε ότι αυτό που οι περισσότεροι επιδιώκουν, την αμοιβαιότητα, μπορούμε να το πραγματώσουμε; Η Εκκλησία δεν έπαψε να δείχνει το πρόσωπο της Υπεραγίας Θεοτόκου ως την στρατηγό μας σε κάθε πόλεμο. Η Παναγία δίνει δύναμη. Ας μην το αγνοήσουμε!

Κέρκυρα, 27 Μαρτίου 2020

Δ’ Χαιρετισμοί

Η 25η ΜΑΡΤΙΟΥ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ- ΚΕΡΚΥΡΑΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ: ΕΠΙΤΙΜΙΟ ΕΙΝΑΙ ΚΑΙ Η ΑΚΟΙΝΩΝΗΣΙΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΝΘΡΩΠΟΥΣ

Στον Μητροπολιτικό ναό Υπεραγίας Θεοτόκου Σπηλαιωτίσσης Κέρκυρας εορτάστηκε η διπλή θρησκευτική και εθνική γιορτή της 25ης Μαρτίου. Στην κεκλεισμένων των θυρών τελεσθείσα θεία λειτουργία ιερούργησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων κ. Νεκτάριος. Με το πέρας της θείας λειτουργίας έγιναν από τον Σεβασμιώτατο οι επιμνημόσυνες δεήσεις στο Ηρώον και στο άγαλμα του Καποδίστρια, με την παρουσία της Δημάρχου Κεντρικής Κέρκυρας κ. Μερόπης Υδραίου, η οποία κατέθεσε στεφάνι και λουλούδια στην μνήμη των ηρώων του 1821 και του Προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Δημητρίου Μεταλληνού.

Απευθυνόμενος στους συλλειτουργούς, αλλά και σε όσους παρακολούθησαν την θεία λειτουργία διά μέσω της τηλεόρασης, του ραδιοφώνου και του διαδικτύου, ο κ. Νεκτάριος τόνισε ότι τίποτα δεν μπορεί να μας χωρίσει από την αγάπη του Χριστού, αρκεί να έχουμε πίστη και αγάπη. Ενώ όμως ο Χριστός μας ελευθέρωσε από την αμαρτία, την φθορά και τον θάνατο, εντούτοις βλέπουμε ότι και πάλι, ιδίως στην εποχή μας, έχουμε επιστρέψει στην κατάσταση της πτώσεως, λησμονώντας τον Θεό και τον συνάνθρωπο. Το επιτίμιο είναι σήμερα η απομάκρυνση από τον πλησίον, δεν είναι μόνο ο εγκλεισμός μας στα σπίτια μας. Είναι ένα είδος κολασμού η στέρηση του πλησίον. Δεν μπορούμε να χαρούμε την χαρά της ελευθερίας που ο Θεός μας χάρισε. Η Εκκλησία μας όμως συνεχίζει να εορτάζει και να πανηγυρίζει τον Ευαγγελισμό και προσεύχεται γιατί ο Χριστός δεν θα μας αφήσει. Παρότι παγιδευτήκαμε στην πλεονεξία, στο ίδιον θέλημα και απομονωθήκαμε, εντούτοις δεν θα νικηθούμε.

Ο κ. Νεκτάριος επεσήμανε ότι στην απόφαση για απομόνωση των ανθρώπων δεν υπάρχει πρόβλεψη για να περάσουν οι άνθρωποι από τις εκκλησίες να προσευχηθούν, παρότι προβλέπεται να μπορούν να βγάζουν έξω τα κατοικίδια ζώα τους. Η Εκκλησία όμως είναι ζωή και χαρά. Και δεν θα πρέπει να φοβόμαστε να περάσουμε από τον ναό, να κάνουμε την προσευχή μας και να ζητούμε την κοινωνία με τον Θεό. Και αυτός θα είναι ο αγώνας της Εκκλησίας στο επόμενο διάστημα!

Ο Μητροπολίτης Κερκύρας αργότερα επισκέφθηκε τον ναό του Αγίου Σπυρίδωνος και τέλεσε παράκληση για την από Θεού και Αγίου βοήθεια ώστε να αντιμετωπιστεί η λοιμώδης νόσος.

ΨΑΥΕΤΩ ΜΗΔΑΜΩΣ ΧΕΙΡ ΑΜΥΗΤΩΝ

Μία από τις πιο δυνατές ιστορίες της Παλαιάς Διαθήκης είναι και αυτή που περιλαμβάνεται στο βιβλίο Β’ Βασιλειών. Ο Δαβίδ, μετά τον θάνατο του βασιλιά Σαούλ και τον εμφύλιο πόλεμο που ακολούθησε, ανακηρύσσεται βασιλιάς και κάνει την πορεία προς την Ιερουσαλήμ για να εγκατασταθεί εκεί. Μαζί του φέρνει την κιβωτό της Διαθήκης, στην οποία είναι αποτεθησαυρισμένες οι πλάκες των Δέκα εντολών, η ράβδος του Ααρών και η χρυσή στάμνα με το μάνα από την σαραντάχρονη πορεία των Εβραίων στην έρημο. Η εντολή του Θεού ήταν ξεκάθαρη. Απαγορευόταν να αγγίξει άλλος την κιβωτό εκτός από τους ιερείς από την φυλή του Λευί. ΟΙ ιερείς που έπρεπε να σηκώσουν την κιβωτό, προτίμησαν να την βάλουν σε μία άμαξα που έσερναν βόδια. Κάποια στιγμή η άμαξα ταρακουνήθηκε πολύ με αποτέλεσμα η κιβωτός να κινδυνεύσει να πέσει. Ο οδηγός της άμαξας ο Οζα, κατέβηκε κάτω και πρόλαβε να μην πέσει η κιβωτός. Όμως παραβίασε την εντολή του Θεού και έμεινε νεκρός επί τόπου. Ο Δαβίδ δεν θέλησε να συνεχίσει την πορεία προς τα Ιεροσόλυμα, αλλά άφησε επί τρεις μήνες την κιβωτό στο σπίτι του Αβεδδαρά του Γεθθαίου, ο οποίος ευλογήθηκε από τον Θεό. Μετά από αυτό το διάστημα ο Δαβίδ τήρησε τον κανόνα και μετέφερε, όπως ήθελε ο Θεός, την κιβωτό (Βασιλειών Β’ , 6, 1-23).

Ο άγιος Ιωάννης ο Δαμασκηνός συνθέτει για την εορτή του Ευαγγελισμού τον κανόνα και στην ένατη ωδή ξεκινά με τον εξής ύμνο: “Ὡς ἐμψύχῳ Θεοῦ κιβωτῶ ψαυέτω μηδαμῶς χείρ ἀμυήτων. Χείλη δέ πιστῶν τῆ Θεοτόκῳ ἀσιγήτως φωνήν τοῦ Ἀγγέλου άναμέλποντα, ἐν ἀγαλλιάσει βοάτω, χαῖρε Κεχαριτωμένη, ὁ Κύριος μετά σοῦ” (άπιστο χέρι να μην αγγίξει την κιβωτό του Θεού. Μόνο χείλη πιστών σιωπηλά ανυμνώντας την Θεοτόκο με αγαλλίαση, ας αναφωνούν όπως ο άγγελος, Χαίρε Κεχαριτωμένη, ο Κύριος μετά σου - μετάφραση Ανθούσας μοναχής εν Πάτμω).

Ο άγιος χωρίζει τώρα τον κόσμο σε δύο κατηγορίες: στους αμύητους και στους πιστούς. Ζητά από τους αμύητους να μην προσπαθήσουν να ψηλαφήσουν το μυστήριο της Θεοτόκου, το μυστήριο του Ευαγγελισμού. Υπονοεί ότι η όποια απόπειρα του αμύητου οδηγεί σε έναν άλλον θάνατο: τον πνευματικό. Κι αυτό διότι ο άνθρωπος που θεοποιεί τον εαυτό του, την σκέψη του και τον ορθολογισμό του, αυτός που δεν έχει σχέση με την πίστη διότι είτε την αποδέχεται ως κάτι καλό ή ως κάτι που δεν πειράζει να υπάρχει ή την απορρίπτει γιατί δεν ταιριάζει με τα δικά του μέτρα, το δικό του εγώ, στην ουσία ζει μακριά από τον Θεό και προσπαθώντας να αγγίξει, να ψαύσει το άψαυστον του μυστηρίου, απομακρύνεται ακόμη περισσότερο από τον Θεό. Και η απομάκρυνση είναι σημείο του πνευματικού θανάτου. Όση γνώση κι αν έχει ο αμύητος, δεν του φτάνει να εισέλθει στην χάρη και να ζήσει τον Θεό. Γιατί έχει αντικαταστήσει την ταπείνωση που απαιτεί η υπακοή στον Θεό, με τις δικές του απαιτήσεις για αλήθεια.

Δεν είναι τόσο η ηθική κατάσταση του αμυήτου που ενδιαφέρει. Για τον Οζά δεν έχουμε πληροφορίες ότι ήταν ανήθικος και κακός χαρακτήρας. Μάλιστα η σκηνή του θανάτου του είναι συγκλονιστική. Ο αμύητος νομίζει ότι μπορεί να σώσει την κιβωτό από την πτώση. Και το κάνει εκείνη την στιγμή, καθώς θεώρησε ότι ο Θεός θα την άφηνε να πέσει κάτω. Υποκατέστησε τον Θεό με τον εαυτό του. Δεν είχε επίγνωση του μέτρου και της θέσης του. Και ανέλαβε έργο που δεν του αναλαγούσε. Έτσι η ασήμαντη για μας πράξη, που μαρτυρούσε όμως ένα είδος ύβρεως έναντι του Θεού και των εντολών Του, τον οδήγησε και στον σωματικό θάνατο.

Για να προσεγγίσουμε λοιπόν το μυστήριο της Θεοτόκου, χρειάζεται επίγνωση Ποιος είναι ο Θεός και τι έγινε για μας. Και η επίγνωση έρχεται “ασιγήτως”. Η πίστη είναι σιωπηλή. Δεν κάνει θόρυβο. Ακούει πολλά, αλλά μένει σταθερή εντός της ύπαρξης. Είναι εμπιστοσύνη στον Θεό που έχει τον τελευταίο λόγο. Είναι επίγνωση των ορίων και των μέτρων μας. Είναι άκουσμα του λόγου του Θεού, όπως αυτός αναφωνήθηκε από τον αρχάγγελο Γαβριήλ. Είναι αυτή η ανύμνηση προς την Παναγία: “Χαίρε Κεχαριτωμένη, ο Κύριος μετά σου”.

“Χαίρε”. Να στρεφόμαστε αν θέλουμε να είμαστε πιστοί προς την Θεοτόκο και να της λέμε κι εμείς “χαίρε”. Σε χαιρετάμε, Παναγία μας, σου λέμε να έχεις χαρά και να την μεταδίδεις και σε μας. Να έχεις χαρά, ναι, γιατί είσαι κεχαριτωμένη, έχεις τα χαρίσματα τα μοναδικά της υπέρβασης της δύναμης που ο χρόνος έχει στον άνθρωπο όταν γεννήθηκες από ηλικιωμένους και στείρους γονείς, της ανατροφής σου στα άγια των αγίων στον ναό του Θεού, της πίστης που σε κάνει να παραδίδεσαι στον νόμο των ανθρώπων όταν σε εμπιστεύονται στον άγνωστό σου ουσιαστικά Ιωσήφ, της υπακοής στο θέλημα του Θεού που νικά κάθε λογική και καθε φόβο, της αγάπης για όλη την ανθρωπότητα που σε κάνει να δέχεσαι να κυοφορήσεις τον Αχώρητο όχι για να δοξαστείς εσύ, αλλά για να λάβει η ανθρωπότητα την ζωή που νικά κάθε θάνατο, της παρθενίας που σε κάνει να αφήνεις κατά μέρος το ανολοκλήρωτο του ανθρώπου που δεν ζει την ενότητα του σώματος με τον συνάνθρωπό του, αλλά επιλέγεις τον σταυρό να είσαι μάνα στην αιωνιότητα για όλους μας, να παρακαλείς τον καθέναν μας να αφήσει κατά μέρος τις αταξίες της αμαρτίας και να εμπιστευθεί τον Υιό σου, της αρετής που ουδείς άνθρωπος είχε και θα έχει στην ιστορία του κόσμου. Να έχεις όμως χαρά, διότι πιο πάνω από όλα αυτά ο Κύριος ο Θεός είναι μαζί σου. Πάνω από τα δικά σου μέτρα, που έφτασες την φύση μας στον υψηλότερο βαθμό που άνθρωπος θα μπορούσε να φτάσει, νιώθεις ο Θεός να σου δίνει αυτό που σου έλειπε: την ζωή που νικά τον θάνατο, τον τρόπο της συνάντησης μαζί Του, που κανείς δεν θα μπορούσε να πετύχει: δεν αποκαλύπτεται απλώς ο Θεός σε σένα. Γίνεται ένα με σένα. Παίρνει σπλάχνα από τα σπλάχνα σου, σάρκα από την σάρκα σου, αίμα από το αίμα σου, γάλα από το στήθος σου, λόγο από τα λόγια σου, γίνεται άνθρωπος και αγιάζει τον καθέναν μας, αφού πρώτα αγίασε εσένα!

Σε χαιρετάμε, Παναγία μας, και σε παρακαλούμε στους καιρούς που όλα του ανθρώπου μαρτυρούν φόβο, απιστία, απουσία δίψας για αλήθεια, για αρετή, για αγάπη, για πίστη, στην εποχή που κυριαρχούν οι αμύητοι, να είσαι η μάνα μας, να μεσιτεύεις, να απλώνεις τα χέρια και την αγκαλιά σου και να μας δείχνεις πώς να λέμε κι εμείς με την σειρά μας το ΝΑΙ στον Υιό και Θεό σου. Πώς να Τον εμπιστευόμαστε και να νιώθουμε την ελπίδα σ᾽Αυτόν να νικά κάθε φόβο. Πώς να αισθανόμαστε, υπερβαίνοντας τα μέτρα του ορθολογισμού, ότι Εκείνος έχει τον τελευταίο λόγο. Πώς να μην απαιτούμε να Τον διορθώσουμε, αλλά να κρατήσουμε τα χείλη μας “ασίγητα” μπροστά στο θέλημά Του και να προσευχόμαστε με χαρά, γιατί γνωρίζουμε ότι ούτε εσύ ούτε Εκείνος θα μας εγκαταλείψετε, ακόμη και όταν μοιάζουν μια πορεία προς ένα τέλος.

“Χαίρε”. “Ασιγήτως”. “Ταπείνωση”. “Ελπίδα”. “Πίστη”. Δεν μπορούμε να ψαύσουμε. Δεν πρέπει να ψαύσουμε. Ας κρατήσουμε τις πέντε αυτές λέξεις και ας εμπιστευθούμε την έμψυχο Κιβωτό. Και θα μας συμπεριλάβει εντός της. Μαζί με την νέα εντολή της αγάπης, αντί για τις πέτρινες πλάκες. Με το θαύμα της ανάστασης από κάθε θάνατο, το ορθολογιστικά αδύνατο αντί για το ραβδί που άνθισε. Με την τροφή της θείας ευχαριστίας, ως άρτο ζωής αιωνίου, αντί για την μανναδόχο στάμνα. Στην κιβωτό της Εκκλησίας που μας διασώζει όλους!

Κέρκυρα, 25 Μαρτίου 2020

Του Ευαγγελισμού

Ευαγγέλιο & Απόστολος Τετάρτη 25 Μαρτίου

Ευαγγέλιο Τετάρτη 25 Μαρτίου 2020

ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ Α´ 24 – 38

24 Μετὰ δὲ ταύτας τὰς ἡμέρας συνέλαβεν Ἐλισάβετ ἡ γυνὴ αὐτοῦ· καὶ περιέκρυβεν ἑαυτὴν μῆνας πέντε, 25 λέγουσα ὅτι Οὕτω μοι πεποίηκεν ὁ Κύριος ἐν ἡμέραις αἷς ἐπεῖδεν ἀφελεῖν τό ὄνειδός μου ἐν ἀνθρώποις. 26 Ἐν δὲ τῷ μηνὶ τῷ ἕκτῳ ἀπεστάλη ὁ ἄγγελος Γαβριὴλ ἀπὸ τοῦ Θεοῦ εἰς πόλιν τῆς Γαλιλαίας, ᾗ ὄνομα Ναζαρὲτ, 27 πρὸς παρθένον μεμνηστευμένην ἀνδρὶ, ᾧ ὄνομα Ἰωσὴφ, ἐξ οἴκου Δαυῒδ, καὶ τὸ ὄνομα τῆς παρθένου Μαριάμ. 28 καὶ εἰσελθὼν ὁ ἄγγελος πρὸς αὐτὴν εἶπε· Χαῖρε, κεχαριτωμένη· ὁ Κύριος μετὰ σοῦ· εὐλογημένη σὺ ἐν γυναιξίν. 29 ἡ δὲ ἰδοῦσα διεταράχθη ἐπὶ τῷ λόγῳ αὐτοῦ, καὶ διελογίζετο ποταπὸς εἴη ὁ ἀσπασμὸς οὗτος. 30 καὶ εἶπεν ὁ ἄγγελος αὐτῇ· Μὴ φοβοῦ, Μαριάμ· εὗρες γὰρ χάριν παρὰ τῷ Θεῷ. 31 καὶ ἰδοὺ συλλήψῃ ἐν γαστρὶ καὶ τέξῃ υἱόν, καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦν. 32 οὗτος ἔσται μέγας καὶ υἱὸς ὑψίστου κληθήσεται, καὶ δώσει αὐτῷ Κύριος ὁ Θεὸς τὸν θρόνον Δαυῒδ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ, 33 καὶ βασιλεύσει ἐπὶ τὸν οἶκον Ἰακὼβ εἰς τοὺς αἰῶνας, καὶ τῆς βασιλείας αὐτοῦ οὐκ ἔσται τέλος. 34 εἶπε δὲ Μαριὰμ πρὸς τὸν ἄγγελον· Πῶς ἔσται μοι τοῦτο, ἐπεὶ ἄνδρα οὐ γινώσκω; 35 καὶ ἀποκριθεὶς ὁ ἄγγελος εἶπεν αὐτῇ· Πνεῦμα ἅγιον ἐπελεύσεται ἐπὶ σέ καὶ δύναμις ὑψίστου ἐπισκιάσει σοι· διὸ καὶ τὸ γεννώμενον ἅγιον κληθήσεται υἱὸς Θεοῦ. 36 καὶ ἰδοὺ Ἐλισάβετ ἡ συγγενὴς σου καὶ αὐτὴ συνεληφυῖα υἱὸν ἐν γήρει αὐτῆς, καὶ οὗτος μὴν ἕκτος ἐστὶν αὐτῇ τῇ καλουμένῃ στείρᾳ· 37 ὅτι οὐκ ἀδυνατήσει παρὰ τῷ Θεῷ πᾶν ῥῆμα. 38 εἶπεν δὲ Μαριάμ· Ἰδοὺ ἡ δούλη Κυρίου· γένοιτό μοι κατὰ τὸ ῥῆμά σου. καὶ ἀπῆλθεν ἀπ’ αὐτῆς ὁ ἄγγελος.

Ερμηνευτική απόδοση Ι. Θ. Κολιτσάρα

ΚΑΤΑ ΛΟΥΚΑΝ Α´ 24 – 38

24 Επειτα δε από τας ημέρας αυτάς έμεινεν έγκυος η γυναίκα του η Ελισάβετ και έκρυπτε επιμελώς τον εαυτόν της επί πέντε μήνας. 25 Και όταν το γεγονός έγινε πλέον φανερόν, έλεγεν η Ελισάβετ ότι “έτσι μου έχει κάμει το καλό αυτό ο Κυριος εις τας ημέρας της γεροντικής μου ηλικίας, κατά τας οποίας επέβλεψε με καλωσύνην και ευδόκησε να μου αφαιρέση την εντροπήν της ατεκνίας μου μεταξύ των ανθρώπων”. 26 Κατά δε τον έκτον μήνα από τότε που είχε μείνει έγκυος η Ελισάβετ, εστάλη από τον Θεόν ο άγγελος Γαβριήλ εις μίαν πόλιν της Γαλιλαίας, ονόματι Ναζαρέτ, 27 προς μίαν παρθένον, μνηστευομένην με άνδρα ονόματι Ιωσήφ, η οποία κατήγετο από το γένος Δαυίδ. Και η παρθένος ωνομάζετο Μαριάμ. 28 Αφού δε ο άγγελος εισήλθεν στο σπίτι, είπε προς αυτήν· “χαίρε συ, που έλαβες μεγάλας και εξαιρετικάς χάριτας από τον Θεόν· ο Κυριος είναι μαζή σου. Είσαι συ ευλογημένη όσον καμμία άλλη μεταξύ των γυναικών”. 29 Αυτή δε, όταν είδε τον άγγελον, εταράχθη πολύ από τα λόγια του και εσκέπτετο μέσα της τι σημαίνει και ποίον σκοπόν έχει αυτός ο χαιρετισμός. 30 Και είπεν ο άγγελος προς αυτήν· “μη φοβάσαι, Μαριάμ, διότι ευρήκες εξαιρετικήν εύνοιαν και ευλογίαν εκ μέρους του Θεού. 31 Και ιδού θα συλλάβης και θα γεννήσης υιόν και θα καλέσης το όνομα αυτού Ιησούν. 32 Αυτός θα είναι μέγας δια την αγιότητα και το έργον του. Και θα ονομασθή ο κατ’ εχοχήν Υιός του υψίστου. Και θα δώση εις αυτόν Κυριος ο Θεός τον θρόνον του προπάτορός του Δαυίδ. 33 Και θα βασιλεύση στους αιώνας ως αιώνιος βασιλεύς εις όλας τας γενεάς των πιστών, που θα αποτελούν την νέαν πνευματικήν οικογένειαν του Ιακώβ. Και η βασιλεία του δεν θα λάβη τέλος”. 34 Είπε δε η Μαριάμ προς τον άγγελον· “πως θα γίνη το πρωτάκουστον τούτο, να γεννήσω υιόν, αφού δεν γνωρίζω άνδρα; 35 Και απεκρίθη ο άγγελος και της είπε· “το Πνεύμα το Αγιον που θα σε απαλλάξη από το προπατορικόν αμάρτημα και θα σε εξαγιάση, θα έλθη εις σε και η δημιουργική δύναμις του Υψίστου θα σε περικαλύψη και θα σε διαποτίση. Δι’ αυτό και το απολύτως άγιον και αναμάρτητον βρέφος, το οποίον κατά τον υπερφυσικόν αυτόν τρόπον θα γεννηθή από σε, θα κληθή, διότι θα είναι, ο Υιός του Θεού. 36 Ιδού δε ότι και η Ελισάβετ η συγγενής σου έχει συλλάβει και αυτήν υιόν εις την γεροντικήν της ηλικίαν. Και ο μήνας αυτός είναι ο έκτος της εγκυμοσύνης εις αυτήν, την οποίαν έως τώρα έλεγαν στείραν. 37 Διότι δεν είναι αδύνατον στον Θεόν κάθε τι θαυμαστόν και υπερφυσικόν”. 38 Είπε δε η Μαριάμ· “ιδού η δούλη του Κυρίου πρόθυμος να υποταχθώ εις την θείαν βουλήν. Ας γίνη σύμφωνα με τον λόγον σου”. Και ανεχώρησεν από αυτήν ο άγγελος.

Απόστολος Τετάρτη 25 Μαρτίου 2020

ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ Β´ 11 – 18

11 ὅ τε γὰρ ἁγιάζων καὶ οἱ ἁγιαζόμενοι ἐξ ἑνὸς πάντες· δι’ ἣν αἰτίαν οὐκ ἐπαισχύνεται ἀδελφοὺς αὐτοὺς καλεῖν, 12 λέγων· ἀπαγγελῶ τὸ ὄνομά σου τοῖς ἀδελφοῖς μου, ἐν μέσῳ ἐκκλησίας ὑμνήσω σε· 13 καὶ πάλιν· ἐγὼ ἔσομαι πεποιθὼς ἐπ’ αὐτῷ· καὶ πάλιν· ἰδοὺ ἐγὼ καὶ τὰ παιδία ἅ μοι ἔδωκεν ὁ Θεός. 14 ἐπεὶ οὖν τὰ παιδία κεκοινώνηκε σαρκός καὶ αἵματος, καὶ αὐτὸς παραπλησίως μετέσχε τῶν αὐτῶν, ἵνα διὰ τοῦ θανάτου καταργήσῃ τὸν τὸ κράτος ἔχοντα τοῦ θανάτου, τοῦτ’ ἔστι τὸν διάβολον, 15 καὶ ἀπαλλάξῃ τούτους, ὅσοι φόβῳ θανάτου διὰ παντὸς τοῦ ζῆν ἔνοχοι ἦσαν δουλείας. 16 οὐ γὰρ δήπου ἀγγέλων ἐπιλαμβάνεται, ἀλλὰ σπέρματος Ἀβραὰμ ἐπιλαμβάνεται. 17 ὅθεν ὤφειλε κατὰ πάντα τοῖς ἀδελφοῖς ὁμοιωθῆναι, ἵνα ἐλεήμων γένηται καὶ πιστὸς ἀρχιερεὺς τὰ πρὸς τὸν Θεόν, εἰς τὸ ἱλάσκεσθαι τὰς ἁμαρτίας τοῦ λαοῦ. 18 ἐν ᾧ γὰρ πέπονθεν αὐτὸς πειρασθείς, δύναται τοῖς πειραζομένοις βοηθῆσαι.

Ερμηνευτική απόδοση Ι. Θ. Κολιτσάρα

ΠΡΟΣ ΕΒΡΑΙΟΥΣ Β´ 11 – 18

11 Διότι ο Χριστός που μας αγιάζει, και ημείς που αγιαζόμεθα, καταγόμεθα από ένα Πατέρα. Δι’ αυτήν ακριβώς την αιτίαν και ο Χριστός δεν εντρέπεται να ονομάζη αυτούς, που καλεί εις σωτηρίαν, αδελφούς του, 12 λέγων· “θα διαλαλήσω και θα ομολογήσω το όνομά σου, ω Θεέ και Πατέρα, στους αδελφούς μου· εν μέσω συγκεντρώσεως των αδελφών μου θα σε ανυμνήσω και θα σε δοξάσω”. 13 Και πάλιν λέγει· “εγώ ο Μεσσίας ως άνθρωπος θα έχω στηρίξει την πεποίθησίν μου στον Θεόν και Πατέρα·” Και άλλου πάλιν λέγει· “ιδού εγώ και τα παιδιά, που μου έδωκεν ο Θεός”. 14 Επειδή δε τα παιδιά του Θεού, έχουν πάρει όλα την ασθενή και φθαρτήν ανθρωπίνην φύσιν, σάρκα και αίμα, δια τούτο και αυτός κατά παρόμοιον τρόπον επήρε σάρκα και αίμα, την ανθρωπίνην φύσιν, χωρίς όμως καμμίαν αμαρτίαν· έγινεν άνθρωπος, δια να εξουδετερώση με τον θάνατόν του και καταργήση τον διάβολον, ο οποίος μέχρι προ ολίγου είχε την δύναμιν και την εξουσίαν να ρίπτη τους ανθρώπους, εξ αιτίας των αμαρτιών των στον θάνατον, 15 και να απαλλάξη αυτούς, οι οποίοι ένεκα του φόβου του θανάτου εκυριαρχούντο καθ’ όλον το διάστημα της ζωής των από την καταθλιπτικήν δουλείαν της αγωνίας και του τρόμου απέναντι του θανάτου. 16 Επρεπε δε να ενανθρωπήση ο Υιός, διότι δεν αναλαμβάνει βέβαια να βοηθήση και στηρίξη εις την σωτηρίαν αΰλους αγγέλους (επειδή τότε δεν θα υπήρχεν ανάγκη να γίνη άνθρωπος), αλλ’ έρχεται να βοηθήση τους απογόνους του Αβραάμ. 17 Επομένως έπρεπε να γίνη άνθρωπος, όμοιος καθ’ όλα με τους αδελφούς του-πλην βέβαια της αμαρτίας-δια να γίνη έτσι εύσπλαγχνος και αξιόπιστος Αρχιερεύς, που θα προσέφερε ευπρόσδεκτον θυσίαν και μεσιτείαν στον Θεόν, δια την εξιλέωσιν και συγχώρησιν των αμαρτιών του λαού. 18 Ακριβώς διότι ο ίδιος έχει πάθει και εδοκίμασε πειρασμούς, ημπορεί και θέλει με απεριόριστον αγάπην και συμπάθειαν να βοηθήση αυτούς, που πειράζονται και ταλαιπωρούνται.

Χρόνια πολλά

ΣΤΙΣ 11 ΤΟ ΠΡΩΙ ΤΗΣ 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ ΘΑ ΧΤΥΠΗΣΟΥΝ ΟΙ ΚΑΜΠΑΝΕΣ ΤΩΝ ΝΑΩΝ ΤΗΣ ΚΕΚΡΥΡΑΣ

ΣΤΙΣ 11 ΤΟ ΠΡΩΙ ΤΗΣ 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ ΘΑ ΧΤΥΠΗΣΟΥΝ 

ΟΙ ΚΑΜΠΑΝΕΣ ΤΩΝ ΝΑΩΝ ΤΗΣ ΚΕΚΡΥΡΑΣ

Με απόφαση του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κερκύρας κ. Νεκταρίου στις 11 το πρωί της Τετάρτης 25 Μαρτίου 2020 θα χτυπήσουν χαρμόσυνα όλες οι καμπάνες των ναών για να τιμηθεί η διπλή εθνική εορτή του Ευαγγελισμού και της Επανάστασης του 1821, ενώ στους ναούς, κεκλεισμένων των θυρών, οι ιερείς θα αναπέμψουν δοξολογική προσευχή για την ημέρα.

ΕΓΚΥΚΛΕΙΟΣ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΣΥΝΟΔΟΥ " ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΟΡΤΗΣ ΤΗΣ 25ης ΜΑΡΤΙΟΥ "

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ

Η ΙΕΡΑ ΣΥΝΟΔΟΣ

ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Δ/νσις : Ἰωάννου Γενναδίου 14 – 115 21, Ἀθῆναι

Τηλ. 210-72.72.204, Fax 210-72.72.210, e-mail: contact@ecclesia.gr

          Πρωτ. 1360

Ἀριθ.                                                         Ἀθήνησι τῇ 16^ῃ Μαρτίου 2020

Διεκπ.  603

ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ 3014

Πρός

Τό Χριστεπώνυμον Πλήρωμα

τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος

Θέμα: «Περί τῆς Ἑορτῆς τῆς 25^ης Μαρτίου»

Τέκνα ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

«Εὐ­αγ­γε­λί­ζου γῆ, χα­ράν με­γά­λην» ψάλ­λουμε σή­μερα οἱ Ὀρ­θό­δο­ξοι Χρι­στι­α­νοί στούς Να­ούς μας, γιά νά τι­μή­σουμε τόν Εὐ­αγ­γε­λι­σμό τῆς Ὑ­πε­ρα­γίας Θε­ο­τό­κου. Καί ταυτοχρόνως, σέ κοινή ἑορτή, ὁ Ἑλ­λη­νι­σμός πα­νη­γυ­ρί­ζει τήν Ἐ­πέ­τειο τοῦ 1821. Τήν ἔναρξη τῆς Με­γά­λης Ἑλ­λη­νι­κῆς Ἐ­πα­να­στά­σεως. Τοῦ ἱ­ε­ροῦ Ἀγώνα τῆς ἀ­προ­σμέ­τρη­της ἀ­πο­φα­σι­στι­κό­τη­τας, τόλ­μης, θάρ­ρους καί θυ­σίας γιά τήν ἐ­λευ­θε­ρία.

          Οἱ πρό­γο­νοί μας, οἱ γεν­ναῖοι Φι­λι­κοί, οἱ πρω­τα­γω­νι­στές τοῦ Ἀ­γώνα, οἱ μα­χη­τές τῆς ἀ­πε­λευ­θε­ρώ­σεως, εἶ­χαν ἀπό τήν προ­η­γού­μενη χρο­νιά, ἤδη ἀπό τό 1820, ὁ­ρί­σει τήν ἡ­μέρα τοῦ Εὐ­αγ­γε­λι­σμοῦ, ὡς ἡ­μέρα τοῦ ἀ­πε­λευ­θε­ρω­τι­κοῦ ξε­ση­κω­μοῦ. Ἤ­θε­λαν ἔτσι νά ἐκ­φρά­σουν μέ τόν πιό δυ­νατό καί συμ­βο­λικό τρόπο τούς ἄρ­ρη­κτους δε­σμούς μεταξύ τῆς Ὀρ­θο­δο­ξίας καί τοῦ Γέ­νους. Οἱ Ἕλ­λη­νες πο­λέ­μη­σαν γιά τήν Πί­στη καί τήν Πα­τρίδα.

Ἡ Ἑλ­λη­νική Ἐ­πα­νά­σταση δέν μοι­ά­ζει μέ καμ­μία ἄλλη ἐπα­νά­σταση τῆς ἐ­πο­χῆς. Ἀ­ξι­ο­ποιεῖ μέν ἰδέες ἀπό ἄλλα ἐ­πα­να­στα­τικά κι­νή­ματα τῶν χρόνων ἐ­κεί­νων, ἀλλά δέν εἶ­ναι ἀν­τί­γραφο κα­μμιᾶς. Εἶ­ναι ἐ­πα­νά­σταση μέ ἐ­θνικό καί θρη­σκευ­τικό χα­ρα­κτήρα. Ἔ­χει ὡς κί­νη­τρο τήν ἀ­πε­λευ­θέ­ρωση τῶν Ἑλ­λή­νων ἀπό τούς Ὀ­θω­μα­νούς. Ἔ­χει ὡς πνευ­μα­τικό στή­ρι­γμα τήν πί­στη στήν θεία Πρό­νοια καί τόν σε­βα­σμό πρός τούς πο­λυ­ά­ρι­θμους Νε­ο­μάρ­τυ­ρες, πού βρῆ­καν θά­νατο ὁ­μο­λο­γών­τας τήν πίστη τους στόν Χριστό.

«Μά­χου ὑ­πέρ Πί­στεως καί Πα­τρί­δος», ἔ­γραφε στήν Προ­κή­ρυξη τῆς 24ης Φε­βρου­α­ρίου τοῦ 1821 ὁ Ἀ­λέ­ξαν­δρος Ὑ­ψη­λάν­της.

Τό φρό­νημα καί ἡ πί­στη τῶν Ἀγωνιστῶν τοῦ ‘21 ὑ­πάρ­χει μέσα στόν λόγο καί στίς πρά­ξεις τους. Ὁ Θε­ό­δω­ρος Κο­λο­κο­τρώ­νης ἔ­βαλε τόν Σταυρό στήν πρώτη ση­μαία πού πρό­χειρα κα­τα­σκεύ­ασε. Χαρακτηριστικά ὁ ἴ­διος εἶπε, μετά τήν ἀ­πε­λευ­θέ­ρωση, στούς μα­θη­τές τοῦ πρώ­του Γυ­μνα­σίου τῆς Ἀ­θή­νας: «Ὅ­ταν πή­ραμε τά ὅπλα, πρῶτα εἴ­παμε ὑ­πέρ Πί­στεως καί ὕ­στερα ὑ­πέρ Πα­τρί­δος».

Καί ὁ Σα­μι­ώ­της λό­γιος Γε­ώρ­γιος Κλε­άν­θης, κα­τέ­γραψε μέ στί­χους τά ἰ­δα­νικά τῶν Ἀγω­νι­στῶν: «Γιά τοῦ Χρι­στοῦ τήν Πί­στη τήν Ἁ­γία καί τῆς Πα­τρί­δος τήν Ἐ­λευ­θε­ρία».

Στά Συν­τά­γματα τῶν Ἐ­θνι­κῶν Συ­νε­λεύ­σεων τοῦ Ἀ­γώνα, ὑπάρ­χει στό Προ­οί­μιο ἡ φράση ἡ ὁποία καί σή­μερα δι­α­τη­ρεῖ­ται στό Σύν­τα­γμά μας: «Εἰς τό ὄ­νομα τῆς Ἁ­γίας καί Ὁ­μο­ου­σίου καί Ἀ­δι­αι­ρέ­του Τρι­ά­δος!».

«Ἡ Ἑλ­λη­νική Ἐ­πα­νά­σταση εἶ­ναι ἡ πιό πνευ­μα­τική ἐ­πα­νά­σταση πού ἔ­γινε στόν κό­σμο. Εἶ­ναι ἁ­γι­α­σμένη», ἐ­πι­ση­μαί­νει ὁ Φώ­της Κόν­το­γλου. Καί συ­νε­χί­ζει: «Στήν Πόλη κρε­μά­στηκε ὁ Πα­τρι­άρ­χης Γρη­γό­ριος, ἀ­νοί­γον­τας πρῶ­τος τό μαρ­τυ­ρο­λό­γιο τῆς Ἐπα­νά­στα­σης. Ὁ Ἀθανάσιος Δι­ά­κος πο­λέ­μησε σάν νέος Λε­ω­νί­δας καί σου­βλί­στηκε γιά τήν πί­στη του. Ὁ Πα­λαιῶν Πα­τρῶν Γερ­μα­νός, ὁ Ἠ­σα­ΐας Σα­λώ­νων, ὁ Ρω­γῶν Ἰ­ω­σήφ, ὁ Πα­πα­φλέσ­σας... καί ἄλ­λοι πολ­λοί πο­λε­μή­σανε γιά τήν ἁ­γι­α­σμένη πα­τρίδα τους. Στήν Τρι­πο­λιτσά κλει­στή­κανε στή φυ­λακή κατά τήν Ἐ­πα­νά­σταση οἱ δε­σπο­τά­δες τοῦ Μο­ριά καί οἱ πε­ρισ­σό­τε­ροι πε­θά­νανε μέ ἀ­βά­σταχτα μαρ­τύ­ρια. Τό ἴ­διο καί στήν Πόλη, φυ­λα­κω­θή­κανε καί κρε­μα­στή­κανε πολ­λοί δε­σπο­τά­δες».

Οἱ πρω­τερ­γά­τες τοῦ 1821, ἦ­σαν Ὀρ­θό­δο­ξοι Χρι­στι­α­νοί. Εἶ­χαν συ­νεί­δηση τῆς δι­α­χρο­νι­κῆς συ­νέ­χειας τοῦ Ἑλ­λη­νι­σμοῦ. Τό ὁμολογοῦν ἀπερίφραστα οἱ ἴ­διοι. Τό λόγο τους ἀ­κοῦμε καί σήμερα νά ἀν­τη­χεῖ. «Γι’ αὐτά πο­λε­μή­σαμε», ἔ­λεγε ὁ Μα­κρυ­γι­άν­νης, δεί­χνον­τας σπα­σμέ­νες ἀρ­χαῖες κο­λῶ­νες. Καί ὁ πρῶ­τος Κυ­βερ­νή­της τῆς ἐλεύ­θε­ρης Ἑλ­λά­δος, ὁ Ἰ­ω­άν­νης Κα­πο­δί­στριας, ἤ­θελε τά ἑλ­λη­νό­πουλα νά λαμ­βά­νουν παι­δεία ἑλ­λη­νορ­θό­δοξη μέ κεί­μενα Χρι­στι­α­νικά καί Ἀρ­χαῖα Ἑλ­λη­νικά.

Τι­μοῦμε σή­μερα ὅ­λους αὐ­τούς, γνω­στούς καί ἀ­γνώ­στους ἥρωες πού μέ αὐ­το­θυ­σία ἀ­γω­νί­σθη­καν καί ἔ­πε­σαν γιά τήν Ἐλευ­θε­ρία μας. Κλη­ρι­κούς καί λα­ϊ­κούς, ἄν­δρες καί γυ­ναῖ­κες, ὁπλαρ­χη­γούς στήν στε­ριά, ναυ­τι­κούς στήν θά­λασσα. Τι­μοῦμε σή­μερα, Ἕλ­λη­νες καί Φι­λέλ­λη­νες.

Στούς πρω­τερ­γά­τες καί τούς ὁ­ρα­μα­τι­στές, σέ ἐκείνους οἱ ὁποῖοι σχε­δί­α­σαν καί σέ ἐκείνους οἱ ὁποῖοι πραγματοποίησαν τό ἔπος τοῦ 1821, δέν ὀφεί­λουμε μόνο πολλά, ὀ­φεί­λουμε τά πάντα· τήν με­τέ­πειτα ἱστορική καί ἐθνική ὕπαρ­ξή μας.

Σέ ἕνα χρόνο συμ­πλη­ρώ­νον­ται 200 ἔτη ἀπό τήν Ἐ­πα­νά­σταση. Ἐν ὄ­ψει τοῦ 2021, ἡ Ἐκ­κλη­σία μας προ­ε­τοι­μά­ζε­ται γιά νά τι­μή­σει μέ τόν τρόπο πού ἁρ­μό­ζει τήν με­γάλη αὐτή Ἐπέ­τειο. Γιά νά ξα­να­φέ­ρουμε στήν μνήμη τά γε­γο­νότα. Γιά νά συ­ναν­τη­θοῦμε μέ τίς ἀ­ξίες πού τρο­φο­δό­τη­σαν τό ἐ­πα­να­στα­τικό φρό­νημα, τήν μα­χη­τι­κό­τητα, τόν πα­τρι­ω­τι­σμό καί τά δη­μο­κρα­τικά ἰ­δα­νικά τῶν Ἀγω­νι­στῶν.

Ἡ Ἱ­ερά Σύ­νο­δος τῆς Ἐκ­κλη­σίας τῆς Ἑλ­λά­δος, ἀπό τό 2012, ἔχει ξε­κι­νή­σει τήν δι­ορ­γά­νωση δέκα ἐ­πι­στη­μο­νι­κῶν συ­νε­δρίων γιά τήν πε­ρί­οδο τῆς Τουρ­κο­κρα­τίας καί τό 1821. Στό τέ­λος τοῦ 2021 θά κυκλοφορηθοῦν οἱ δέκα τό­μοι τῶν Πρα­κτι­κῶν μέ ὅλες τίς εἰ­ση­γή­σεις καί θά εἶναι στήν δι­ά­θεση κάθε ἀ­να­γνώ­στη.

Σέ συ­νερ­γα­σία μέ τό Ὑ­πουρ­γεῖο Παι­δείας, ἔ­χει προ­γραμ­μα­τι­σθεῖ, καί ἤδη ὑ­λο­ποι­εῖ­ται, ἡ δι­ορ­γά­νωση μα­θη­τι­κῶν δι­α­γω­νι­σμῶν γιά τήν προ­ε­τοι­μα­σία βίν­τεο μι­κρῆς δι­αρ­κείας ἀπό μα­θη­τές καί μα­θή­τριες Γυμνασίων. Τά θέ­ματα ἀ­φο­ροῦν στήν ζωή καί στήν δράση με­γά­λων μορ­φῶν τῆς προ­ε­πα­να­στα­τι­κῆς, τῆς ἐπα­να­στα­τι­κῆς καί τῆς με­τε­πα­να­στα­τι­κῆς πε­ρι­ό­δου.

Προσφέρονται δέ νέα κα­τη­χη­τικά βο­η­θή­ματα σέ γο­νεῖς καί κα­τη­χη­τές, ὥ­στε νά μα­θαί­νουν τά παι­διά μας μέ κα­τα­νο­ητό καί εὐ­χά­ρι­στο μαζί τρόπο, τήν Ἑλ­λη­νική Ἱ­στο­ρία ἀπό τήν ἀρ­χαι­ό­τητα μέ­χρι σή­μερα.

Ἡ Εἰ­δική Συ­νο­δική Ἐ­πι­τροπή Πο­λι­τι­στι­κῆς Ταυ­τό­τη­τος σέ συ­νερ­γα­σία μέ τίς κατά τό­πους Ἱ­ε­ρές Μη­τρο­πό­λεις ἔ­χει προ­γραμ­μα­τί­σει σειρά λα­τρευ­τι­κῶν, ἐ­πι­στη­μο­νι­κῶν, πο­λι­τι­στι­κῶν καί καλ­λι­τε­χνι­κῶν ἐκ­δη­λώ­σεων γιά τό ἔ­τος 2021, ὥ­στε νά δι­α­δο­θεῖ στίς το­πι­κές κοι­νω­νίες τό Χρι­στι­α­νικό καί πα­τρι­ω­τικό μή­νυμα τοῦ 1821, μέσα στήν πλη­ρό­τητά του.

Ὁ κό­σμος ἐ­ξε­λίσ­σε­ται. Ἀλ­λά­ζει. Οἱ κοι­νω­νίες με­τα­βάλ­λον­ται. Ἡ Ἑλ­λάδα προ­χω­ράει. Ἐ­μεῖς, ὡς ἀ­πό­γο­νοι τῶν Ἑλ­λή­νων πού ἀ­πε­λευ­θέ­ρω­σαν «μιά χώρα μι­κρή· ἕνα πέ­τρινο ἀ­κρω­τήρι στήν Με­σό­γειο» (Γ. Σε­φέ­ρης), ἔ­χουμε πάντα τήν ἀ­νάγκη νά κοι­νω­νοῦμε τό «ἀ­θά­νατο κρασί τοῦ ‘21».

          Προ­χω­ροῦμε μέ ἐ­πί­γνωση τῶν ἐ­ξε­λί­ξεων, τῶν ἀ­παι­τή­σεων καί τῶν ἀ­ναγ­κῶν τῆς ἐποχῆς μας. Στήν πο­ρεία αὐτή, κρα­τοῦμε στήν ψυχή μας ζων­τανό τόν σε­βα­σμό τῶν προ­γό­νων μας πρός τόν Χρι­στό καί τήν Ἑλ­λάδα.

          Σήμερα ἡ πατρίδα μας καί ἡ ἀν­θρω­πό­τητα ὁ­λό­κληρη ἀν­τι­με­τω­πί­ζει τήν παν­δη­μία τοῦ κο­ρω­νο­ϊοῦ. Στούς Ἱ­ε­ρούς Να­ούς μας πρός ἀ­πο­φυγή τῶν συ­να­θροί­σεων καί τῆς με­τα­δό­σεως τῆς νό­σου δέν τε­λοῦν­ται τά Ἱ­ερά καί Ζω­η­φόρα Μυ­στή­ρια. Ἡ ἑ­νό­τητά μας ἀπο­κτᾶ τήν χά­ρη τῶν Ἁγίων Νε­ο­μαρ­τύ­ρων μέσα ἀπό τήν θερ­μουργό πί­στη μας, τήν προ­σευχή μας, τήν με­λέτη τοῦ Εὐ­αγ­γε­λίου, τήν ὑ­πο­μονή καί τήν ἀ­γάπη μας. Οἱ Ὀρ­θό­δο­ξοι Ἕλ­λη­νες στε­κό­μα­στε ὄρ­θιοι μέ ὑπευθυνότητα, ἔ­χον­τας τήν ἐλ­πίδα μας στόν Θεό. Ὅπως τό Γέ­νος μας ἄν­τεξε τήν κα­τα­πί­εση τῆς μα­κρᾶς δου­λείας μέ πί­στη καί μέ προ­σευχή καί ἀ­νέ­στη, ἔτσι καί σή­μερα θά ἀν­τι­με­τω­πί­σουμε τόν κίν­δυνο γιά τήν ὑ­γεία μας μέ στα­θερή τήν πί­στη μας, εὐ­αγ­γε­λι­ζό­με­νοι τό φῶς τῆς Ἀνα­στά­σεως τοῦ Κυ­ρίου μας.

Τό 1821 μᾶς ἐμ­πνέει. Ὡς ἀ­νε­ξάν­τλητη πηγή καί πρό­σκληση ἐ­γρη­γόρ­σεως. Ἔ­χουμε χρέος ποτέ νά μή λησμονοῦμε...

          Αἰ­ω­νία ἡ μνήμη τῶν ὑ­πέρ Πί­στεως καί Πα­τρί­δος  εὐκλεῶς ἀ­γω­νι­σα­μέ­νων καί ἡ­ρω­ι­κῶς πε­σόν­των!

          † Ὁ Ἀθηνῶν  Ι Ε Ρ Ω Ν Υ Μ Ο Σ, Πρόεδρος

          † Ὁ Θεσσαλονίκης Ἄνθιμος

          † Ὁ Παραμυθίας, Φιλιατῶν καί Γηρομερίου Τίτος

          † Ὁ Μηθύμνης Χρυσόστομος

          † Ὁ Τριφυλίας καί Ὀλυμπίας Χρυσόστομος

          † Ὁ Μεσσηνίας Χρυσόστομος

          † Ὁ Λευκάδος καί Ἰθάκης Θεόφιλος

          † Ὁ Θηβῶν καί Λεβαδείας Γεώργιος

          † Ὁ Παροναξίας Καλλίνικος

          † Ὁ Φωκίδος Θεόκτιστος

          † Ὁ Νέας Κρήνης καί Καλαμαριᾶς Ἰουστῖνος

          † Ὁ Φιλίππων, Νεαπόλεως καί Θάσου Στέφανος

          † Ὁ Σισανίου καί Σιατίστης Ἀθανάσιος

          Ὁ Ἀρχιγραμματεύς

          † Ὁ Ὠρεῶν Φιλόθεος

Ἀκριβές Ἀντίγραφον

Ὁ Ἀρχιγραμματεύς

† Ὁ Ὠρεῶν Φιλόθεος

Κοινοποίησις:

Εἰδικήν Συνοδικήν Ἐπιτροπήν

Πολιτιστικῆς Ταυτότητος

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ Η ΨΥΧΗ ΤΟ ΜΥΑΛΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΠΑΘΙ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

Σελίδα ΜΟΡΦΕΣ ΤΟΥ 1821

ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΚΟΛΟΚΟΤΡΩΝΗΣ

Η ΨΥΧΗ ΤΟ ΜΥΑΛΟ ΚΑΙ ΤΟ ΣΠΑΘΙ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Ο Αρχιστράτηγος της Επανάστασης του 1821 Θεόδωρος Κολοκοτρώνης γεννήθηκε στο Ραμαβούνι της Μεσσηνίας προερχόμενος από το Λιμποβίσι Αρκαδίας, στις 3 Απριλίου του 1770. Απεβίωσε στην Αθήνα στις 4 Φεβρουαρίου 1843. Προερχόμενος από οικογένεια κλεφτών, με πολύχρονους αγώνες κατά των Οθωμανών και δεκάδες θυμάτων, αφιέρωσε τη ζωή του στην απελευθέρωση της Πατρίδας. Πέρασε πολλά. Σε ανταπόδοση των πολεμικών νικών του σε βάρος των Οθωμανών και των προσπαθειών του να μείνουν ενωμένοι οι Έλληνες φυλακίστηκε από όσους τον φθονούσαν για έξι μήνες και στο διάστημα αυτό έβλεπε μόνο τον δεσμοφύλακά του. Τον απελευθέρωσαν για να αντιμετωπίσει τον Ιμπραήμ..

Ανεξίκακος πήρε πάλι την Αρχιστρατηγία και συνετέλεσε στην απελευθέρωσή της Πατρίδας, παρά το ότι σκότωσαν το παιδί του, τον Πάνο, σε ηλικία 24 ετών. Στην Αντιβασιλεία καταδικάστηκε σε θάνατο... Του εδόθη χάρις από τον βασιλιά Όθωνα. Για το καλό της Πατρίδας πάλι έδειξε ψυχική ανωτερότητα και συμπεριφέρθηκε στον βαυαρό βασιλιά, ως να μην είχε τίποτε σε βάρος του συμβεί...

ΑΝΘΟΛΟΓΗΣΗ

Η αρχή της Επανάστασης

« Εις τας 3 Ιανουαρίου (1821) ανεχώρησα από την Ζάκυνθον και εις τας 6 Ιανουαρίου έφθασα εις την Σκαρδαμούλα εις του πατρικού μου φίλου Καπετάν Παναγιώτη Μούρτζινου. Το κίνημά μας έγινε εις τας 22 Μαρτίου εις την Καλαμάταν. Από τας 6 του Ιανουαρίου έως τας 22 Μαρτίου, επροσπάθησα, ενέργησα εις την Μάνην να ενώσωμεν διάφορα σπίτια Μανιάτικα κατά την συνήθειά τους και τους ενώσαμεν, τους αδελφώσαμεν....Αφού επροετοιμάσαμεν και συναγροικήθημεν, ο Ζαΐμης με τους άλλους, αναγκασμένοι να υπάγουν εις την Τριπολιτζά ή να μείνουν έτζι, εκτύπησαν τον Βοϊβόδα των Καλαβρύτων...Εις τας 23 Μαρτίου επιάσαμεν τους Τούρκους εις την Καλαμάτα, τον Αρναούτογλην σημαντικόν Τούρκον της Τριπολιτζάς...»

Υπέρ Πίστεως και Πατρίδος

«Οι Αναγνωσταράς, Μπεϊζαντές, Μπούρας πάνε στο Λεοντάρι. Έμεινα μόνος μου με το άλογό μου εις το Χρυσοβίτζι. Γυρίζει ο Φλέσσας και λέγει ενός παιδιού: μείνε μαζί του, μην τον φάνε τίποτες λύκοι. Έκατζα έως που εσκαπέτησαν με τα μπαϊράκια τους, απέ κατέβηκα κάτου. Ήτον μιά εκκλησιά εις τον δρόμον (η Παναγιά στο Χρυσοβίτζι), και το καθισιό μου ήτον όπου έκλαιγα την Ελλάδα: Παναγιά μου βοήθησε και τούτη τη φορά τους Έλληνες δια να εμψυχωθούν! Και επήρα έναν δρόμο κατά την Πιάνα».

Παρακαταθήκη προς τους νέους

Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης μετά από πρόταση του Γεωργίου Γενναδίου, δασκάλου του Γένους και Γυμνασιάρχου στο Α΄ Γυμνάσιο, που βρισκόταν και βρίσκεται στην Πλάκα, μίλησε προς τους μαθητές του, στις 7 Οκτωβρίου του 1838. Μεταξύ άλλων είπε:

«Όταν αποφασίσαμε την Επανάσταση δεν συλλογισθήκαμε ούτε πόσοι είμεθα, ούτε πως δεν έχομε άρματα, ούτε πως οι Τούρκοι εβαστούσαν τα κάστρα και τας πόλεις,...αλλά ως μία βροχή έπεσε εις όλους μας η επιθυμία της ελευθερίας μια και όλοι, ο κλήρος μας, οι προεστοί, οι καπεταναίοι, οι πεπαιδευμένοι, οι έμποροι, μικροί και μεγάλοι, όλοι εσυμφωνήσαμε εις αυτό το σκοπό και εκάμαμε την Επανάσταση... Πρέπει να φυλάξετε την Πίστη σας και να την στερεώσετε, διότι όταν πιάσαμε τα άρματα πρώτα είπαμε υπέρ Πίστεως και έπειτα υπέρ Πατρίδος...

Η Ευρώπη και η Ελλάδα

Στα 1843 τον Κολοκοτρώνη επισκέφθηκε ένας νεαρός σπουδασμένος στην Ευρώπη και του εκθείασε τα των σπουδών του. Ο Κολοκοτρώνης σχολίασε έτσι όσα του είπε σε έναν άλλο νέο:

«Εις την Ευρώπην εμάζωνε Αϊβασιλιάτικα από τους καθηγητάς του, χρυσάφι καθαρό. Το δικό μου είναι σμιγμένο με χώμα πολύ, αν του φανή πως αξίζει, ας το παστρέψη, ας το καθαρίση να δείξη τη λαμπράδα του. Βλέπετε τούτον τον οντά, είναι αστόλιστος, καθίσματα δεν έχει, οι τοίχοι ξεροί – τούτη είναι η Ελλάδα καθώς εμείς σας την παραδώσαμε, εμείς οι γέροι στους νέους. Εμείς εις τα 1821 εκαθαρίσαμεν τον τόπον, εκουβαλίσαμεν τα λιθάρια, εκτίσαμεν την οικοδομήν, εσείς θα εντύσετε τα γυμνά τείχη, θα φέρετε ταις πολίτιμαις ζωγραφιαίς, θα στήσετε εύμορφα τραπέζια και τους καθρέπταις, τούτο θα κάμη προκοπή σας και τα γράμματα – και η ευχαίς των συμπολιτών σας και τα έργα σας θα σας ανεβάσουν εις τα λιμέρια τα αθάνατα των δικαίων....

Καμία συνθηκολόγηση με τους Τούρκους

Όταν ο Άγγλος αντιναύαρχος Χάμιλτον είπε στον Κολοκοτρώνη ότι πρέπει οι Έλληνες να ζητήσουν συμβιβασμό με τους Τούρκους έτσι του απάντησε:

« Του αποκρίθηκα ότι αυτό δεν γίνεται ποτέ, ελευθερία ή θάνατος. Εμείς καπετάν Χάμιλτον ποτέ συμβιβασμόν δεν εκάμαμεν με τους Τούρκους. Άλλους έκοψε, άλλους σκλάβωσε με το σπαθί και άλλοι, καθώς εμείς, εζούσαμεν ελεύθεροι από γενεά εις γενεά. Ο βασιλέας μας εσκοτώθη, καμμία συνθήκη δεν έκαμε. Η φρουρά του είχε παντοτινόν πόλεμον με τους Τούρκους και δύο φρούρια ήτον ανυπότακτα. Με είπε ποία είναι η βασιλική φρουρά και τα φρούρια; Του απάντησα ότι η φρουρά του Βασιλέως μας είναι οι λεγόμενοι κλέπται, τα φρούρια η Μάνη, το Σούλι και τα βουνά. Έτζι δεν με ωμίλησε πλέον».

Ο Τερτσέτης για τον Κολοκοτρώνη

Ο Κολοκοτρώνης υπαγόρευσε στον Γ. Τερτσέτη τα όσα συνέβησαν προ, κατά και μετά την Επανάσταση του 1821 και αυτός έτσι τον καταγράφει:

« Ο Θεόδωρος Κολοκοτρώνης ως ιστορικός συγγραφέας καταγράφεται ως Έλληνας χρονολογικά τρίτος, μετά τους Όμηρο και Ηρόδοτο. Ομοιάζουν οι τρεις ως τρεις ακτίνες ενός κέντρου φωτεινού, έχουν πατρίδα των την Ελλάδα, θέμα πόλεμον Ευρώπης εναντίον Ασίας, ομιλούν την Ελληνικήν φωνήν....Κατώτερος ο Κολοκοτρώνης από τους δύο προγενεστέρους του εις την τέχνην, ως το «Τρία πουλάκια κάθονται» από το «Μήνιν άοιδε Θεά», αλλά ανώτερος πάλιν επειδή όσα έπραξε αυτός πριν τα γράψη με το κοντύλι τα εχάραξε με το σπαθί του, καύχημα που δεν έχουν οι άλλοι δύο».

Η κηδεία του

Γράφει σχετικά ο καθηγητής της Ιστορίας στο Πανεπιστημίο Αθηνών Απ. Β. Δασκαλάκης:

« Η είδησις του θανάτου του Γέρου του Μωριά εβύθισε εις το πένθος την πρωτεύουσαν και σύμπασαν την Ελλάδα. Οι βασιλείς, τα μέλη της κυβερνήσεως, στρατηγοί, ναύαρχοι, ανώτεροι αξιωματούχοι, έσπευσαν εις την κατοικίαν του δια να υποκλιθούν προ του μεγάλου νεκρού. Τα παλληκάρια παρετάχθησαν εις τους γύρωθεν της κατοικίας δρόμους όπου τα πλήθη συνωστίζοντο με άφατον κατήφειαν. Οι επιζώντες ήρωες του Αγώνος και συμπολεμισταί του εγονάτιζον προ του νεκρού του, κατεφίλουν τας χείρας του και επότιζον με δάκρυα την φουστανέλαν του. Η κηδεία του ήτο πρωτοφανής. Όλος ο εν Αθήναις στρατός ήτο παρατεταγμένος μέχρι του νεκροταφείου. Το φέρετρον περιεστοίχιζον οι Κουντουριώτης, Γιατράκος, Τσωρτς, Τζαβέλας, Πλαπούτας, Μακρυγιάννης, Δεληγιάννης και οι άλλοι επιζώντες της Παλιγγενεσίας και ηκολούθει μετά δακρύων όλος ο αθηναϊκός λαός. Για όλους είχεν εκλείψει ο μεγαλύτερος και ο ενδοξότερος πολέμαρχος του Αγώνα της Ελευθερίας».-

1821: ΜΙΑ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΜΕ ΕΘΝΙΚΗ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

1821: ΜΙΑ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΜΕ ΕΘΝΙΚΗ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ

Κωνσταντίνος Χολέβας – Πολιτικός Επιστήμων

Ιστορία είναι η μελέτη των πηγών. Σημασία έχει τί έγραψαν και τι πίστευαν οι πρωταγωνιστές του 1821 και όχι τί γράφουν σήμερα διάφοροι ερευνητές επηρεασμένοι από σύγχρονες ιδεολογικές προκαταλήψεις. Για τον εθνικό και θρησκευτικό χαρακτήρα της Ελληνικής Επαναστάσεως αψευδής μάρτυς είναι η ακόλουθη συνομιλία του Θεοδώρου Κολοκοτρώνη με το Άγγλο Ναύαρχο Χάμιλτον:

«Η επανάστασις η εδική μας δεν ομοιάζει με καμμιάν απ’ όσαις γίνονται την σήμερον εις την Ευρώπην. Της Ευρώπης αι επαναστάσεις εναντίον της διοικήσεώς των είναι εμφύλιος πόλεμος. Ο εδικός μας πόλεμος ήτον ο πλέον δίκαιος, ήτον έθνος με άλλο έθνος, ήτον με ένα λαόν όπου ποτέ δεν ηθέλησε να αναγνωρισθή ως τοιούτος, ούτε να ορκισθή παρά μόνον ό,τι έκαμνεν η βία. Ούτε ο Σουλτάνος ηθέλησε να θεωρήσει τον Ελληνικόν λαόν ως λαόν, αλλ΄ ως σκλάβους. Μίαν φοράν όταν επήραμεν το Ναύπλιον ήλθε ο Άμιλτον να με ιδή. Μου είπε ότι πρέπει οι Έλληνες να ζητήσουν συμβιβασμόν, και η Αγγλία να μεσιτεύση. Εγώ τού αποκρίθηκα, ότι αυτό δεν γίνεται ποτέ, ελευθερία ή θάνατος. Εμείς Καπετάν Άμιλτον ποτέ συμβιβασμόν δεν εκάμαμεν με τους Τούρκους.

Άλλους έκοψε, άλλους σκλάβωσε με το σπαθί και άλλοι, καθώς εμείς, εζούσαμεν ελεύθεροι από γεννεά εις γεννεά. Ο βασιλεύς μας εσκοτώθη, καμμία συνθήκη δεν έκαμε. Η φρουρά του είχε παντοτεινό πόλεμον με τους Τούρκους και δύο φρούρια ήτον πάντοτε ανυπότακτα. – Με είπε, ποία είναι η βασιλική φρουρά του, ποία είναι τα φρούρια.- Η φρουρά του Βασιλέως μας είναι οι λεγόμενοι Κλέφται, τα φρούρια η Μάνη και το Σούλι και τα βουνά. Έτζι δεν με ωμίλησε πλέον». (Θεοδώρου Κολοκοτρώνη, Διήγησις Συμβάντων της Ελληνικής Φυλής από τα 1770 έως τα 1836. Αθήνησιν 1846, σελ. 190).

Ο Θ. Κολοκοτρώνης, λοιπόν, ένας εκ των πρωτεργατών της Ελληνικής Επαναστάσεως, αποσαφηνίζει ότι το 1821 δεν έχει ιδεολογική ομοιότητα με κοινωνικά κινήματα, όπως ήταν η Γαλλική Επανάσταση του 1789. Οι Έλληνες, δηλώνει ο Γέρος του Μοριά, αγωνίσθηκαν κατά αλλοεθνούς εχθρού, ενώ οι Γάλλοι εξεγέρθηκαν κατά της γαλλικής εξουσίας για κοινωνικούς λόγους. Επί πλέον τα λόγια του Κολοκοτρώνη υπογραμμίζουν και τη σπουδαιότητα της Μεγάλης Ιδέας ως του πνευματικού και πολιτικού προσανατολισμού των Ελλήνων. Ο Κωνσταντίνος Παλαιολόγος θεωρείται ακόμη (370 χρόνια μετά τη θυσία του) ως ο βασιλεύς των Ελλήνων, οι κλέφτες και οι αρματολοί συνεχίζουν την απροσκύνητη στάση του. Το Έθνος έχει συνείδηση συνέχειας, η απελευθέρωση της Κωνσταντινουπόλεως και των εδαφών της Ρωμανίας/ Βυζαντινής Αυτοκρατορίας είναι το ιδανικό που ξεσηκώνει τους Έλληνες. Οι επισημάνσεις αυτές του Κολοκοτρώνη καταδεικνύουν ότι ναι, μεν, κάποιοι Έλληνες λόγιοι επηρεάσθηκαν από τον Ευρωπαϊκό Διαφωτισμό, όμως η κυριώτερη κινητήριος δύναμη του 1821 και των προηγηθεισών εξεγέρσεων ήταν η Ελληνορθόδοξη Μεγάλη Ιδέα: «Να ξαναφτιάξουμε το Ρωμαίικο».

Στη Μεγάλη Ελληνική Επανάσταση έλαβαν μέρος πλούσιοι και φτωχοί, πρόκριτοι (κοτζαμπάσηδες) και αγρότες, πλοίαρχοι και ναύτες, κληρικοί και λαϊκοί. Οι αδελφοί Αλέξανδρος και Δημήτριος Υψηλάντης ήσαν πάμπλουτοι και έδωσαν τα πάντα για την Ελευθερία του Έθνους. Η Μαντώ Μαυρογένους από τη Μύκονο δαπάνησε όλη την περιουσία της υπέρ της Επαναστάσεως. Ο πλούσιος έμπορος Εμμανουήλ Παππάς από τις Σέρρες άφησε τις επιτυχημένες επιχειρήσεις που είχε στη Βιέννη και κατέβηκε στην επαναστατημένη Ελλάδα μαζί με τους γιους του. Ξεσήκωσε τη Χαλκιδική και το Άγιον Όρος και πέθανε από φυσικό θάνατο όταν είδε ότι η Επανάσταση κατεπνίγη στη Μακεδονία. Δεν ήταν, λοιπόν, μία εξέγερση φτωχών κατά πλουσίων, αλλά μία πανελλήνια και παλλαϊκή Επανάσταση με ελληνορθόδοξο χαρακτήρα. Ήταν μία εθνικοθρησκευτική εξέγερση για την εκδίωξη των αλλοθρήσκων κατακτητών και τη δημιουργία ελευθέρου ελληνικού κράτους.

Τον εθνικό και θρησκευτικό χαρακτήρα της Επαναστάσεως του 1821 αποδεικνύουν και οι πρώτες Διακηρύξεις των αγωνιζομένων Ελλήνων:

Η Α΄ Εθνική Συνέλευση της Επιδαύρου διακήρυξε την 1.1.1822 ότι: «Ο Λαός της Ελλάδος έλαβε τα όπλα και δεν ζητεί δια των όπλων παρά την δόξαν και την λαμπρότητα της του Χριστού Εκκλησίας, η οποία μετά του ιερού αυτής κλήρου κατεδιώκετο και κατεφρονείτο»

Η Γ΄ Εθνική Συνέλευσις, η οποία εργάσθηκε κυρίως στην Τροιζήνα το 1826-1827, βροντοφώναξε προς τους ελευθέρους λαούς: «Ω, Χριστιανοί, ούτε ήτο ούτε είναι δυνατόν να πειθαρχήσωμεν δεσποζόμενοι από τους θρησκομανείς Μωαμεθανούς, οι οποίοι κατεξέσχιζον και κατεπάτουν τας αγίας εικόνας, κατεδἀφιζον τους ιερούς ναούς, κατεφρόνουν το Ιερατείον, υβρίζοντες το θείον όνομα του Ιησού… Ο πόλεμός μας δεν είναι επιθετικός, είναι αμυντικός, είναι πόλεμος της Δικαιοσύνης κατά της αδικίας…».

Είναι επίσης χαρακτηριστικό των ελληνορθοδόξων ιδανικών των αγωνιστών ότι όλα τα Συντάγματα των Εθνικών Συνελεύσεων δηλώνουν ότι νόμοι του ελληνικού κράτους θα είναι οι Νόμοι «των Χριστιανών ημών Αυτοκρατόρων» δηλαδή των Βυζαντινών. Οι Έλληνες του 1821 πίστευαν ακράδαντα στη διαχρονική συνέχεια του Ελληνισμού και αισθάνονταν συνεχιστές της Αρχαίας Ελλάδος και του Βυζαντίου (Ρωμανίας). Σε εφημερίδα της Τεργέστης δημοσιεύθηκε το 1821 η προκήρυξη του Σαλώνων Ησαΐα και του Αθανασίου Διάκου, οι οποίοι έκαναν σαφές ότι αγωνίζονται «για τον Χριστό και για τον Λεωνίδα». Ορθοδοξία και Ελληνισμός μαζί. Μπορεί κατά τη διάρκεια της Επαναστάσεως να εμφανίσθηκαν και φαινόμενα τοπικισμού ή εγωιστικών φιλοδοξιών, αυτά όμως τα γεγονότα δεν είχαν σχέση με ταξικές διεκδικήσεις.

Άρθρο στην ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΑΛΗΘΕΙΑ, 18.3.2020

ΓΙΑΤΙ ΤΟΣΟ ΜΙΣΟΣ;

Έφτανε μία ασθένεια που εξελίχθηκε σε πανδημία και η οποία έδειξε πόσο ανίσχυρος είναι ο άνθρωπος είτε απέναντι στα επιτεύγματά του είτε απέναντι στον κόσμο τον οποίο ο ίδιος εξέλιξε στον σημερινό βαθμό και πολιτισμό, αλλά δεν μπόρεσε να μην αφήσει τρύπες εισόδου του κακού σ’ αυτόν, για να εκφρασθεί μίσος απέραντο εναντίον της πίστης και των χριστιανών! Ούτε λίγο ούτε πολύ οι χριστιανοί θα είμαστε υπαίτιοι για τον θάνατο πολλών ανθρώπων, καθώς συναζόμαστε στις εκκλησίες, κοινωνούμε, οι περισσότεροι είναι ηλικιωμένοι και, επομένως, ευπαθείς και θα μεταδώσουμε τον θανατηφόρο ιό στους συνανθρώπους μας. Οι ηλικιωμένοι κλείστηκαν στο σπίτι, οι οικογένειες έπαψαν να εκκλησιάζονται, οι ναοί τελικά έκλεισαν, αλλά πολλοί εξακολουθούν να κουνούν το δάχτυλο ως νέοι Νέρωνες και Διοκλητιανοί. Δημοσιογράφοι που αρθρογραφούν σε αθλητικές ιστοσελίδες ανέλαβαν εργολαβικά να ζητήσουν την δημόσια διαπόμπευση των επισκόπων και των κληρικών, σε παραληρήματα ρατσιστικού λόγου, για τον οποίο ουδείς θα τους ελέγξει. Πολιτικοί από βήματος Βουλής θεώρησαν τους χριστιανούς ως κτήτορες του ιού, ενώ διάφοροι επιστήμονες, χωρίς στοιχεία, αλλά με εικασίες και από ιδεολογικές τους θέσεις, καταδίκασαν τους χριστιανούς σε κοινωνικό θάνατο.

Γιατί τόσο μίσος, αλήθεια;

Λόγος που δεν στηρίζεται σε λογική ακρίβεια, λόγος που μαρτυρεί φόβο θανάτου και ανασφάλεια, λόγος που εχθροποιεί όποιον βλέπει την ζωή διαφορετικά, λόγος που ξυπνά στερεότυπα τα οποία κοιμόντουσαν σε έναν πολιτισμό της φαινομενικής ανοχής στο διαφορετικό. Όταν περάσει η κρίση, καλό θα ήταν να συγκεντρωθούν από τους εκκλησιαστικούς υπευθύνους, τα δημοσιεύματα και ο λόγος αυτός, διότι δείχνουν το κοινωνικό μαρτύριο το οποίο οι χριστιανοί περνούμε σήμερα. Ταυτόχρονα θα άξιζε να γίνει σύγκριση με τον χριστιανικό λόγο για την διαφορετικότητα που παρουσιάζει ως αυτονόητη η εποχή μας: η πίστη μας διδάσκει ότι προσπαθούμε ως χριστιανοί να καταλάβουμε τον συνάνθρωπό μας, να αποδεχτούμε την ελευθερία του, να βλέπουμε και την αμαρτία του, ωστόσο να μην τον αποπαίρνουμε, να μην τον καταδικάζουμε, να μην τον εξορίζουμε κοινωνικά.

Η θλίψη όμως αυξάνεται, όταν βλέπουμε ένα υπόκωφο μίσος εναντίον της λαϊκής μας ευσέβειας, του τρόπου που οι πολλοί ζούνε την πίστη, από επιφανείς, κατά τα άλλα χριστιανούς, οι οποίοι, μέσα στην μόρφωσή τους και μέσα στην αγωνία τους να γίνουν αποδεκτοί από το σύστημα που κυριαρχεί, κουνούν κι αυτοί το δάχτυλο στον καθημερινό χριστιανό που πονά όταν του αμφισβητούν την θεία κοινωνία, όταν τον θεωρούν κινούμενη βόμβα μετάδοσης ασθένειας, οπισθοδρομικό, άσχετο με τη θεολογία. Ίσως αυτός ο πόνος να είναι μεγαλύτερος, διότι προέρχεται από τους οικιακούς.

Παρηγοριά χρειαζόμαστε οι χριστιανοί. Κλεισμένοι στο ταμιείον μας, διαπιστώνουμε για μία ακόμη φορά την ανεπάρκεια της θεσμικής Εκκλησίας να έχει υλικό για δύσκολες μέρες που να αναφέρεται σε παιδιά και νέους, να χρησιμοποιήσει την τεχνολογία, να προτείνει από περιηγήσεις σε ναούς και στην ιστορία τους, μέχρι ταινίες με βίους αγίων ή αποσπάσματα από κείμενα πατερικά ή λόγους ανθρώπων που να μιλάνε σύγχρονα, που να μην περιορίζουν το ενδιαφέρον τους στην ηθική των ανθρώπων, που να δείχνουν τον Χριστό.

Κι όμως! Μέσα σ’ αυτό το κλίμα δεν θα χάσουμε την αισιοδοξία μας που πηγάζει από τον Χριστό, που είπε: «Αν ο κόσμος εμένα μίσησε και εσάς θα μισήσει»! Θα περιμένουμε να ξανασμίξουμε στις εκκλησιές μας, μετρώντας πληγές, αλλά όρθιοι!

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός

Δημοσιεύθηκε στην «Ορθόδοξη Αλήθεια»

στο φύλλο της Τρίτης 24 Μαρτίου 2020