«Τότε Ἡρῴδης ἰδὼν ὅτι ἐνεπαίχθη ὑπὸ τῶν μάγων ἐθυμώθη λίαν, καὶ ἀποστείλας ἀνεῖλεν πάντας τοὺς παῖδας τοὺς ἐν Βηθλέεμ καὶ ἐν πᾶσι τοῖς ὁρίοις αὐτῆς ἀπὸ διετοῦς καὶ κατωτέρω, κατὰ τὸν χρόνον ὃν ἠκρίβωσεν παρὰ τῶν μάγων» (Ματθ. 2, 16-17)
«Τότε ὁ Ἡρώδης, ἐπειδὴ εἶδε ὅτι ἐξαπατήθηκε ἀπὸ τοὺς μάγους, ἐθύμωσε πάρα πολὺ καὶ ἔστειλε καὶ ἐσκότωσε ὅλα τὰ παιδιὰ στὴν Βηθλεὲμ καὶ σέ ὅλα τὰ περίχωρά της ἀπὸ δύο ἐτῶν καὶ κάτω, σύμφωνα πρὸς τὸν χρόνο, τὸν ὁποῖο ἐξακρίβωσε ἀπὸ τοὺς μάγους».
Γεμάτη η ανθρώπινη Ιστορία από τυράννους. Αυτός που έχει τη δυνατότητα να ηγεμονεύει, να έχει το μονοπώλιο της νόμιμης κρατικής βίας, να ελέγχει τους μηχανισμούς του κράτους, εύκολα μπαίνει στη λογική του ατομικού συμφέροντος και της χρήσης του λαού του ως θεράποντος, χωρίς να τον ενδιαφέρει το κοινό καλό, αν αυτό δεν ταυτίζεται με το δικό του. Χαρακτηριστικό των τυράννων τα μεγάλα έργα, ώστε ο κόσμος να ξεχνιέται βλέποντας μεγαλεία, τα οποία ευκολύνουν τη ζωή του ή γίνονται αφορμή δόξας για τον ισχυρό. Χαρακτηριστικό των τυράννων, εκτός της καταστολής, η χρήση του άρτου και των θεαμάτων, ώστε να μπορούν να έχουν τον λαό ήσυχο, με καλυμμένες τις βιοτικές του ανάγκες ή να τον οδηγούν στη λογική του να ξεχνιέται για όσα θα μπορούσε να έχει και δεν έχει.
Στα χρόνια του ερχομού του Χριστού στον κόσμο υπήρχαν δύο τυραννίες. Η μία ήταν των Ρωμαίων. Αυτοί κυβερνούσαν τον γνωστό κόσμο με τη δύναμη των όπλων και της εξουσίας. Ήταν πάντοτε ένας στρατός κατοχής, στον οποίο η αντίσταση έμοιαζε μάταιη. Η δεύτερη τυραννία όμως ήταν αυτή του βασιλιά Ηρώδη, ο οποίος είχε ουσιαστικά την εξουσία στην Παλαιστίνη. Η τυραννία στηριζόταν στην ισχύ των όπλων και στην ανοχή των Ρωμαίων. Εφόσον ο Ηρώδης είχε τον λαό ήσυχο, οι Ρωμαίοι γιατί να μην τον ανέχονται; Ο Ηρώδης δεν δίσταζε να χρησιμοποιήσει τον ρωμαϊκό στρατό, κάνοντας τον εαυτό του ακόμη πιο μισητό στους συμπατριώτες του, από τη στιγμή που έβλεπαν ότι ο βασιλιάς τους δεν ήταν μόνο άδικος απέναντί τους, αλλά συνεργαζόταν και με τους εχθρούς τόσο του Θεού όσο και του λαού. Και ίσως το μεγαλύτερο έγκλημα που έκανε ο Ηρώδης ήταν όταν θανάτωσε τα νήπια της Βηθλεέμ, θεωρώντας ότι με αυτόν τον τρόπο δεν θα κινδύνευε ο θρόνος του στο μέλλον από τον Χριστό.
«Μανείς», μας αναφέρει ο υμνογράφος της Εκκλησίας, για τον Ηρώδη. Έζησε ο Ηρώδης την μανία, την παραφροσύνη, την απόλυτη τρέλα να τα βάλει με ένα παιδί. Θανάτωσε και πλήθος άλλων παιδιών, ανυπεράσπιστων και αθώων, για να μην αισθανθεί ότι υπάρχει ο φόβος του σφετερισμού του θρόνου του. Σαν να επρόκειτο να ζήσει για πάντα. Σαν να μη ήταν ο εκλεκτός των Ρωμαίων. Σαν να μην είχε στα χέρια του τους μηχανισμούς του κράτους. Ένα παιδί, λιγότερο από δύο χρονών, ήταν η απειλή του. Δαιμονόπληκτος ο Ηρώδης εκτός από τύραννος. Παράφρων και ανόητος. Όμως στον νου του το παν ήταν η εξουσία του. Και η θανάτωση των νηπίων της Βηθλεέμ ήταν μία επίδειξη δύναμης, για να φοβηθούν όλοι, πραγματικοί ή κατασκευασμένοι από τον νου του σφετεριστές.
«Κοίτα τι μπορώ να κάνω!». Αυτό είναι το μήνυμα που ο Ηρώδης δίνει και στην εποχή μας. Όταν έχω τη δύναμη και την εξουσία στα χέρια μου, μπορώ να συντρίψω τους πάντας. Το ότι ο Χριστός έφυγε στην Αίγυπτο δεν θα μπορούσε να περάσει από τον νου του τυράννου. Το ότι τελικά, όσο και να αισθανόμαστε ικανοί για τα πάντα, να δοκιμάζουμε τα πάντα, να νομίζουμε ότι τίποτα δεν μπορεί να μας σταματήσει, είναι η αυταπάτη μας, ιδίως στους καιρούς της έπαρσης. Η βασιλεία του Χριστού δεν ήταν και δεν είναι εκ του κόσμου τούτου. Και γι’ αυτό δεν θα εξαλειφθεί. Αυτό το μήνυμα ας είναι η παρηγοριά μας για την ανησυχία που νιώθουμε από κάθε μορφής τυραννία στους καιρούς μας. Δεν θα κρατήσει για πάντα. Πάντα ο Χριστός θα επανέρχεται. Η αγάπη. Η ελευθερία. Η αλήθεια. Και θα μας καλεί να τον συνοδεύσουμε με τον τρόπο της Εκκλησίας. Που είναι ακατάλυτος, όπως η γιορτή.
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
28 Δεκεμβρίου 2025
Κυριακή μετά τη Χριστού Γέννηση
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου