ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΞΟΝ ΤΗΣ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ

Τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου

Κερκύρας, Παξῶν καί Διαποντίων Νήσων κ. Νεκταρίου

Παράδοξα γεγονότα ἑορτάζει ἡ Ἐκκλησία μας τήν ἡμέρα τοῦ Εὐαγγελισμοῦ τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου. Ὁ Θεός, χωρίς νά παραιτηθεῖ τῆς θεότητάς Του, προσλαμβάνει τήν ἀνθρώπινη φύση πού ὁ ἴδιος δημιούργησε καί γίνεται πλέον διπλοῦς τήν φύσιν, παραμένοντας ἕνα πρόσωπο. Ὁ ἄνθρωπος, στό πρόσωπο τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, δέχεται, συμμετέχοντας σέ ἕνα μοναδικό καί ἀνεπανάληπτο μυστήριο, νά φιλοξενήσει τόν Θεό σωματικά. Ἡ ἀνθρώπινη φύση ἔτσι ἁγιάζεται καί ἐπανέρχεται στήν προπτωτική της κατάσταση, τῆς συνεχοῦς κοινωνίας μέ τόν Θεό, μετέχει τῆς ἀνεκλαλήτου χαρᾶς νά εἶναι στή γῆ καί νά βιώνει τόν οὐρανό, νά γίνεται κάτι δηλαδή τό ὁποῖο φαντάζει ἀκατανόητο ἀκόμη καί γι’ αὐτόν πού ἔχει καί τήν πιό δυνατή πίστη στό σχέδιο καί τήν ἀγάπη τοῦ Θεοῦ.

Ἡ Ἑορτή τοῦ Εὐαγγελισμοῦ μᾶς ἀποκαλύπτει τό παράδοξον τῆς ἐλευθερίας, Θεοῦ καί ἀνθρώπου. Ὁ Θεός ἐλεύθερα σαρκώνεται γιά νά ἐλευθερώσει τόν ἄνθρωπο ἀπό τόν θάνατο καί νά τοῦ δώσει τό κεφάλαιον τῆς σωτηρίας. Ὁ Θεός ἀγαπᾶ, χωρίς ὅμως ἡ ἀγάπη αὐτή νά λειτουργεῖ καταναγκαστικά, οὔτε γιά τόν ἴδιο οὔτε γιά τόν ἄνθρωπο. Τό σχέδιό Του νά μετέχουν καί ἄλλα ὄντα στή χαρά τῆς ἐλευθερίας καί τῆς ἀγάπης δέν συντρίβεται ἀπό τήν παρακοή τοῦ ἀνθρώπου, δηλαδή ἀπό τήν ἐλεύθερη ἐπιλογή τοῦ Ἀδάμ νά γίνει θεός χωρίς τό Θεό, μέ συνέπεια νά ἡττηθεῖ κατά κράτος ἀπό τόν θάνατο, διότι ζωή χωρίς τό Θεό εἶναι θάνατος. Καί ἐπανέρχεται στόν κόσμο ὁ Θεός διά τῆς ἐνσαρκώσεως, γιά νά φανερώσει ἐλεύθερα γιά μία εἰσέτι φορά ὅτι ὅποιος θέλει, μπορεῖ νά Τόν ἀκολουθήσει στήν ὁδό τῆς ἀγάπης καί τῆς ἐλευθερίας. Καί ἄν ἀκόμη βιολογικά ἡττηθεῖ ἀπό τόν θάνατο, διά τῆς Ἀναστάσεως θά μπορεῖ νά κοινωνήσει τήν ζωή πού ἡ σχέση μαζί Του προσφέρει.

Γιατί ἐλεύθερα ὁ ἄνθρωπος θά διαλέξει ἤ θά ἀπορρίψει αὐτή τήν τελική αὐτοπροσφορά τοῦ Θεοῦ. Ἤ θά μιμηθεῖ τήν Ὑπεραγία Θεοτόκο καί θά προσφέρει τόν ἑαυτό του στό θέλημα τοῦ Θεοῦ, στήν χαρά καί τήν χάρη τῆς πνευματικῆς προσπαθείας, στήν ἀγάπη πού ἐλευθερώνει, ἤ θά ἐπιλέξει νά ἀπορρίψει τόν Θεό, εὐθέως ἤ κεκρυμμένως, γιά νά παραμείνει δοῦλος τοῦ θανάτου, τοῦ ὑλιστικοῦ πνεύματος, τῆς ἀπιστίας καί τῆς ματαίας ἀντιλήψεως ὅτι ἡ ζωή περατοῦται στήν πέτρα τοῦ τάφου.

Αὐτό τό παράδοξον τῆς ἐλευθερίας πού μᾶς φανέρωσε ὁ Θεός, ἀπαιτεῖ τόλμη καί θάρρος στή ζωή τοῦ καθενός μας. Διότι «ἡ ἐλπίς οὐ καταισχύνει», ἀλλά χρειάζεται ἀγῶνα. Δέν εἶναι ὅμως μόνος του ὁ ἄνθρωπος στήν προσπάθεια αὐτή. Ὁ ἀγαπῶν Θεός τόν στηρίζει, δροσίζει ἀπό τόν καύσωνα τῆς ἡμέρας καί προφυλάσσει ἀπό τόν παγετό τῆς νύκτας, ἀκόμη καί ἄν τό πνεῦμα τοῦ αἰῶνος τούτου καί ὅσοι ἀντιστρατεύονται τόν ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ, ἀπειλοῦν μέ συντριβή τόν ἀγωνιστή.

Κι αὐτό τό παράδοξον τῆς ἐλευθερίας τό βίωσε καί ὁ λαός μας. Ὅταν τήν συμβολική ἐκείνη ἡμέρα τῆς ἑορτῆς τοῦ Εὐαγγελισμοῦ ἀνέλαβε τό βαρύ φορτίο νά ἀγωνιστεῖ γιά τήν ἀνεξαρτησία του ἀπό τόν σκληρό δυνάστη, μόνο στόν δωρεοδότη τῆς ἐλευθερίας Θεό εἶχε τήν ἐλπίδα του. Καί παρά τά λάθη, πού προῆλθαν κυρίως ἀπό τήν ἁμαρτία τοῦ ἐγωισμοῦ καί τῆς διχόνοιας, ὁ ἀγῶνας εἶχε αἴσιον τέλος, διότι ὁ Θεός ἐφώτισε τόν νοῦ, Ἑλλήνων καί φιλελλήνων, καί ὁ λαός μας κατέκτησε τήν ἐλευθερία του.

Αὐτό τό παράδοξον τῆς ἐλευθερίας καλούμαστε νά ἐπιδιώξουμε καί σήμερα. Ὁ θάνατος μᾶς περικυκλώνει μέ τίς πολυποίκιλες μορφές του, τήν διάσπαση καί τήν διχόνοια, τήν κακία καί τήν ἐμπάθεια, τήν ματαιότητα τῶν εἰδήσεων, τήν ψευδαίσθηση ὅτι μέ τήν τεχνολογία καί τήν ἐπιστήμη θά ἔχουμε χαρά, τήν ὑποδούλωση τοῦ φρονήματός μας στά κελεύσματα τῶν ἰσχυρῶν πού παγκοσμιοποιοῦν τή ζωή μας καί τήν ἐλέγχουν ὡς τήν τελευταία λεπτομέρειά της. Κι ἐμεῖς καλούμαστε, ὅπως ἡ Ὑπεραγία Θεοτόκος, νά ἀντισταθοῦμε μέ τήν ἐσωτερική προσπάθεια νά ἀρέσουμε στό Θεό, τήν ἄσκηση, τήν ἀγάπη, τήν συμμετοχή μας στήν ζωή τῆς Ἐκκλησίας πού μᾶς ἀπελευθερώνει ἀπό τά ὅποια πνευματικά δεσμά.

Ἄς μήν φοβηθοῦμε μπροστά στήν λαίλαπα τῆς ἀνελευθερίας. Γιατί ὁ σαρκωθείς Κύριος θά ἐξακολουθεῖ νά αὐτοπροσφέρεται καί τόν καθέναν μας καί στό λαό μας, ὅταν κίνητρο γιά τά ἔργα μας θά εἶναι ἡ ἀλήθεια καί ἡ ἀγάπη. Καί παραδόξως, θά παραμείνουμε ἐλεύθεροι. Διότι Αὐτός θά μᾶς δώσει καί πάλι τόν εὐαγγελισμό μας, δηλαδή τήν ἐλπίδα καί τήν βεβαιότητα ὅτι δέν εἶναι μάταιος ὁ Ἀγῶνας μας, ὅταν Ἐκεῖνος εἶναι τό στήριγμά μας καί ἡ τελική μας κατάληξη.