2022-03-31 ΜΕΓΑ ΑΠΟΔΕΙΠΝΟ

 

Η ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΑ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ

«Όταν έχει κανείς έναν φίλο και είναι βέβαιος ότι τον αγαπάει, αν πάθει κάτι απ’  αυτόν, ακόμα και θλιβερό, πιστεύει ότι ο φίλος του το έκανε αυτό επειδή τον αγαπάει. Ποτέ δεν πιστεύει ότι ο φίλος του θέλει να του κάνει κακό» (Αββάς Δωρόθεος)

Κάθε σχέση έχει κι έναν χαρακτήρα παιδαγωγικό. Μοιραζόμαστε μεταξύ μας τις γνώσεις μας, τις ιδέες μας, τις προοπτικές μας για την ζωή, αλλά και τον τρόπο που βλέπουμε τους χαρακτήρες μας, με βάση τις αξίες μας, τα θέλω μας και τις αναφορές μας. Παιδαγωγία δεν σημαίνει κατ’  ανάγκην κήρυγμα, μάθημα, αξιολόγηση. Κυρίως σημαίνει έγνοια να γίνουμε καλύτεροι, να ακολουθήσουμε έναν δρόμο καλλιέργειας της ψυχής μας και της εσωτερικής μας ποιότητας. Παιδαγωγία δεν σημαίνει καταναγκασμός να γίνεις όπως σε θέλω. Δες όμως κι αυτή την πλευρά των πραγμάτων.

Οι άνθρωποι πάσχουμε από ένα υπερτροφικό εγωισμό, ο οποίος οχυρώνεται πίσω από το ποιοι είμαστε ή ποιοι νομίζουμε ότι είμαστε, με αποτέλεσμα να μη δεχόμαστε κανέναν λόγο και καμία παρατήρηση που μπορεί να θεωρηθεί ως αποδοκιμασία. Μοιάζουμε να έχουμε κατοχυρώσει για το εγώ μας μία εικόνα «αλάθητου». Είμαστε έτοιμοι να δικαιολογήσουμε τα πάντα, να απαιτήσουμε από τους άλλους ένα «ναι σε ό,τι κάνουμε», να προτιμήσουμε την κολακεία και όχι την αλήθεια για τον εαυτό μας. Έτσι, δεν αφήνουμε τον εαυτό μας στην γονιμότητα της κριτικής, στην αναγνώριση τυχόν σφαλμάτων μας, στο να δούμε τους εαυτούς μας στην προοπτική ότι θέλουμε αλλαγές στον χαρακτήρα ή, τουλάχιστον, να ομολογήσουμε με ταπείνωση ότι επειδή έτσι είμαστε, ζητούμε τη συγγνώμη των άλλων, θέλουμε την βοήθεια τους για να αλλάξουμε και την υπομονή τους, διότι είμαστε πρωτίστως αποφασισμένοι να αγαπάμε τους άλλους και θέλουμε να συνυπάρχουμε, ακόμη κι αν δεν τα καταφέρνουμε να κάνουμε πράξη τον αποστολικό λόγο «μηδείς τα εαυτού ζητείτω, αλλά το του ετέρου έκαστος».  Και βέβαια, ανάλογα να φερθούμε και στους άλλους.  

Χρειαζόμαστε αυτοπαιδαγωγία ταπείνωσης και, την ίδια στιγμή, αυτογνωσίας. Είναι οδός αλήθειας αυτή. Έτσι, με διάκριση που σώζει, μπορούμε να χτίσουμε σχέσεις με τους άλλους στηριγμένες στην ειλικρίνεια της καρδιάς που αγαπά. Να ακούσουμε την άποψή τους για μας. Να διατυπώσουμε την άποψή μας για εκείνους, όχι με ωμότητα και απαιτητικότητα, αλλά με σαφήνεια και διάθεση να βρούμε κοινούς τόπους. Αυτό προϋποθέτει ιεραρχία. Κι αν δεν μπορεί να ισχύσει κάτι τέτοιο επειδή οι σχέσεις είναι ισότητας, όπως στο ζευγάρι και στην φιλία, τότε αλληλοσεβασμό και διάθεση συγχώρησης.

Σε σχέσεις όπως γονέα και παιδιού, προϊσταμένου και υφισταμένου, εκπαιδευτικού και μαθητή, η επίγνωση της ιεραρχίας (όχι της αυθεντίας) είναι πολύ σημαντικό στοιχείο για την παιδαγωγία. Ο «ηγούμενος» διδάσκει με την αγάπη και την θυσία, αλλά και με την ειλικρινή και διακριτική επισήμανση των στοιχείων που χρειάζεται να αλλάξουν ή να βελτιωθούν. Ο σεβόμενος τον ιεραρχικά ανώτερό του τον αφήνει με την καρδιά του να έχει τον τελευταίο λόγο και να δέχεται εκ των προτέρων να υπακούσει. Εμπιστεύεται δηλαδή την κρίση του και επιθυμεί την ειλικρίνεια, για να μπορέσει να διορθώσει τα σφάλματά του. Επιλέγει τελικά την παιδαγωγία της μαθητείας, η οποία γίνεται αφετηρία για καινούργια αρχή.

Σε καιρούς που αισθανόμαστε σωστοί σε όλα και παντογνώστες, ας επιλέξουμε την παιδαγωγία της αγάπης, με συγκατάβαση, ειλικρίνεια και αλληλοσεβασμό. Για να είναι οι σχέσεις γνήσιες.  

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός

Δημοσιεύθηκε στην «Ορθόδοξη Αλήθεια»

Στο φύλλο της Τετάρτης 30 Μαρτίου 2022

 

2022-03-30 ΠΡΟΗΓΙΑΣΜΕΝΗ ΘΕΊΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΊΑ

2022-03-29 ΜΕΓΑ ΑΠΌΔΕΙΠΝΟ

2022-03-28 ΜΕΓΑ ΑΠΌΔΕΙΠΝΟ

Ιερό Προσκύνημα Αγίου Σπυρίδωνα Κέρκυρα | Ζωντανή Μετάδοση

Κυριακή της Σταυροπροσκύνησης στην Κέρκυρα

Στην ενορία  των εργατικών κατοικιών Κουλίνας και συγκεκριμμένα στον Ιερό Ναό των  Αγίων  Κωνσταντίνου & Ελένης και Αγίας Κερκύρας, μετέβει ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών & Διαποντίων νήσων κ. Νεκτάριος την Κυριακή της Σταυροπροσκύνησης όπου λειτούργησε και κήρυξε τον θείο λόγο. Ο Σεβασμιώτατος εκτιμάει ιδιαίτερα την ενορία αυτή, καθώς υπάρχουν άνθρωποι του μόχθου, οι οποίοι δεν ξεχνούν την ύπαρξη και παρουσία του Θεού στην ζωή τους, παρόλο που αντιμετωπίζουν πολλά εργασιακά και οικονομικά προβλήματα και ο εκεί εφημέριος πρωτοπρεσβύτερος π. Νικόλαος Βιτουλαδίτης επίσης είναι άνθρωπος του μόχθου, ο οποίος παράγει ιδιαίτερο πνευματικό έργο υπό δύσκολες συνθήκες.

Κατά την θεία λειτουργία ο Σεβασμιώτατος αναφέρθηκε στο αποστολικό ανάγνωσμα που ο Απόστολος Παύλος ομιλεί για τον Μέγα Αρχιερέα τον Ιησούν Χριστόν, ο οποίος δεν ομοιάζει με τους αρχιερείς του ιουδαϊκού λαού που προσέφεραν αιματηρές και άλλες θυσίες, προκειμένου να απαλλαγούν οι άνθρωποι από την ενοχή της αμαρτίας. Ο Μέγας Αχριερεύς, ο Ιησούς Χριστός θυσίασε ο ίδιος τον εαυτό του επάνω στον Τίμιο Σταυρό και έτρεξε το αίμα Του, προκειμένου να απαλλαγεί όλη η ανθρωπότητα από την αμαρτία και την φθορά όχι μόνο του προπατορικού αμαρτήματος, αλλά και κάθε άλλης ενοχής από αυτήν την θυσία του Κυρίου μας επί του Σταυρού. Έκτοτε μας άφησε την παρακαταθήκη της αναιμάκτου θυσίας επί της Αγίας Τραπέζης που η συμμετοχή μας σε αυτήν την αναίμακτη θυσία δίδει την δυνατότητα της οικειώσεως του ανθρώπου με τον Θεόν. Πάνω εις τον Τίμιον Σταυρόν που άλλοτε ήταν το ατιμωτικό όργανο της καταδίκης τώρα γίνεται το σύμβολο της αφέσεως σε όλη την ανθρωπότητα αφού έρευσαν τα ελέη του Θεού επάνω στον  Σταυρό για όλους μας. Η έννοια του Χριστού, χωρίς τον Σταυρό είναι ακατανόητη. Ο Κύριος μας, δια του σταυρικού θανάτου Του στον Γολγοθά, βίωσε την Ανάσταση Του την οποία αντιπροσέφερε στο ανθρώπινο γένος. Και ορθόδοξος χριστιανός χωρίς Σταυρό δεν νοείται, μόνο που ποικίλουν οι σταυροί του καθενός μας. Κανείς μας δεν πρέπει να απαρνηθεί τον Σταυρό του, γιατί δεν θα ζήσει την Ανάσταση Του. Τούτος ο Τίμιος Σταυρός προβάλλεται σήμερα ενώπιον μας να τον προσκυνήσουμε, λαμβάνοντας δύναμη για να ολοκληρώσουμε την πορεία μας προς τον Γολγοθά μας.

Στο τέλος της Θείας λειτουργίας έγινε η Τελετή της Σταυροπροσκυνήσεως, όπου ο Μητροπολίτης προσέφερε προς ασπασμόν τον Τίμιο Σταυρό περιέχοντα Τίμιον Ξύλον.

Αυτή την ημέρα της Σταυροπροσκυνήσεως, συμβολικώς η Ιερά Μητρόπολις έχει ορίσει να γίνεται αιμοδοσία στον Πνευματικό Κέντρο Νεότητος  όπου διατηρεί τράπεζα αίματος και εξυπηρετεί πολλές ανάγκες των ανθρώπων.

Το απόγευμα τελέστηκε ο Δ΄ Κατανυκτικός εσπερινός στο Ιερό Προσκύνημα του Αγίου Σπυρίδωνος, χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου ο οποίος συνέχισε τις ομιλίες του, την συμπόρευση μας στο πάθος του Κυρίου. 

2022-03-27 ΚΥΡΙΑΚΉ ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΉΣΕΩΣ

Το Ευαγγελικό Ανάγνωσμα της Κυριακής της Σταυροπροσκυνήσεως (Γ´ Νηστειών) (Μάρκ. η΄ 34 – θ´ 1)

Το Ευαγγέλιο Κυριακής Γ´ Νηστειών (Σταυροπροσκυνήσεως) 27-3-2022

Εἶπεν ὁ Κύριος. Ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ, καὶ ἀκολουθείτω μοι. Ὅς γὰρ ἂν θέλῃ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ σῶσαι, ἀπολέσει αὐτήν· ὃς δ᾿ ἂν ἀπολέσῃ τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν ἕνεκεν ἐμοῦ καὶ τοῦ εὐαγγελίου, οὗτος σώσει αὐτήν. Τί γὰρ ὠφελήσει ἄνθρωπον ἐὰν κερδήσῃ τὸν κόσμον ὅλον, καὶ ζημιωθῇ τὴν ψυχὴν αὐτοῦ; Ἢ τί δώσει ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα τῆς ψυχῆς αὐτοῦ;

Ὅς γὰρ ἐὰν ἐπαισχυνθῇ με καὶ τοὺς ἐμοὺς λόγους ἐν τῇ γενεᾷ ταύτῃ τῇ μοιχαλίδι καὶ ἁμαρτωλῷ, καὶ ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐπαισχυνθήσεται αὐτὸν ὅταν ἔλθῃ ἐν τῇ δόξῃ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ μετὰ τῶν ἀγγέλων τῶν ἁγίων. Καὶ ἔλεγεν αὐτοῖς· ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι εἰσί τινες τῶν ὧδε ἑστηκότων, οἵτινες οὐ μὴ γεύσωνται θανάτου ἕως ἂν ἴδωσι τὴν βασιλείαν τοῦ Θεοῦ ἐληλυθυῖαν ἐν δυνάμει.

Απόδοση σε νεολληνική το Ευαγγέλιο Κυριακής Γ´ Νηστειών (Σταυροπροσκυνήσεως)

Εἶπεν ὁ Κύριος: «Ὅποιος θέλει νά μέ ἀκολουθήσει, ἄς ἀπαρνηθεῖ τόν ἑαυτό του, ἄς σηκώσει τό σταυρό του κι ἅς μέ ἀκολουθεῖ. Γιατί ὅποιος θέλει νά σώσει τή ζωή του θά τή χάσει· ὅποιος ὅμως χάσει τή ζωή του ἐξαιτίας μου καί ἐξαιτίας τοῦ εὐαγγελίου, αὐτός θά τή σώσει. Τί θά ὠφεληθεῖ ὁ ἄνθρωπος, ἄν κερδίσει ὁλόκληρο τόν κόσμο ἀλλά χάσει τή ζωή του; Τί μπορεῖ νά δώσει ὁ ἄνθρωπος ἀντάλλαγμα γιά τή ζωή του;

Ὅποιος, ζώντας μέσα σ΄ αὐτή τή γενιά τήν ἄπιστη κι ἁμαρτωλή, ντραπεῖ γιά μένα καί γιά τή διδασκαλία μου, θά ντραπεῖ γι΄ αὐτόν καί ὁ Υἱός τοῦ Ἀνθρώπου, ὅταν ἔρθει μέ ὅλη τη λαμπρότητα τοῦ Πατέρα του, μαζί μέ τούς ἁγίους ἀγγέλους». Τούς ἔλεγε ἀκόμη ὁ Ἰησοῦς: «Σᾶς βεβαιώνω πώς ὑπάρχουν μερικοί ἀνάμεσα σ΄ αὐτούς πού βρίσκονται ἐδῶ, οἱ ὁποῖοι δέ θά γευτοῦν τό θάνατο, πρίν δοῦν νά ἔρχεται δυναμικά ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ».

Ο Απόστολος Κυριακής Γ´ Νηστειών (Σταυροπροσκυνήσεως) 27-3-2022 (Εβρ. δ´ 14 – ε´ 6)

Το Αποστολικό Ανάγνωσμα της Κυριακής της Σταυροπροσκυνήσεως (Γ´ Νηστειών)

Ἀδελφοί, έχοντες ἀρχιερέα μέγαν διεληλυθότα τοὺς οὐρανούς, Ἰησοῦν τὸν υἱὸν τοῦ Θεοῦ, κρατῶμεν τῆς ὁμολογίας. Οὐ γὰρ ἔχομεν ἀρχιερέα μὴ δυνάμενον συμπαθῆσαι ταῖς ἀσθενείαις ἡμῶν, πεπειραμένον δὲ κατὰ πάντα καθ’ ὁμοιότητα χωρὶς ἁμαρτίας. Προσερχώμεθα οὖν μετὰ παρρησίας τῷ θρόνῳ τῆς χάριτος, ἵνα λάβωμεν ἔλεον καὶ χάριν εὕρωμεν εἰς εὔκαιρον βοήθειαν.

Πᾶς γὰρ ἀρχιερεὺς ἐξ ἀνθρώπων λαμβανόμενος ὑπὲρ ἀνθρώπων καθίσταται τὰ πρὸς τὸν Θεόν, ἵνα προσφέρῃ δῶρά τε καὶ θυσίας ὑπὲρ ἁμαρτιῶν, μετριοπαθεῖν δυνάμενος τοῖς ἀγνοοῦσι καὶ πλανωμένοις, ἐπεὶ καὶ αὐτὸς περίκειται ἀσθένειαν· καὶ διὰ ταύτην ὀφείλει, καθὼς περὶ τοῦ λαοῦ, οὕτω καὶ περὶ ἑαυτοῦ προσφέρειν ὑπὲρ ἁμαρτιῶν. Καὶ οὐχ ἑαυτῷ τις λαμβάνει τὴν τιμήν, ἀλλὰ καλούμενος ὑπὸ τοῦ Θεοῦ, καθάπερ καὶ Ἀαρών. Οὕτω καὶ ὁ Χριστὸς οὐχ ἑαυτὸν ἐδόξασε γενηθῆναι ἀρχιερέα, ἀλλ’ ὁ λαλήσας πρὸς αὐτόν· υἱός μου εἶ σύ, ἐγὼ σήμερον γεγέννηκά σε· καθὼς καὶ ἐν ἑτέρῳ λέγει· σὺ ἱερεὺς εἰς τὸν αἰῶνα κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ.

Απόδοση σε νεοελληνική ο Απόστολος Κυριακής Γ´ Νηστειών (Σταυροπροσκυνήσεως)

Ἀδελφοί, αφοῦ ἔχομεν ἀρχιερέα μέγαν, ὁ ὁποῖος ἔχει διέλθει τοὺς οὐρανούς, τὸν Ἰησοῦν τὸν Υἱὸν τοῦ Θεοῦ, ἂς κρατᾶμε στερεὰ τὴν πίστιν ποὺ ὁμολογοῦμεν. Διότι δὲν ἔχομεν ἀρχιερέα, ποὺ νὰ μὴ μπορῇ νὰ συμπαθήση εἰς τὰ ἀδυναμίας μας, ἀλλὰ ἔχομεν ἕνα ποὺ ἔχει δοκιμασθῆ καθ’ ὅλα, σύμφωνα μὲ τὴν ὁμοιότητά του μ’ ἐμᾶς, χωρὶς νὰ ἁμαρτήσῃ. Ἂς προσερχώμεθα λοιπὸν μὲ πεποίθησιν ἀνώπιον τοῦ θρόνου τῆς χάριτος, διὰ νὰ λάβωμεν ἔλεος καὶ νὰ βροῦμε χάριν ὅταν θὰ ἔχωμεν ἀνάγκη διὰ βοήθειαν.

Διότι κάθε ἀρχιερεὺς λαμβάνεται ἀπὸ ἀνθρώπους καὶ ἐγκαθίσταται ἀρχιερεὺς χάριν τῶν ἀνθρώπων, διὰ νὰ ὑπηρετῇ ἐνώπιον τοῦ Θεοῦ, διὰ νὰ προσφέρῃ δῶρα καὶ θυσίας διὰ τὰς ἁμαρτίας. Μπορεῖ νὰ εἶναι ὑπομονητικὸς πρὸς ἐκείνους οἱ ὁποῖοι βρίσκονται εἰς ἄγνοιαν καὶ πλάνην, διότι καὶ αὐτὸς περιβάλλεται ἀπὸ ἀδυναμίαν, λόγῳ τῆς ὁποίας εἶναι ὑποχρεωμένος νὰ προσφέρῃ θυσίας περὶ ἁμαρτιῶν καὶ διὰ τὸν ἑαυτόν του ὅπως κάνει διὰ τὸν λαόν. Καὶ κανεὶς δὲν παίρνει μόνος του τὴν τιμὴν αὐτήν, ἀλλὰ μόνον ὅταν καλῆται ἀπὸ τὸν Θεόν, καθὼς ἀκριβῶς καὶ ὁ Ἀαρών. Ἔτσι καὶ ὁ Χριστός, δὲν ἐπῆρε μόνος διὰ τὸν ἑαυτόν του τὴν δόξαν νὰ γίνῃ ἀρχιερεύς, ἀλλ’ ἔγινε ἀρχιερεὺς ἀπὸ ἐκεῖνον ποὺ τοῦ εἶπε, Υἱός μου εἶσαι σύ, ἐγὼ σήμερα σὲ ἐγέννησα, ὅπως καὶ εἰς ἄλλο μέρος λέγει, Σὺ εἶσαι αἰώνιος ἱερεὺς κατὰ τὴν τάξιν τοῦ Μελχισεδέκ.

ΑΡΑΤΩ ΤΟΝ ΣΤΑΥΡΟΝ ΑΥΤΟΥ

«Εἶπεν ὁ Κύριος· ὅστις θέλει ὀπίσω μου ἀκολουθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ, καὶ ἀκολουθείτω μοι» (Μάρκ. 8, 34)

Εἶπε ὁ Κύριος «῞Οποιος θέλει νὰ μὲ ἀκολουθήσει, ἂς ἀπαρνηθεῖ τὸν ἑαυτό του, ἂς σηκώσει τὸν σταυρό του κι ἂς μὲ ἀκολουθεῖ» 

    Τι σημαίνει άραγε ο λόγος του Χριστού που έρχεται ως προτροπή για τον καθέναν μας «αράτω τον σταυρόν αυτού»; Πώς αυτός ο λόγος μπορεί να μεταφραστεί στην ζωή μας;

     Συνήθως σηκώνουμε σταυρούς που δεν έχουμε επιλέξει εμείς. Είναι είτε λόγω περιστάσεων της ζωής (ασθένειες, απώλειες, άλλες δοκιμασίες) είτε λόγω σφαλμάτων μας, αποτυχιών μας, αμαρτιών μας που έχουν συνέπειες για την πορεία μας που αισθανόμαστε βάρος και φορτίο, το οποίο αποκαλούμε «σταυρό». Άλλοτε είναι τα πρόσωπα που μας δυσκολεύουν. Οι συνάνθρωποί μας που λειτουργούν ως εχθροί μας, ως μέριμνες, με αποτέλεσμα η χαρά από την συναναστροφή και κοινωνία μαζί τους να αίρεται και να απομένει ένα άγχος, ένα αγκομαχητό νου και καρδιάς, το οποίο αποκαλούμε «σταυρό». Αν ερωτηθούμε, κανείς μας δεν θα έλεγε εύκολα «ναι» στην άρση αυτών των σταυρών. Ο Χριστός όμως μάς ζητά να αναλάβουμε εθελοντικά τον σταυρό μας και να Τον ακολουθήσουμε, αφού απαρνηθούμε τον εαυτό μας.

            Δεν είναι σταυροί ό,τι περιγράψαμε; Προφανώς και είναι. Όμως δεν είναι ο Σταυρός που ζητά ο Χριστός από εμάς. Οι σταυροί που μας βαραίνουν έχουν να κάνουν με την φθορά του χρόνου, την εξουσία μας επάνω στους άλλους και την εξουσία τους επάνω μας, την αμαρτωλότητα που είναι σημάδι της ζωής και της ύπαρξής μας. Η αποτυχία μας να οπλιστούμε με την αγάπη, ως την κατεξοχήν εντολή και δωρεά του Θεού στον καθέναν μας, και να πορευτούμε με κριτήριο αυτήν στην ζωή μας, είτε έχει να κάνει με την όρεξή μας για έναν τομέα στον οποίο καλούμαστε να παλέψουμε για το «νυν» αυτό του κόσμου (οικογένεια, εργασία, μόρφωση), είτε έχει να κάνει με τον τρόπο διαχείρισης των ανθρώπινων σχέσεων, ιδίως με εκείνους οι οποίοι μόνο ζητούνε από εμάς, κυρίως υλικά αγαθά, αλλά και τον χρόνο και την προσοχή μας, συνθλίβοντάς μας με την απαίτηση μιας αποκλειστικότητας που κουράζει γρήγορα, ως σημάδι καθήλωσης στην παιδικότητα του τα «περιμένω όλα έτοιμα». Είναι σταυροί, προφανώς, αλλά δεν είναι ο Σταυρός.  

            Αυτό που ζητά ο Χριστός είναι να απαρνηθούμε το θέλημά μας που μας καθηλώνει στο «νυν». Να δούμε τι μας χωρίζει από Εκείνον, που σημαίνει να δούμε την αλήθεια για τον εαυτό μας και τον χαρακτήρα μας, όπως επίσης και ποιον σκοπό έχουμε θέσει ως βάση νοηματοδότησης για την ύπαρξή μας, και να δοθούμε στον δικό Του τρόπο, που είναι η πορεία προς έναν Γολγοθά. Και ο Γολγοθάς δεν είναι μόνο τόπος. Έχει να κάνει με την απόφασή μας να είμαστε μέλη του σώματος του Χριστού, της Εκκλησίας. Διότι είναι Σταυρός να είσαι μέλος της Εκκλησίας. Είναι ευθύνη, είναι θυσία, είναι πορεία. Η ευθύνη έχει να κάνει με το να προσεύχεσαι για τον κάθε πλησίον, να τον διακονείς χωρίς διακρίσεις, ανεξαρτήτως αν είναι οικείος ή εχθρός. Να είσαι διαθέσιμος, διότι νιώθεις πως δεν σε παίρνει να διαχωρίζεις ή να θέτεις ως προτεραιότητα τον εαυτό σου. Είναι θυσία, διότι ό,τι κάνεις δεν έχει ανταμοιβή, ούτε γίνεται για κανέναν μισθό. Είναι πορεία καλοσύνης και ευεργεσίας και δεν είναι εύκολο να το αντέξουμε, όταν ο προσανατολισμός μας είναι εγωκεντρικός. Είναι πορεία, διότι κληθήκαμε να μη σταματάμε, να μην κάνουμε διάλειμμα, αλλά ούτε και μας παίρνει να προχωρούμε προς άλλα μονοπάτια και όταν το θυμόμαστε να επιστρέφουμε στον δρόμο. Συνήθως, ιδίως στους καιρούς μας, η ιδιότητα του μέλους της Εκκλησίας είναι πάρεργο και όχι το κυρίως έργο μας.

            Έτσι όμως ακολουθούμε τον Χριστό. Και Αυτός είναι το πρότυπο και το πρωτότυπό μας. Το παρήγορο είναι πως Εκείνος είναι μαζί μας. Η άρση του σταυρού έχει ως Κυρηναίο τον Ίδιο. Αυτός μας δίνει δύναμη, μέσα από την κοινωνία μαζί Του, όταν γίνεται ένα με μας, μέσα από την προσευχή, μέσα από την εμπιστοσύνη ότι κανένας σταυρός δεν μας δίνεται τον οποίο να μην μπορούμε να αντέξουμε, μέσα από την παρηγοριά να συναντούμε και άλλους στον δρόμο αυτό, αγίους και συναμαρτωλούς, που μας ενισχύουν και μας συντροφεύουν.

            Χρειάζεται, πάντως, να αλλάξουμε γνώμη για το τι είναι Εκκλησία. Δεν είναι συμφέρον, δεν είναι έθιμο, δεν είναι διαφύλαξη ηθικής. Η Εκκλησία είναι η συνάντηση όλων όσοι έχουμε αποφασίσει να σηκώσουμε τον σταυρό μας, να είμαστε εθελοντές της αγάπης και της πίστης, να έχουμε τον Χριστό ως οδηγό, αλλά και τέρμα της πορείας μας, που είναι η ανάσταση. Γι’  αυτό και προσκυνώντας τον τίμιο Σταυρό, τελικά, θυμόμαστε τον δρόμο που μας σώζει και παίρνουμε δύναμη και συνεχίζουμε, όχι μόνοι μας, αλλά με τον κάθε πλησίον μας. Γι’  αυτό και η Εκκλησία είναι η χαρμολύπη του σταυρού που δίνει νόημα και στον νυν και στον μέλλοντα αιώνα.

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός

27 Μαρτίου 2022

Κυριακή Γ’ Νηστειών- της Σταυροπροσκυνήσεως

Ο Σταυρός, άτρωτος θώρακας έναντι των παλαισμάτων του βίου

Γράφει ο π. ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ

Κατά την Κυριακή Γ΄ των Νηστειών ή της Σταυροπροσκυνήσεως, στις λειτουργικές συνάξεις τους οι απανταχού Ορθόδοξοι χαίρονται και αγαλλιούν κλίνοντας γόνυ τιμής και προσκύνησης μπροστά στο Ξύλο του Σταυρού, «τούτο γαρ το του θανάτου σύμβολον… θάνατον ανείλε», κατά τον άγιο Ιωάννη τον Χρυσόστομο (ΕΠΕ, 34, 58).

Δεν είναι φράσεις τυχαίες ή υπερβολικές αυτές! Συνοψίζουν την ορθόδοξη θεολογία και πεποίθηση περί του Σταυρού του Κυρίου. Αυτό το πρώην φονικό όπλο των Ρωμαίων, επί του οποίου καταδικάζονταν να πεθάνουν οι χειρότεροι των εγκληματιών, καθίσταται ο θρόνος του Μεγάλου Τεθνεώτος, αλλά συντελεί τα μέγιστα σ’ έναν τελευταίο θάνατο, πλην εκείνου του Κυρίου Ιησού. Δίχως να το πολυκαταλάβει ο Διάβολος, επί του Σταυρού θανατώνεται ο ίδιος ο Θάνατος. Έκτοτε ο Σταυρός δεν είναι σύμβολο αποτρόπαιο φρικτών θανάτων, αλλά διά του θανάτου του Θανάτου, εφαλτήριο Ζωής! Γι’ αυτό ακριβώς τον ονομάζουμε «ζωοποιόν ξύλον» ή «ζωηφόρον δένδρον και φυτόν». Έκτοτε η κάθε ανθρώπινη θλίψη, η κάθε πτώση, το κάθε δάκρυ, η κάθε αγωνία μας δεν έχει πια την πρότερη αγριάδα και βαναυσότητα. Έχουμε πια το δικαίωμα να στρέφουμε «τον νουν και την καρδίαν» προς το «μακάριον ξύλον» και να αντλούμε άμβλυση ή και λύση του προβλήματός μας.

Ο Σταυρός είναι μια αγκαλιά αγάπης, της υπερτέλειας και απαράμιλλης θείας Αγάπης, μέσα στην οποία καταφεύγουμε και κουρνιάζουμε, έστω και αν αποδεικνυόμαστε παιδιά πότε κακομαθημένα - πότε άσωτα, λαμβάνοντας μάλιστα το χάδι της επιείκειας του Ουρανού και τη στοργή του Πατέρα!

Ο Πατροκοσμάς ο Αιτωλός, με τον δικό του παραστατικό τρόπο, συμβούλευε σχετικά: «Βλέπετε, αδελφοί μου, ο τίμιος και άγιος σταυρός πόσον βοηθά τον άνθρωπον. Και όποιος τον κάμνει τον σταυρόν ποτέ δεν έχει ζημίαν, αλλά τον φυλάγει από κάθε λογής φαρμακερό πράγμα και από κάθε δαιμονική πείραξιν. […] Ο σταυρός είναι όπλον φωτεινόν […] είναι ωσάν δίστομον σπαθίον και δεν ζυγώνουν σιμά οι δαίμονες να παρακινούν τους ανθρώπους δια να κάμωσιν αμαρτήματα. Και όπου κινήση να πηγαίνη ο άνθρωπος πρώτον να κάμη τον σταυρόν και να λέγη το “Κύριε Ιησού Χριστέ”. Ή εις το παζάρι κινάς, ή εις το χωράφι, ή εις το αμπέλι, ή όταν φάγης ψωμί, ή όταν πίνης κρασί, ή νερόν, ή οπωρικόν, ή όταν κοιμηθής να προσκυνήσης τον Θεόν, να σταυρώσης και το σώμα σου και ύστερον να πλαγιάσης. Να κοιμηθής και θέλεις σηκωθή το πρωί γερός και χαρούμενος». (Διδαχή 8η).

Όλα όσα προείπαμε καταδεικνύουν ότι ο Σταυρός αποτελεί εντέλει τον καθημερινό και άτρωτο θώρακα του ανθρώπου στα πλείστα όσα και πολυειδή παλαίσματα του βίου. Έχουμε ν’ αντιμετωπίσουμε ορατούς και αόρατους εχθρούς τόσους, ώστε μας είναι αναγκαίο ένα όπλο για την άμυνά μας. Κατανοείτε ότι δεν εννοώ ένα μαχαίρι ή ένα περίστροφο, αλλά τη σταυρική ρομφαία, έναντι του οποίου καμιά σκοτεινή δύναμη δεν μπορεί ν’ ανθέξει.

Την σοβαρότερη πάντως προάσπιση την ενεργεί ο Σταυρός υπέρ της ψυχής του ανθρώπου. Τόσο αγαπά ο Θεός την ανθρώπινη ψυχή, ώστε έχει καταστεί ο κατεξοχήν Νυμφίος της. Μάλιστα, για χάρη της ντύθηκε σάρκα, σκήνωσε στον κόσμο κι εντός μας, αλλά και αυτοθυσιάστηκε επί Σταυρού. Άλλωστε, «τι ωφελήσει άνθρωπον εάν κερδήση τον κόσμον όλον, και ζημιωθή την ψυχήν αυτού; Ή τι δώσει άνθρωπος αντάλλαγμα της ψυχής αυτού;» (Ματθ. 16,26-27). Στην αυτονόητη απάντηση μπορούμε να προσθέσουμε ότι το ασφαλές φυλακτήριο της ψυχής είναι αέναα και αδιάλειπτα ο Σταυρός του Χριστού!

Πλείστα όσα θα μπορούσε ο κάθε κήρυκας του θείου Λόγου να απευθύνει -θεολογικά ή εμπειρικά- περί του Τίμιου Ξύλου. Εν προκειμένω, αντί επιλόγου, σταχυολογούμε ορισμένους περί Σταυρού στίχους από εκτενές ποίημα Καισαρίου του Δαπόντε (1713-1784), ενός από τους σημαντικότερους Έλληνες στιχουργούς και χρονογράφους του 18ου αιώνα:

«Σταυρός αγγέλων καλλονή,

Σταυρός ανθρώπων χαρμονή,

Σταυρός σφραγίς των προφητών,

Σταυρός κρηπίς των μαθητών.

Σταυρός εικών των αθλητών,

Σταυρός κανών των ασκητών,

Σταυρός ανάβλεψις εθνών,

Σταυρός το φως των χριστιανών,

Σταυρός η κλεις των ουρανών,

Σταυρός η χειρ των γηγενών,

Σταυρός το φως το ιλαρόν,

Σταυρός το πυρ το ιερόν,

Σταυρός θησαύρισμα κοινόν,

Σταυρός αγίασμα τερπνόν,

Σταυρός δοτήρ των δωρεών,

Σταυρός λουτήρ αμαρτιών,

Σταυρός δαιμόνων ο χειμών,

Σταυρός ανθρώπων ο λειμών,

Σταυρός το ρόδον των ψυχών,

Σταυρός το μύρον των ευχών,

Σταυρός πιστών η αηδών,

Σταυρός ψυχών η χελιδών,

Σταυρός ισχύς των μοναχών,

Σταυρός ελπίς η των πτωχών,

Σταυρός παρθένων αρμοστής,

Σταυρός χηρών προασπιστής,

Σταυρός νηπίων ο φρουρός,

Σταυρός νοσούντων ιατρός,

Σταυρός θεόβλαστον φυτόν,

Σταυρός φυτόν Θεού σεπτόν».

Βοήθεια και σκέπη όλων μας να είναι! Γένοιτο!

2022Ν-03-26 ΕΣΠΕΡΙΝΌΣ ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΉΣΕΩΣ B'

2022-03-26 ΕΣΠΕΡΙΝΌΣ ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΉΣΕΩΣ A'

Κήρυγμα Κυριακής Γ΄ Νηστειών-Σταυροπροσκυνήσεως (27-03-2022)

        «Ὅστις θέλει… ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθείτω μοι»

      

Κυριακή Τρίτη των Νηστειών, αδελφοί μου σήμερα, της Σταυροπροσκυνήσεως όπως ονομάζεται. Η Αγία μας Εκκλησία προβάλει τον Σταυρό του Κυρίου μας για να τον προσκυνήσουμε, να πάρουμε δύναμη να συνεχίζουμε τον πνευματικό μας αγώνα και να αισθανθούμε ότι η γνήσια χριστιανική ζωή χωρίς σταυρό είναι κενή.

Όπως τον Χριστό μας δεν μπορούμε να τον κατανοήσουμε χωρίς τον Σταυρό του, έτσι και η ζωή του χριστιανού χωρίς σταυρούς δεν υπάρχει.

Γι αυτό τον προβάλει η αγία μας Εκκλησία όχι μόνο σαν σύμβολο, σαν κόσμημα ή σε κάποιο χορταριασμένο μνήμα, αλλά σαν ζωή, σαν πόνο, σαν θάνατο, και σαν δόξα. Χριστός χωρίς Σταυρό δεν νοείται.

Αλήθεια, τι θα ήταν ο Χριστός μας χωρίς τον Σταυρό του; Ένας περιπατητικός φιλόσοφος σαν εκείνους τους αρχαίους που έλεγαν πολλά, αλλά ούτε μία αμαρτία δεν μπορούσαν να συγχωρήσουν. 

Χριστός χωρίς Σταυρό θα ήταν ένας σπουδαίος διδάσκαλος που δίδαξε σπουδαία και υψηλά χωρίς όμως οι αλήθειες αυτές να του στοιχήσουν τίποτε. Χριστός χωρίς Σταυρό θα ήταν ένας σπουδαίος άνθρωπος χωρίς όμως ιδιαίτερη σημασία για την σωτηρία των ανθρώπων.

Ο Χριστός χωρίς τον Σταυρό Του δεν είναι Χριστός. Ο Σταυρός έγινε συνώνυμος του ονόματος του Χριστού. Η δόξα του Χριστού μας είναι ο Σταυρός Του. Είναι το αιώνιο σύμβολο της λυτρωτικής του παρουσίας. Η απάντηση στα προβλήματα μας είναι ο Σταυρός του Χριστού μας.

Καθώς ατενίζουμε τον Σταυρό του Χριστού μας που σήμερα προβάλλεται μπροστά μας, θυμόμαστε και τον δικό μας σταυρό. Ο Σταυρός υψώθηκε όχι μόνο να είναι ο Σταυρός του Χριστού μας αλλά για να γίνει και δικός μας Σταυρός.

Γνήσιος Χριστιανός χωρίς τον δικό μας προσωπικό σταυρό δεν υπάρχει, δεν νοείται. Για αυτό οι πρώτοι χριστιανοί, ιδιαίτερα οι μάρτυρες, αγόγγυστα σήκωναν τον Σταυρό του μαρτυρίου τους και τον ποθούσαν.

Ο δρόμος για την βασιλεία του Θεού είναι γεμάτος από θλίψεις και κακουχίες και προκλήσεις  ενός κόσμου της απιστίας, ο χριστιανός πρέπει να γίνεται συνοδοιπόρος του Χριστού προς τον Γολγοθά. Ο κάθε ένας από εμάς να σηκώνει τον Σταυρό που ο Θεός του επιτρέπει διότι μέσω αυτού θα γνωρίσει την σωτηρία και την Ανάσταση της ψυχής.

Ένας Σταυρός είναι αδελφοί μου και το να ζει κανείς μέσα στον κόσμο της εποχής μας, προσπαθώντας να τηρήσει όσα μας λέγει ο Χριστός και η Εκκλησία Του.

Σταυρός είναι να ανέχεσαι με υπομονή τις κοροϊδίες και τους χλευασμούς για την χριστιανική σου πίστη.

Σταυρός είναι να προσπαθείς να ζεις την ζωή σου με βάση τις χριστιανικές αξίες, όταν γύρω σου κυριαρχεί η απάτη η ανηθικότητα, το έγκλημα.

Σταυρός είναι να σηκώνεις την δική σου αντιξοότητα, την αρρώστια, τα οικογενειακά προβλήματα τις οικονομικές δυσκολίες της οικογενείας, την ανεργία, το πένθος. Υπάρχουν πολλοί σταυροί που ο Θεός επιτρέπει για την δική μας σωτηρία. Πάντοτε όμως όλοι αυτοί οι σταυροί είναι στο μέτρο της αντοχής μας, και πάντοτε κατεργάζονται και αποσκοπούν στην σωτηρία μας. Μην ξεχνάμε ότι πίσω από κάθε σταυρό ακολουθεί η Ανάσταση. Αυτό να ποθούμε, αυτό να επιδιώκουμε αδελφοί μου. Ο Σταυρός των θλίψεων και των δακρύων ξεπλένει τα αμαρτήματα μας. Καλή συνέχεια του πνευματικού μας αγώνα. Αμήν!  

     

Εκ της Ιεράς Μητροπόλεως 

Η Γ’ στάση των Χαιρετισμών στην Κέρκυρα

Ανήμερα της εορτής του Ευαγγελισμού στον εσπερινό της αποδόσεως όπου κατά την τάξη της εκκλησίας αναγιγνώσκεται  και ο οίκος των χαιρετισμών της Θεοτόκου, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών & Διαποντίων νήσων κ. Νεκτάριος, επισκέφθηκε την ενορία της Αγίας Κυριακής Χρυσηίδος όπου και χοροστάτησε κατά τον εσπερινό, συμπαραστατούμενος από τον δραστήριο εφημέριο της ενορίας πρωτοπρεσβύτερο π. Ευάγγελο Κούτρα και τον αρχιδιάκονο του π. Χριστόδουλο Τριαντάφυλλο.

Στο πολυπληθές εκκλησίασμα έλαβε αφορμή ο Σεβασμιώτατος από την στροφήν του οίκου  «Ξένον τόκον ἰδόντες, ξενωθῶμεν τοῦ κόσμου, τὸν νοῦν εἰς οὐρανὸν μεταθέντες ». Ένα νέο κεφάλαιο ανοίγει για την ανθρωπότητα η σάρκωση του Υιού και Λόγου του Θεού εκ Πνεύματος Αγίου και εκ Παρθένου Μαρίας. Η σημερινή εορτή του Ευαγγελισμού της Υπεραγίας Θεοτόκου δίδει την δυνατότητα της θεώσεως του ανθρώπου. Οι χαιρετισμοί εις την Παναγία μας έχουν να κάνουν με αυτό το γεγονός του Ευαγγελισμού. Αυτός ο ξένος τόκος που δεν ομοιάζει με όλους τους άλλους τόκους των ανθρώπων, γίνεται οικείος σε μας τους ανθρώπους. Ο Ευαγγελιστής Ιωάννης λέγει ότι οι άνθρωποι δεν παρέλαβαν αυτόν τον ξένον τόκον διότι δεν μπόρεσαν να εκτιμήσουν την θεότητα την οποία ο Ιησούς Χριστός άφηνε σταδιακά να φάνει στην ανθρωπότητα και έρχεται τώρα ο ιερός υμνογράφος για να μας βοηθήσει στην αναγνώριση  του Ιησού Χριστού, του ξένου τόκου στην ζωή μας, ότι για να γίνουμε μέτοχοι ξενωθώμεν του κόσμου. Ο σύγχρονος άνθρωπος που είναι συμβεβλημένος με την κοσμική ζωή που σημαίνει  το αμαρτωλό φρόνημα του κόσμου, δεν μπορεί να προσεγγίσει την έννοια της αγάπης του Θεού που σαρκώθηκε για την δική μας σωτηρία. Μόνο με την απαλλαγή μας από την εφαμάρτη  πραγματικότητα μπορεί ο νους  να δεχθεί τον ξένον τόκον και να θεωθεί, τον νουν εις ουρανόν μεταθέντες. Τότε ο νους του ανθρώπου γεμίζει από την παρουσία του Θεού.

Ο Σεβασμιώτατος ευχήθηκε ιδιαιτέρως στον εορτάζοντα π. Ευάγγελο και δήλωσε την αγάπη του και την εκτίμηση του στο πρόσωπό του.

H εορτή του Ευαγγελισμού της Υπεραγίας Θεοτόκου στην Νότια Κέρκυρα

Στον Ιερό ναό της Ευαγγελιστρίας στο ποτάμι της Λευκίμμης Κέρκυρας προέστει της πανηγύρεως ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Βρεσθένης κ. Θεόκλητος κατόπιν ευγενούς προσκλήσεως του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Κερκύρας  κ. Νεκταρίου

Ο Σεβασμιώτατος Βρεσθένης ομιλώντας στο πολυπληθές εκκλησίασμα της εορταζούσης ενορίας, τόνισε ότι το πρόσωπο της Παναγίας, μας χάρισε στην ανθρωπότητα την χαρά την πάντα νούν υπερέχουσαν, με την σάρκωση του Υιού και Λόγου του Θεού και δεήθηκε στην Παναγίας μας για την κατάπαυση του πολέμου και την επικράτηση της ειρήνης στον σύμπαντα κόσμο. 

Στο τέλος της Θείας Λειτουργίας τέλεσε την Δοξολογία επί τη εθνική επετείω με την συμμετοχήν των ιερέων της Λευκίμμης , των τοπικών αρχών με επικεφαλής τον Δήμαρχο της Λευκίμμης, την επιμνημόσυνη δέηση την κατάθεση των στεφάνων στο μνημείο των πεσόντων.

Το εσπέρας της εορτής προέστει στον πανηγυρικό εσπερινό και ανέγνωσε την Γ΄ στάση των χαιρετισμών στο Ιερό Προσκύνημα του Αγίου και θαυματουργού Σπυρίδωνος Κερκύρας, όπου και ομίλησε επικαίρος.

Η 25η Μαρτίου στην Κέρκυρα

Με ιδιαίτερη λαμπρότητα και όπως  αρμόζει, εορτάσθηκε η μεγάλη δεσποτο-θεοτομητορική εορτή του Ευαγγελισμού της Υπεραγίας  Θεοτόκου, αλλά και η επέτειος της ελληνικής επανάστασης του 1821, στην Κέρκυρα. Στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό Υ.Θ. Σπηλαιωτίσσης,  λειτούργησε και ομίλησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων νήσων κ. Νεκτάριος. 

Στην προσλαλιά του κατά τη Θεία Λειτουργία, έλαβε αφορμή από το αποστολικό ανάγνωσμα στην προς Εβραίους επιστολή του Αποστόλου Παύλου « όθεν όφειλε κατά πάντα τοις ανθρώποις ομοιωθήναι » και ανέλυσε θεολογικά την σάρκωση του Υιού και Λόγου του Θεού εκ Πνεύματος Αγίου και με την ελεύθερη βούληση και συγκατάθεση της Παναγίας μας προκειμένου να φανερωθεί το προαιώνιον και αποκεκρυμμένο μυστήριον της ενσάρκου οικονομίας του Θεού για την σωτηρία του σύμπαντος κόσμου, που εξ αγάπης τελείας για τον άνθρωπο, ο Θεός ενηνθρώπισε και έλαβε δούλου μορφή, όμοιος κατά πάντα προς τον άνθρωπον, ίνα θεώση τον άνθρωπο.

 Ο Σεβασμιώτατος έκανε λόγο και για την ελευθερία της πατρίδας μας, που οι πατέρες και οι ήρωες αγωνίστηκαν πρώτον υπέρ πίστεως και έπειτα υπέρ πατρίδος και ο Θεός χάρισε την ελευθερία Του στο γένος μας προσβλέποντας στην αληθινή πίστην του. Κάλεσε ο Σεβασμιώτατος να φυλάξουμε τούτα τα ζώπυρα της πίστεως μας ως κόρην οφθαλμού, την στιγμή που διακυβεύονται, συμφέροντα μεταξύ των λαών και των εθνών.

Στην Δοξολογία που επηκολούθησε, συμμετέσχον όλες οι αρχές του τόπου μας, πολιτικές, δημοτικές, εκπαιδευτικές, στρατιωτικές με επικεφαλής τον εκπρόσωπο της κυβέρνησης. Μετά την Δοξολογία, ακολούθησε η επιμνημόσυνη δέηση στο μνημείο των πεσόντων, στο μνημείο του Ιωάννη Καποδίστρια Α’ Κυβερνήτη της Ελλάδος και στο μνημείο του Διονύσιου Σολωμού Εθνικού ποιητού και ακολούθως η μαθητική παρέλαση.