Η ψυχή μετά θάνατον
Serafeim Rose
ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5
Ο εναέριος κόσμος των πνευμάτων
Η κατανόηση της φύσης του κόσμου στον οποίο εισέρχεται η ψυχή μετά το θάνατο, απαιτεί τη μελέτη του θέματος μέσα στο συνολικό πλαίσιο της ανθρώπινης φύσης. Χρειάζεται να γνωρίσουμε ποια ήταν η φύση του ανθρώπου πριν την πτώση του, τις αλλαγές τις οποίες υπέστη μετά την πτώση, και τέλος τις δυνατότητες που έχει ο άνθρωπος για επικοινωνία με τα πνευματικά όντα.
Ίσως η πιο συνοπτική ανάλυση της Ορθόδοξης διδασκαλίας πάνω σε αυτά τα θέματα περιέχεται στον ίδιο τόμο των έργων του Επισκόπου Ιγνατίου Μπριαντσιανίνωφ από τον οποίο έχουμε ήδη παραθέσει αποσπάσματα σχετικά με την Ορθόδοξη διδασκαλία περί αγγέλων. Ο Επίσκοπος Ιγνάτιος αφιέρωσε ένα κεφάλαιο του τόμου αυτού στο θέμα της αντίληψης των πνευμάτων μέσω των σωματικών αισθήσεων, δηλαδή των αγγελικών και δαιμονικών εμφανίσεων στους ανθρώπους. Στη συνέχεια, θα παραθέσουμε αποσπάσματα από το συγκεκριμένο κεφάλαιο, το οποίο εκφράζει την Ορθόδοξη Πατερική διδασκαλία, όπως τη μετέδωσε με σοβαρότητα και ακρίβεια ένας από τους μεγάλους Ορθόδοξους πατέρες της σύγχρονης εποχής.
Η αρχική φύση του ανθρώπου
«Πριν την πτώση του ανθρώπου, το σώμα του ήταν αθάνατο, ξένο προς κάθε ασθένεια, ξένο προς τη σημερινή του βραδυκινησία και παχύτητα, ξένο προς τα αμαρτωλά και σαρκικά αισθήματα τα οποία σήμερα θεωρεί ως φυσικά να ενυπάρχουν σε αυτό. Οι αισθήσεις του ήταν ασυγκρίτως πιο εκλεπτυσμένες, και δρούσαν τελείως ελεύθερα και σε ένα απείρως ευρύτερο φάσμα. Ενδεδυμένος με τέτοιο σώμα, με τέτοια αισθητήρια όργανα, ο άνθρωπος ήταν ικανός να αντιλαμβάνεται μέσω των αισθήσεων του τα πνεύματα, στην τάξη των οποίων ανήκε ως προς την ψυχή του. Ήταν ικανός να έρχεται σε κοινωνία με το Θεό η οποία είναι φυσική στα άγια πνεύματα. Το άγιο σώμα του ανθρώπου δεν αποτελούσε εμπόδιο, ούτε και διαχώριζε τον άνθρωπο από τον κόσμο των πνευμάτων. Ο άνθρωπος, ενδεδυμένος με σώμα, είχε τη δυνατότητα να κατοικεί στον παράδεισο, στον οποίο τώρα μόνον οι άγιοι, και μόνο με τις ψυχές τους, μπορούν να παραμένουν, και προς τον οποίο θα ανέλθουν τα σώματα των αγίων μετά την ανάσταση. Τότε τα σώματα αυτά θα αφήσουν στον τάφο την παχύτητα την οποία προσέλαβαν μετά την πτώση και θα γίνουν πνευματικά σώματα, ακόμα και πνεύματα, σύμφωνα με την έκφραση του αγ. Μακαρίου του Μεγάλου, και θα εκδηλώσουν εκείνες τις ιδιότητες οι οποίες τους δόθηκαν κατά τη δημιουργία τους. Τότε οι άνθρωποι θα εισέλθουν και πάλι στην τάξη των αγίων πνευμάτων και θα βρίσκονται σε ανοικτή κοινωνία μαζί τους. Ένα παράδειγμα του σώματος, που θα είναι ταυτόχρονα σώμα και πνεύμα, είναι το σώμα του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού μετά την ανάστασή Του».
Η πτώση του ανθρώπου
Με την πτώση τόσο η ψυχή όσο και το σώμα του ανθρώπου άλλαξαν. Υπό την ακριβή έννοια η πτώση ήταν για την ψυχή και για το σώμα επίσης, ένας θάνατος. Αυτό το οποίο βλέπουμε και ονομάζουμε ως θάνατο είναι στην ουσία μόνον ο χωρισμός της ψυχής από το σώμα, εκ των οποίων και τα δύο – ψυχή και σώμα- είχαν ήδη θανατωθεί εξ αιτίας της πτώσης. Οι αδυναμίες του σώματός μας, η αρνητική επίδραση που ασκούν σε αυτό διάφορες ουσίες από τον υλικό κόσμο, η παχύτητά του – αυτές είναι συνέπειες της πτώσης. Εξαιτίας της πτώσης το σώμα του ανθρώπου εισήλθε στην ίδια τάξη με αυτήν στην οποία ανήκουν τα σώματα των ζώων. Η ζωή του ομοιώθηκε με τη ζωή των άλογων ζώων, τη ζωή της πεπτωκυίας φύσης του. Το μεταπτωτικό σώμα είναι τύμβος και φυλακή για την ψυχή.Αν και οι εκφράσεις που χρησιμοποιήσαμε είναι έντονες, ωστόσο, δεν εκφράζουν επαρκώς τον ξεπεσμό του σώματός μας από το ύψος της πνευματικής κατάστασης στη σαρκική. Ο άνθρωπος πρέπει να εξαγνίσει τον εαυτό του με την επιμελή μετάνοια, πρέπει να νιώσει τουλάχιστον σε κάποιο βαθμό την ελευθερία και το ύψος της πνευματικής κατάστασης, έτσι ώστε να αποκτήσει μία κατανόηση της αξιοθρήνητης θέσης στην οποία βρίσκεται το σώμα του, της κατάστασης νέκρωσής του λόγω της απομάκρυνσης από το Θεό.Σε αυτήν την κατάσταση, λόγω της ακραίας παχύτητας και τραχύτητάς τους, οι σωματικές αισθήσεις είναι ανίκανες να έλθουν σε κοινωνία με τα πνεύματα, δεν τα βλέπουν, δεν τα ακούν, δεν τα αισθάνονται. Ετσι ο αμβλύς πέλεκυς δεν είναι πλέον ικανός να χρησιμοποιηθεί σύμφωνα με το σκοπό του. Τα άγια πνεύματα αποφεύγουν την κοινωνία με τους ανθρώπους που είναι ανάξιοί της, ενώ τα πεπτωκότα πνεύματα, τα οποία μας έχουν παρασύρει στην πτώση τους, βρίσκονται ανάμεσά μας και, με σκοπό να μας κρατούν πιο εύκολα σε αιχμαλωσία, πασχίζουν να καταφέρουν να μένουν απαρατήρητα, τόσο τα ίδια όσο και οι αλυσίδες με τις οποίες μας κρατούν. Και αν κάποτε αποκαλύπτουν τον εαυτό τους, το κάνουν για να δυναμώσουν ακόμα περισσότερο την κυριαρχία τους επάνω μας.Όλοι εμείς που βρισκόμαστε υποδουλωμένοι στην αμαρτία, πρέπει να καταλάβουμε ότι η κοινωνία με τους αγίους αγγέλους είναι μη φυσική προς εμάς εξαιτίας της αποξένωσής μας από αυτούς, αποξένωση η οποία προήλθε από την πτώση. Ότι αυτό που είναι φυσικό προς εμάς, για τον ίδιο λόγο, είναι η κοινωνία με τα πεπτωκότα πνεύματα, στην τάξη των οποίων ανήκουμε ως προς την ψυχή, ότι τα πνεύματα που βλέπουν με τους σωματικούς οφθαλμούς τους οι άνθρωποι που βρίσκονται σε κατάσταση αμαρτίας και πτώσης είναι δαίμονες και σε καμιά περίπτωση άγιοι άγγελοι.
« Μία ρυπαρή ψυχή», λέει ο αγ. Ισαάκ ο Σύρος, «δεν εισέρχεται στον αγνό κόσμο και δε συναντάται με τα άγια πνεύματα». Οι άγιοι άγγελοι εμφανίζονται μόνον σε άγιους ανθρώπους οι οποίοι έχουν αποκαταστήσει την κοινωνία με το Θεό και μαζί τους, διάγοντας έναν άγιο βίο».
Επαφή με τα πεπτωκότα πνεύματα
Παρότι οι δαίμονες, κατά την εμφάνισή τους στους ανθρώπους, συνήθως προσλαμβάνουν την εμφάνιση φωτεινών αγγέλων προκειμένου να τους εξαπατήσουν πιο εύκολα, παρότι επίσης πασχίζουν μερικές φορές να τους πείσουν ότι είναι ανθρώπινες ψυχές και όχι δαίμονες- αυτός ο τρόπος εξαπάτησης στις μέρες μας είναι πολύ της μόδας μεταξύ των δαιμόνων, λόγω της ιδιαίτερης προδιάθεσης των σημερινών ανθρώπων να πιστεύουν κάτι τέτοιο - παρότι μερικές φορές προλέγουν το μέλλον, παρότι αποκαλύπτουν μυστήρια ακόμα κι αν αυτά συμβαίνουν, ωστόσο, ο άνθρωπος δεν πρέπει να τους εμπιστεύεται κατά κανένα τρόπο. Οι δαίμονες μπερδεύουν την αλήθεια με το ψέμα, ενίοτε χρησιμοποιούν την αλήθεια μόνο και μόνο για να πετύχουν μία πιο βολική εξαπάτηση. Όπως λέει ο απόστολος Παύλος: «Αυτός γαρ ο Σατανάς μετασχηματίζεται εις άγγελον φωτός… και οι διάκονοι αυτού μετασχηματίζονται ως διάκονοι δικαιοσύνης (Προς Κορινθίους Β’)Ένας γενικός κανόνας για όλους τους ανθρώπους είναι να μην εμπιστεύονται για κανέναν λόγο τα πνεύματα όταν εμφανίζονται με αισθητή μορφή, να μην ξεκινούν συζήτηση μαζί τους, να μην τους δίνουν καμιά προσοχή, να αναγνωρίζουν την εμφάνισή τους ως έναν πολύ μεγάλο και πολύ επικίνδυνο πειρασμό. Όσο διαρκούν αυτές οι εμφανίσεις, ο άνθρωπος θα πρέπει να κατευθύνει το νου και την καρδιά του προς το Θεό με μία προσευχή στην οποία θα Του ζητά να τον ελεήσει και να τον απαλλάξει από τον πειρασμό. Η επιθυμία να δει κανείς πνεύματα, η περιέργεια να μάθει τα πάντα γι αυτά και από αυτά, είναι ένα σημάδι υπέρτατης ανοησίας καθώς και πλήρους άγνοιας των παραδόσεων της Ορθόδοξης Εκκλησίας σχετικά με την ηθική και πνευματική ζωή. Η γνώση των πνευμάτων αποκτάται τελείως διαφορετικά απ’ ότι υποθέτει ο μη έμπειρος και απερίσκεπτος πειραματιζόμενος. Για τον μη έμπειρο η ανοικτή κοινωνία με τα πνεύματα αποτελεί τη μεγαλύτερη συμφορά, ή γίνεται αιτία για τις μεγαλύτερες συμφορές.Ο θεόπνευστος συγγραφές του βιβλίου της Γένεσης λέει ότι μετά την πτώση των πρωτόπλαστων ο Θεός, δηλώνοντάς τους την τιμωρία τους πριν να τους εξορίσει από τον παράδεισο, εποίησε (Κύριος ο Θεός) των Αδάμ και τη γυναικί αυτού χιτώνας δερματίνους και ενέδυσεν αυτούς. (Γένεσις γ’ 21). Οι δερμάτινοι χιτώνες, σύμφωνα με την εξήγηση των Αγίων Πατέρων σημαίνουν την τραχεία σάρκα μας η οποία υπέστη αυτήν την αλλοίωση κατά την πτώση, έχασε τη λεπτότητά της και την πνευματική της φύση και έλαβε τη σημερινή της παχύτητα. Μολονότι αρχική αιτία της ήταν η πτώση, εν τούτοις η αλλοίωση αυτή συνέβη κάτω από την επίδραση του Παντοδύναμου Δημιουργού, στο ανείπωτο έλεός Του για εμάς, και προς το ύψιστο όφελός μας. Ανάμεσα στις άλλες συνέπειες που αποβαίνουν προς όφελός μας και απορρέουν από την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα το σώμα μας, θα πρέπει να επισημάνουμε την εξής: μέσω της παχύτητας του σώματός μας έχουμε καταστεί ανίκανοι να αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας εκείνα τα πνεύματα στων οποίων τον κόσμο έχουμε πέσει μετά την πτώση…Η σοφία και η καλοσύνη του Θεού τοποθέτησαν ένα εμπόδιο ανάμεσα στους ανθρώπους, οι οποίοι κατέπεσαν στη γή από τον παράδεισο, και τα πνεύματα τα οποία κατέπεσαν στη γή από τον ουρανό, το εμπόδιο αυτό είναι η τραχεία υλικότητα του ανθρώπινου σώματος. Με παρόμοιο τρόπο οι κυβερνήτες στη γή απομακρύνουν τους κακοποιούς από την ανθρώπινη κοινωνία κλείνοντάς τους πίσω από τον τοίχο μίας φυλακής, έτσι ώστε να μη βλάψουν την κοινωνία ενεργώντας σύμφωνα με τις επιθυμίες τους και να μη διαφθείρουν άλλους ανθρώπους. Τα πεπτωκότα πνεύματα ενεργούν πάνω στους ανθρώπους, φέροντάς τους αμαρτωλές σκέψεις και συναισθήματα, ελάχιστοι όμως άνθρωποι κατορθώνουν να έχουν αισθητή αντίληψη των πνευμάτων.Η ψυχή, ενδεδυμένη με ένα σώμα το οποίο την αποκλείει και τη χωρίζει από τον κόσμο των πνευμάτων, σταδιακά εξασκείται μέσω της μελέτης του νόμου του Θεού, δηλαδή μέσω της μελέτης του Χριστιανισμού και αποκτά την ικανότητα να διακρίνει το καλό από το κακό. Όπως αναφέρει ο απ. Παύλος: «τελείων δε εστίν η στερεά τροφή, των διά την έξιν τα αισθητήρια γεγυμνασμένα εχόντων προς διάκρισιν καλού τε και κακού (Προς Εβραίους 5¨:14). Τότε της παραχωρείται η αντίληψη των πνευμάτων μέσω των πνευματικών οφθαλμών, και, εάν αυτό βρίσκεται σε συμφωνία με τους σκοπούς του Θεού ο Οποίος την οδηγεί, της παραχωρείται και η αντίληψή τους μέσω των σωματικών οφθαλμών, αφού τώρα η ψυχή κινδυνεύει λιγότερο από την αυταπάτη και την παραπλάνηση, ενώ η πείρα και η γνώση που έχει αποκτήσει την ενδυναμώνουν.Κατά τον αποχωρισμό της ψυχής από το σώμα μέσω του ορατού θανάτου, εισερχόμαστε πάλι στην τάξη και την κοινωνία των πνευμάτων. Είναι φανερό ότι για μία επιτυχή είσοδο στον κόσμο των πνευμάτων χρειάζεται απαραιτήτως να ασκήσουμε έγκαιρα τον εαυτό μας στο νόμο του Θεού, καθώς και ότι ακριβώς για να ολοκληρώσουμε αυτήν την εκπαίδευση μας έχει δοθεί ένα ορισμένο χρονικό διάστημα, καθορισμένο από το Θεό για κάθε πρόσωπο για το προσκυνηματικό του ταξίδι στη γή. Αυτό το προσκυνηματικό ταξίδι ονομάζεται επίγεια ζωή.
Το άνοιγμα των αισθήσεων
Ο άνθρωπος γίνεται ικανός να βλέπει πνεύματα χάρη σε μία ορισμένη αλλοίωση των αισθήσεων, η οποία επιτυγχάνεται με τρόπο που δεν μπορεί ούτε να παρατηρήσει ούτε να εξηγήσει. Το μόνο που παρατηρεί στον εαυτό του είναι ότι ξαφνικά αρχίζει να βλέπει αυτά που πρίν δεν έβλεπε και που οι άλλοι δεν βλέπουν, όπως και να ακούει αυτά που πριν δεν άκουγε. Για όποιον βιώνει ο ίδιος προσωπικά μία τέτοια αλλοίωση των αισθήσεων, είναι μία εμπειρία πολύ απλή και φυσική, παρότι ανεξήγητο σε αυτόν και στους άλλους, για όσους δεν την έχουν βιώσει, είναι παράξενη και ακατανόητη. Κάτι αντίστοιχο συμβαίνει και με τον ύπνο: όλοι γνωρίζουμε ότι ο άνθρωπος είναι ικανός να βυθίζεται σε ύπνο, παραμένει, όμως, μυστήριο για εμάς το τι είδους φαινόμενο αποτελεί ο ύπνος, και με ποιον τρόπο περνάμε, χωρίς να το παρατηρήσουμε, από μία κατάσταση εγρήγορσης σε μία κατάσταση ύπνου και απώλειας συνειδήσεως.Η αλλοίωση των αισθήσεων με την οποία ο άνθρωπος εισέρχεται σε κοινωνία με τα όντα του αόρατου κόσμου μέσω των αισθήσεών του ονομάζεται στην Αγία Γραφή το άνοιγμα των αισθήσεων. Όπως διαβάζουμε στην Παλαιά Διαθήκη: απεκάλυψε δε ο Θεός του οφθαλμούς Βαλαάμ, και ορά τον άγγελον Κυρίου ανθεστηκότα εν τη οδώ και την μάχαιραν εσπασμένην εν τη χειρί αυτού . Αλλά και ο Προφήτης Ελισαίος, περικυκλωμένος από εχθρούς, για να ηρεμήσει τον τρομαγμένο υπηρέτη του «προσηύξατο (Ελισαιέ) και είπε: Κύριε, διάνοιξον δη τους οφθαλμούς του παιδαρίου και ιδέτω, και διήνοιξε Κύριος τους οφθαλμούς αυτού και είδε, και ιδιού το όρος πλήρες ίππων, και άρμα πυρός περικύκλω Ελισαιέ.Από τα χωρία της Αγίας Γραφής τα οποία παραθέσαμε γίνεται φανερό ότι τα σωματικά όργανα λειτουργούν ως θύρες και πύλες που οδηγούν στα βασιλικά δωμάτια της ψυχής, και ότι ανοίγονται και κλείνονται κατ’ εντολήν του Θεού. Με υπέρτατη σοφία και ευσπλαχνία, αυτές οι πύλες παραμένουν μονίμως κλειστές στους μεταπτωτικούς ανθρώπους, έτσι ώστε οι ορκισμένοι εχθροί μας, τα πεπτωκότα πνεύματα, να μην εισορμήσουν βίαια εναντίον μας και μας οδηγήσουν στην απώλεια. Αυτό το μέτρο, είναι πολύ περισσότερο αναγκαίο καθ’ όσον, μετά την πτώση, βρισκόμαστε στον κόσμο των πεπτωκότων πνευμάτων, περικυκλωμένοι από αυτά, υποδουλωμένοι σε αυτά. Μην έχοντας δυνατότητα να εισβάλλουν μέσα μας, τα πεπτωκότα πνεύματα κάνουν γνωστή την παρουσία τους απ’ έξω, προκαλώντας διάφορες αμαρτωλές σκέψεις και φαντασίες, μέσω των οποίων δελεάζουν την εύπιστη ψυχή, ώστε να έρθει σε κοινωνία μαζί τους. Δεν επιτρέπεται στον άνθρωπο να απομακρύνει τον εαυτό του από την επίβλεψη του θεού και με δικούς του τρόπους – με παραχώρηση του θεού αλλά χωρίς τη θέλησή Του- να ανοίξει ο ίδιος τις δικές του αισθήσεις και να εισέλθει σε ορατή κοινωνία με τα πνεύματα.Όμως, αυτό συμβαίνει. Είναι φανερό ότι μέσω του δικού του θελήματος ο άνθρωπος μπορεί να επιτύχει κοινωνία μόνο με τα πεπτωκότα πνεύματα. Δεν είναι χαρακτηριστικό των αγίων αγγέλων να συμμετέχουν σε κάτι το οποίο δε βρίσκεται σε συμφωνία με το θέλημα του Θεού, που δεν ευαρεστεί το Θεό…Τι είναι αυτό που έλκει τους ανθρώπους ώστε να εισέλθουν σε ανοικτή κοινωνία με τα πνεύματα; Όσοι είναι ελαφρόμυαλοι και αγνοούν την εν Χριστώ ζωή έλκονται από περιέργεια, από άγνοια, από απιστία, χωρίς να καταλαβαίνουν ότι κάνοντας κάτι τέτοιο μπορούν να προκαλέσουν στον εαυτό τους το μέγιστο κακό.Η ιδέα ότι υπάρχει κάτι ιδιαιτέρως σημαντικό στην αισθητή αντίληψη των πνευμάτων είναι λανθασμένη. Χωρίς την πνευματική αντίληψη, η αισθητή δεν παρέχει μία σωστή, αλλά μόνον μία επιφανειακή κατανόηση των πνευμάτων. Μπορεί πολύ εύκολα να κάνει τους ανθρώπους να συλλάβουν τα πράγματα με τον πλέον λανθασμένο τρόπο, και μάλιστα αυτό συχνότατα συμβαίνει με τους μη έμπειρους και με εκείνους που έχουν μολυνθεί από εγωισμό και κενοδοξία. Η πνευματική αντίληψη των πνευμάτων επιτυγχάνεται μόνον από τους αληθινούς Χριστιανούς, ενώ οι άνθρωποι που διάγουν τις πιο διεφθαρμένες ζωές διαθέτουν τη μεγαλύτερη ικανότητα για αισθητή αντίληψη των πνευμάτων… Ελάχιστοι άνθρωποι διαθέτουν τέτοια ικανότητα εκ φύσεως και σε άλλους, επίσης ελάχιστους, τα πνεύματα εμφανίζονται εξαιτίας κάποιας ειδικής περίστασης στη ζωή τους. Στις τελευταίες δύο περιπτώσεις ο άνθρωπος δεν έχει ευθύνη, πρέπει όμως να κάνει κάθε προσπάθεια ώστε να ξεφύγει από αυτήν την πολύ επικίνδυνη κατάσταση. Στην εποχή μας πολλοί άνθρωποι επιτρέπουν στον εαυτό τους να εισέλθει σε κοινωνία με πεπτωκότα πνεύματα μέσω μαγνητικών φαινομένων (πνευματιστικά φαινόμενα), κατά τα οποία τα πεπτωκότα πνεύματα συνήθως εμφανίζονται με τη μορφή φωτεινών αγγέλων και παραπλανούν και εξαπατούν λέγοντας διάφορες ενδιαφέρουσες ιστορίες, αναμιγνύοντας την αλήθεια με το ψέμα, πάντοτε προκαλούν μία ακραία διαταραχή στην ψυχή, ακόμα και στη διάνοια.Αυτοί που βλέπουν πνεύματα, ακόμα και άγιους αγγέλους, με αισθητό τρόπο, δεν πρέπει να σχηματίζουν μεγάλη ιδέα για τον εαυτό τους, η αντίληψη μέσω των σωματικών οφθαλμών από μόνη της δεν αποτελεί καμιά μαρτυρία της ανώτερης ποιότητας των ανθρώπων αυτών, αφού όχι μόνον διεφθαρμένοι άνθρωποι διαθέτουν τέτοια ικανότητα, αλλά ακόμα και τα άλογα ζώα. Όπως διαβάζουμε σχετικά στην Παλαιά Διαθήκη: «και ιδούσα η όνος τον άγγελον του Θεού ανθεστηκότα εν τη οδώ και την ρομφαίαν εσπασμένην εν τη χειρί αυτού, και εξέκλινεν η όνος εκ της οδού και επορεύετο εις το πεδίον, και επάταξε την όνον εν τη ράβδω αυτού του ευθύναι αυτήν εν τη οδώ»
Ο κίνδυνος της επαφής με τα πνεύματα
Η αντίληψη των πνευμάτων με τους σωματικούς οφθαλμούς προξενεί πάντοτε κακό, άλλοτε μικρότερο κι άλλοτε μεγαλύτερο σε όσους δε διαθέτουν την πνευματική αντίληψη τους. Εδώ στη γή αληθινές εικόνες της αλήθειας αναμιγνύονται με ψεύτικες, όπως σε έναν τόπο, όπου το κακό αναμιγνύεται με το καλό, ένας τέτοιος τόπος είναι ο τόπος της εξορίας των πεπτωκότων αγγέλων και των πεπτωκότων ανθρώπων.Όποίος αντιλαμβάνεται τα πνεύματα με τις αισθήσεις του μπορεί εύκολα να εξαπατηθεί με αποτέλεσμα να βλάψει τον εαυτό του και να οδηγηθεί στην απώλεια. Εάν, τη στιγμή που αντιλαμβάνεται τα πνεύματα, δείξει εμπιστοσύνη ή ευπιστία απέναντί τους, είναι σίγουρο ότι θα εξαπατηθεί, είναι σίγουρο ότι θα μαγνητιστεί, είναι σίγουρο ότι θα σφραγιστεί με τη σφραγίδα της εξαπάτησης, μη κατανοητή για τον μη έμπειρο, τη σφραγίδα ενός φοβερού τραυματισμού του πνεύματός του, και επιπλέον, η δυνατότητα επαναφοράς στον ορθό δρόμο και η δυνατότητα σωτηρίας συχνά χάνονται. Αυτό έχει συμβεί σε πάρα πολλούς ανθρώπους. Εχει συμβεί όχι μόνο στους παγανιστές, των οποίων οι ιερείς βρίσκονταν ως επί το πλείστον σε ανοικτή επαφή με τους δαίμονες, όχι μόνο σε πολλούς Χριστιανούς οι οποίοι δε γνωρίζουν τα μυστήρια του Χριστιανισμού και εξαιτίας διαφόρων συνθηκών έχουν εισέλθει σε κοινωνία με πνεύματα, αλλά έχει συμβεί και σε πολλούς αγωνιστές της πίστης και μοναχούς οι οποίοι είχαν αισθητή αντίληψη των πνευμάτων χωρίς να έχουν αποκτήσει πνευματική αντίληψη αυτών.Η ορθή, νόμιμη είσοδος στον κόσμο των πνευμάτων παρέχεται μόνο μέσω της χριστιανικής διδασκαλίας και ζωής. Ολοι οι άλλοι τρόποι είναι αθέμιτοι και πρέπει να αποκηρυχθούν ως άχρηστοι και καταστροφικοί. Είναι ο ίδιος ο Θεός ο οποίος οδηγεί τον αληθινό αγωνιστή του Χριστού στην αντίληψη των πνευμάτων. Όταν ο Θεός οδηγεί, τα προκαλύμματα της αλήθειας, με τα οποία ενδύεται το ψέμα, απομακρύνονται από την ίδια την αλήθεια, τότε, παρέχεται στον Χριστιανό αγωνιστή, πρώτα απ’ όλα, η πνευματική αντίληψη των πνευμάτων και του αποκαλύπτονται λεπτομερώς και με ακρίβεια οι ιδιότητές τους. Μόνον αφού γίνει αυτό δωρίζεται σε ορισμένους ασκητές η αισθητή αντίληψη των πνευμάτων, με την οποία ολοκληρώνεται η γνώση για τα πνεύματα, γνώση την οποία έχουν αρχικά αποκτήσει μέσω της πνευματικής αντίληψής τους.
Μερικές πρακτικές συμβουλές
Από τα λόγια του αγ. Αντωνίου, στο Βίο του που συνέγραψε ο άγιος Αθανάσιος – ήδη αναφέρθηκε πιο πάνω ως η κύρια πηγή της γνώσης μας περί της δραστηριότητας των δαιμόνων – ο Επίσκοπος Ιγνάτιος δανείζεται πρακτικές συμβουλές τις οποίες απευθύνει προς τους Χριστιανούς αγωνιστές σχετικά με το πώς να συμπεριφέρονται σε περίπτωση που τους συμβεί να έχουν αισθητή αντίληψη των πνευμάτων. Οι συμβουλές του έχουν τεράστια αξία για όλους όσους επιθυμούν να ζούν μία αληθινή Χριστιανική πνευματική ζωή στις μέρες μας, στις οποίες, για λόγους που θα προσπαθήσουμε να εξηγήσουμε παρακάτω, η αισθητή αντίληψη των πνευμάτων έχει γίνει πολύ πιο συχνή απ’ όσο ποτέ άλλοτε.
Ο αγ. Αντώνιος διδάσκει ότι:
«Ως τεκμήριο – για απόδειξη δική σας και για αφοβία εναντίον τους – νάχετε το εξής:
Όταν γίνη κάποια φαντασία, μην τα χάνεις εκ των προτέρων από δειλία, αλλ’ οποιαδήποτε κι αν είναι η φαντασία αυτή, πάρε θάρρος και ρώτα πρώτος:
- Ποιος είσαι συ και πούθε έρχεσαι; «Τις ει σύ και πόθεν»;
Και εάν μεν είναι οπτασία αγίων, σε πληροφορούν και μεταβάλλουν το φόβο σου σε χαρά. Αν δε είναι καμιά διαβολική, αμέσως αδυνατεί, γιατί βλέπει ισχυρή τη διάνοιά σου. Γιατί με το να ρωτά κανείς να μάθη:
- Τις ει και πόθεν; Αυτό είναι εξ ολοκλήρου απόδειξης αταραξίας.
Έτσι, ο μεν Ιησούς του Ναυή ρώτησε και έμαθε: «Και εγένετο ως ην Ιησούς εν Ιεριχώ και αναβλέψας τοις οφθαλμοίς είδεν άνθρωπον εστηκότα εναντίον αυτού, και η ρομφαία εσπασμένη εν τη χειρί αυτού, και προσελθών Ιησούς είπεν αυτώ, ημέτερος εί ή των υπεναντίων; Ο δε είπεν αυτώ, εγώ αρχιστράτηγος δυνάμεως Κυρίου νυνί παραγέγονα» (Ιησούς του Ναυή ε’ 13-14). Και δεν κατώρθωσε να εξαπατήση ο εχθρός το Δανιήλ , ακριβώς επειδή τον ρώτησε: «Και είπεν, ει οίδα, ινατί ήλθον προς σε; Και νύν επιστρέψω του πολεμήσαι μετά του άρχοντος Περσών, και εγώ εξεπορευόμην, και ο άρχων των Ελλήνων ήρχετο.Ο Επίσκοπος Ιγνάτιος, αφού πρώτα αναφέρει το πώς ακόμα και ο αγ. Συμεών ο Στυλίτης σχεδόν εξαπατήθηκε κάποτε από ένα δαίμονα που εμφανίστηκε μπροστά του με τη μορφή αγγέλου μέσα σε πύρινο άρμα, προειδοποιεί τους σημερινούς Ορθόδοξους Χριστιανούς: «Αφού οι άγιοι δεν ανεγνώριζαν πάντοτε τους δαίμονες που εμφανίζονταν μπροστά τους με τη μορφή αγίων αλλά και του ίδιου του Χριστού, πως είναι δυνατόν εμείς να σκεφτούμε ότι θα τους αναγνωρίσουμε χωρίς να πέσουμε σε σφάλμα; Ο μόνος τρόπος σωτηρίας από τα δαιμονικά πνεύματα είναι να αρνηθούμε πλήρως να έχουμε αντίληψη αυτών και επικοινωνία μαζί τους, αναγνωρίζοντας την ακαταλληλότητα του εαυτού μας για κάτι τέτοιο.Οι άγιοι διδάσκαλοι του Χριστιανικού αγώνα ζητούν από τους ευσεβείς αγωνιστές να μην εμπιστεύονται κανενός είδους εικόνα ή οπτασία που θα εμφανιστεί ξαφνικά μπροστά τους, ούτε να αρχίζουν κουβέντα μαζί της, ούτε να της δίνουν καμιά προσοχή. Επίσης τους ζητούν να προφυλάσσουν τον εαυτό τους κατά τη διάρκεια αυτών των εμφανίσεων κάνοντας το σημείο του Σταυρού, να κλείνουν τα μάτια τους, και με ακλόνητη επίγνωση της αναξιότητας και της ακαταλληλότητάς τους να βλέπουν άγια πνεύματα, να ικετεύουν τον θεό ζητώντας Του να τους προστατεύει απ’ όλες τις παγίδες και τις πλάνες που με πανουργία επινοούν εναντίον των ανθρώπων τα μοχθηρά πνεύματα.Επιπλέον, ο Επίσκοπος Ιγνάτιος παραθέτει χωρίο από τον αγ. Γρηγόριο το Σιναϊτη: «Ποτέ να μην παραδεχθείς ότι και αν δείς, αισθητό ή νοερό, εξωτερικά ή εσωτερικά, ακόμα και οπτασία Χριστού ή δήθεν Αγγέλου, ή μορφή αγίου, ή να φαντάζεσαι φώς με το νου σου ή να δίνεις σ’ αυτόν σχήμα. Γιατί κι ο ίδιος ο νους έχει από τη φύση του τη δύναμη της φαντασίας και εύκολα μπορεί να σχηματίζει τις μορφές όσων επιθυμεί, σ’ εκείνους που δεν τον προσέχουν ακόμα με ακρίβεια, και προκαλεί βλάβη και στον εαυτό του.
Συμπέρασμα
Εν κατακλείδι, ο Επίσκοπος Ιγνάτιος διδάσκει: «Η μόνη ορθή είσοδος στον κόσμο των πνευμάτων είναι η Χριστιανική ζωή και διδασκαλία. Η μόνη ορθή είσοδος στην αισθητή αντίληψη των πνευμάτων είναι η Χριστιανική πρόοδος και τελειοποίηση.Όταν έρθει η ώρα που είναι καθορισμένη από τον ένα και μοναδικό Θεό που μόνον Εκείνος τη γνωρίζει, είναι σίγουρο ότι θα εισέλθουμε κι εμείς στον κόσμο των πνευμάτων. Η ώρα αυτή δεν απέχει πολύ από τον καθένα μας! Μακάρι ο πανάγαθος Θεός να μας αξιώσει να ζήσουμε την επίγεια ζωή μας με τέτοιο τρόπο, ώστε κατά τη διάρκειά της να μπορέσουμε να διακόψουμε την επικοινωνία με τα πεπτωκότα πνεύματα, και να εισέλθουμε σε επικοινωνία με τα άγια πνεύματα έτσι ώστε, έχοντας απεκδυθεί το σώμα, να μπορέσουμε να συγκαταλεχθούμε με τα άγια και όχι με τα πεπτωκότα πνεύματα».Η διδασκαλία αυτή του Επισκόπου Ιγνατίου Μπριαντσιανίνωφ, γραμμένη περισσότερο από έναν αιώνα πριν, θα μπορούσε κάλλιστα να είχε γραφτεί σήμερα, αφού περιγράφει με τέτοια ακρίβεια τους πνευματικούς πειρασμούς της σύγχρονης εποχής κατά την οποία οι «θύρες της αντίληψης» - για να χρησιμοποιήσουμε μία δημοφιλή φράση ενός πειραματιστή του χώρου αυτού, του Αλντους Χάξλεϋ – έχουν ανοιχεθί για τους ανθρώπους σε βαθμό ασύλληπτο για την εποχή του Επισκόπου Ιγνατίου.Αυτά τα λόγια δε χρειάζονται σχεδόν κανένα σχόλιο. Ο αναγνώστης που διαθέτει αντίληψη, ίσως να έχει ήδη αρχίσει να ερμηνεύσει βάσει αυτών τις «μεταθανάτιες» εμπειρίες που περιγράφουμε στο βιβλίο μας και ως εκ τούτου, ίσως έχει αρχίσει να συνειδητοποιεί τον τρομερό κίνδυνο που τέτοιες εμπειρίες συνεπάγονται για την ανθρώπινη ψυχή. Όποίος γνωρίζει καλά τη σχετική Ορθόδοξη διδασκαλία δεν μπορεί παρά να αντικρύσει με κατάπληξη και φρίκη την ευκολία με την οποία οι σημερινοί «Χριστιανοί» εμπιστεύονται τα οράματα και τις οπτασίες που αποτελούν ένα τόσο συχνό σημερινό φαινόμενο. Ο λόγος γι’ αυτήν την ευπιστία είναι σαφής: ο Ρωμαιοκαθολικισμός και ο Προτεσταντισμός, αποκομμένοι εδώ και αιώνες από την Ορθόδοξη διδασκαλία και πρακτική της πνευματικής ζωής, έχουν απολέσει κάθε ικανότητα για σαφή διάκριση του κόσμου των πνευμάτων. Η απολύτως ουσιαστική Χριστιανική ιδιότητα της δυσπιστίας απέναντι στις «καλές» ιδέες και τα «καλά» συναισθήματα έχει καταντήσει τελείως ξένη προς αυτούς. Ετσι, οι «πνευματικές» εμπειρίες και οι εμφανίσεις πνευμάτων είναι ίσως πιο συχνές σήμερα παρά σε οποιαδήποτε άλλη περίοδο της εποχής του Χριστιανισμού, και μία μωρόπιστη ανθρωπότητα είναι πρόθυμη και ικανή να δεχθεί τη θεωρία μίας «νέας εποχής» πνευματικών θαυμάτων ή μία «νέα έκχυση» του Αγίου Πνεύματος, έτσι ώστε να εξηγήσει αυτό το γεγονός. Η ανθρωπότητα έχει περιπέσει σε τέτοια πνευματική εξαθλίωση, που φαντάζεται ότι είναι «Χριστιανική» ακόμα και τη στιγμή που προετοιμάζεται για την εποχή των δαιμονικών «θαυμάτων» που είναι σημάδι των εσχάτων καιρών: «εισί γαρ πνεύματα δαιμονίων ποιούντα σημεία, ά εκπορεύεται επί τους βασιλείς της οικουμένης όλης, συναγαγείν αυτούς εις τον πόλεμον της ημέρας εκείνης της μεγάλης του Θεού του παντοκράτορος».Θα πρέπει να προσθέσουμε ότι οι ίδιοι οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί, ενώ θεωρητικά κατέχουν την αληθινή Χριστιανική διδασκαλία, σπανίως έχουν επίγνωση αυτής, και συχνά εξαπατούνται το ίδιο εύκολα με τους μη Ορθόδοξους. Είναι καιρός αυτή η διδασκαλία να ανακτήσει τη θέση της με τη δραστηριοποίηση αυτών που την έχουν κληρονομήσει!Αποκαλύπτεται ότι εκείνοι που σήμερα περιγράφουν τις «μεταθανάτιες» εμπειρίες τους είναι τόσο ευκολόπιστοι σχετικά με αυτές όσο και κάθε άλλος που παραπλανήθηκε στο παρελθόν, σε όλα τα σύγχρονα σχετικά κείμενα υπάρχουν εξαιρετικά λίγες περιπτώσεις στις οποίες ένα πρόσωπο αναρωτιέται σοβαρά εάν τουλάχιστον ένα μέρος της εμπειρίας είναι δυνατόν να προέρχεται από το διάβολο. Ο Ορθόδοξος αναγνώστης, φυσικά, θα κάνει αυτήν την ερώτηση και θα προσπαθήσει να κατανοήσει τις «μεταθανάτιες» εμπειρίες κάτω από το φώς της πνευματικής διδασκαλίας των Ορθόδοξων Πατέρων και αγίων.Στο σημείο αυτό θα πρέπει να προχωρήσουμε και να δούμε τι ακριβώς συμβαίνει στην ψυχή σύμφωνα με την Ορθόδοξη διδασκαλία, όταν, κατά τη στιγμή του θανάτου, αφήνει το σώμα και εισέρχεται στον κόσμο των πνευμάτων.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου