ΤΟ ΙΕΡΟ ΚΑΙ Η ΑΡΧΗ

                Πώς μπορούμε σε έναν καιρό, στον οποίο η λέξη «ιεράρχης», άμεσα συνδεδεμένη με τις έννοιες «αρχή» και «ιερό», προκαλεί δυσφορία στους πολλούς, να εξακολουθούμε να μιλούμε για τους Τρεις Ιεράρχες, τους τρεις μεγάλους φωστήρες της τρισηλίου θεότητος, τους τρεις μεγάλους Πατέρες και διδασκάλους της οικουμένης, του κόσμου όλου;

                Το ιερό σήμερα έπαψε να είναι η βάση για μια ζωή με νόημα που ξεπερνά το παρόν. Ιερό σημαίνει ένας θεσμός, μια ιδέα, ένα πρόσωπο, μία πίστη που ανοίγουν την ψυχή μας σε μιαν άλλη πραγματικότητα: αυτή που δεν μας αφήνει ευχαριστημένους με τα αγαθά μας, με τις μικρές ή μεγάλες απολαύσεις, με τη δυνατότητα να είμαστε παιδιά του καταναλωτικού πολιτισμού μας, αλλά μας καθιστά πρόσωπα που νικάμε τη στιγμή και προχωρούμε προς το αιώνιο. Αυτό που δε νικιέται από τον θάνατο. Αυτό που ξυπνά μέσα μας την ανάγκη να βγάλουμε καλοσύνη, αγάπη, συγχώρηση, όχι απλώς γιατί είμαστε ανθρωπιστές, αλλά επειδή αισθανόμαστε ότι έχουμε σχέση με μια πραγματικότητα που είναι ο Θεός.

Και ο Θεός είναι τρία πρόσωπα, Πατήρ, Υιός και Άγιο Πνεύμα. Μας έπλασε σύμφωνα με την εικόνα Του και για να Του μοιάσουμε. Να νικήσουμε ό,τι δεν μας αφήνει να βρούμε χαρά στο πρόσωπο του διπλανού μας.  Ό,τι μας κάνει να τον χρησιμοποιούμε, για να είμαστε εμείς καλά. Κι αυτό είναι η υπερηφάνεια, το εγώ μας που μας λέει ότι υπάρχουμε μόνο για μας. Ιερές είναι οι εντολές του Θεού, που ξεκινούν από την αγάπη. Ιερή είναι η εμπειρία του Θεού που συναντούμε στην Εκκλησία, στις γιορτές της, στο τελετουργικό της. Ιερή είναι η γνώση που μεταδίδεται στον άλλο. Ιερό είναι να σηκώνεις το βάρος του, αλλά και να τον συγχωρείς για όσα δεν μπορεί να είναι για σένα.

Έπαψε όμως να μας ενδιαφέρει και η «αρχή». Αρχή σημαίνει από κάπου να ξεκινήσω. Να έχω μια βάση. Να ακολουθώ έναν δρόμο παλεύοντας τα εμπόδια που θα συναντήσω να τα αντιμετωπίσω σύμφωνα με ό,τι μου δίνει νόημα στη ζωή. Όχι να νικιέμαι από αυτά. Όχι να συμβιβάζομαι. Όχι να αφήνω για αύριο αυτό που μπορώ να κάνω σήμερα. Κυρίως όμως με το να εμπιστεύομαι τον Θεό που είναι παρών στον αγώνα μου, για να τον φτάσω ως το τέλος. 

Οι τρεις Ιεράρχες, Μέγας Βασίλειος, Γρηγόριος ο Θεολόγος, Ιωάννης ο Χρυσόστομος, δεν ανακηρύχτηκαν τυχαία προστάτες της παιδείας και των γραμμάτων. Είχαν ως αρχή στη ζωή τους την πίστη. Πάλεψαν με γράμματα και γνώσεις από όλες τις πηγές που ποτίζουν τη δίψα του ανθρώπου για αλήθειες και Αλήθεια. Αρχή τους ήταν και ο άνθρωπος, τον οποίο διακόνησαν με όλη τους την ύπαρξη.  

Και οι τρεις σήκωσαν σταυρούς. Πόλεμο. Εξορία. Θλίψεις. Και οι τρεις όμως στάθηκαν υπερασπιστές του ιερού. Της σχέσης με τον Θεό που είναι αγάπη και δίνει αγάπη. Υπερασπίστηκαν την Εκκλησία και την αλήθεια της, που περνά μέσα από τη δικαιοσύνη. Και έδωσαν τη ζωή τους, ώστε όλος ο κόσμος να μπορεί να γνωρίζει ότι χωρίς αρχές και ιερότητα τα πάντα μένουν εδώ. Η στιγμή νικά. Όμως είμαστε πλασμένοι για αγάπη κι ανάσταση, για να γίνουμε ευτυχισμένοι. Μαζί με τους συνανθρώπους μας και τον Χριστό.

Ας είναι τα πρόσωπα των Τριών Ιεραρχών και η ζωή τους η έμπνευσή μας!

π. Θεμιστοκλή Μουρτζανός

Δημοσιεύθηκε στην «Ορθόδοξη Αλήθεια»

Στο φύλλο της Τετάρτης 31 Ιανουαρίου 2024

ΤΙΜΗΤΙΚΗ ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥΣ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ

     Στο κατάμεστο Πνευματικό Κέντρο η Ιερά Μητρόπολις Κερκύρας, σε συνεργασία με την Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης Ιονίων Νήσων, συνδιοργάνωσαν τιμητική εκδήλωση για τους εκπαιδευτικούς του τόπου με την ευκαιρία της μνήμης των Τριών Ιεραρχών. Η εκδήλωση έγινε το απόγευμα της Τρίτης 30 Ιανουαρίου 2024. Κατ’ αυτήν μαθητές από τέσσερα σχολεία της Κέρκυρας, το 7ο Γυμνάσιο και το Γυμνάσιο Λιαπάδων, το 14ο Δημοτικό και το Δημοτικό Κάτω Γαρούνα, παρουσίασαν ένα πλούσιο πρόγραμμα στηριγμένο στη διδασκαλία των Τριών Ιεραρχών πάνω στα θέματα της παιδείας, της φιλίας, του πολέμου και της ειρήνης, καθώς και της αγάπης, ενώ η μαντολινάτα του Μουσικού Σχολείου παρουσίασε πέντε μουσικά θέματα. Η παρουσία των μαθητών ενθουσίασε όλους, ενώ στο πέρας της εκδήλωσης τιμήθηκαν αφυπηρετήσαντες το 2023 εκπαιδευτικοί τόσο της Πρωτοβάθμιας όσο και της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης.

Ενθουσιασμένος από την εξαιρετική εκδήλωση ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων κ. Νεκτάριος εξέφρασε την χαρά του που τιμήθηκαν με μοναδικό τρόπο οι Τρεις Ιεράρχες, ότι η συμπόρευση και συνεργασία Εκκλησίας και Εκπαιδευτικής Κοινότητας γίνεται βάση για να διατηρηθούν οι αρχές που χρειάζεται η νεολαία μας και ότι σε καιρούς που υπάρχει πολύ ψεύδος οι δύο χώροι παλεύουν για την αλήθεια. Αυτή η αλήθεια αποτυπώνεται εξαιρετικά στη διδασκαλία των Τριών Ιεραρχών, οι οποίοι μιλούν εύγλωττα για τις ανάγκες του σύγχρονου ανθρώπου. Συνεχάρη τόσο τους εκπαιδευτικούς, όσο και τους μαθητές και τις μαθήτριες που έδειξαν ότι στην καρδιά τους υπάρχει αγάπη και γεννιέται έτσι η ελπίδα ότι η παράδοσή μας θα εξακολουθήσει να εμπνέει.

Προσφωνήσεις απηύθυναν ο Σεβασμιώτατος Αρχιεπίσκοπος των εν Κερκύρα Ρωμαιοκαθολικών κ. Γεώργιος, ο Αντιπρύτανης του Ιονίου Πανεπιστημίου κ. Στάθης Μακρής και ο Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Ιονίων Νήσων κ. Πέτρος Αγγελόπουλος.

Παραβρέθηκαν ακόμη ο Αντιπεριφερειάρχης Κοινωνικής Πολιτικής, Αλληλεγγύης και Εθελοντισμού κ. Θεόδωρος Κοντζιάλης και εκπρόσωπος του Δημάρχου Κεντρικής Κέρκυρας.

30 Ιανουαρίου 2024

Η ΕΟΡΤΗ ΤΩΝ ΤΡΙΩΝ ΙΕΡΑΡΧΩΝ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ

Στο Ιερό Προσκύνημα του Αγίου και Θαυματουργού Σπυρίδωνος λειτούργησε το πρωί της Τρίτης 30 Ιανουαρίου 2024, ημέρα μνήμης των Τριών Ιεραρχών, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων κ. Νεκτάριος. Στην θεία λειτουργία έψαλλε η Παιδική Χορωδία «ΑΓΙΟΣ ΣΠΥΡΙΔΩΝ», υπό τη διεύθυνση της χοράρχου κ. Χριστίνας Καλλιαρίδου, η οποία απέδωσε ένα σπουδαίο έργο του μεγάλου μουσικοσυνθέτη μας Μίκη Θεοδωράκη, που είναι τα μελοποιημένα από τον ίδιο ψαλτικά μέρη της ορθόδοξης θείας λειτουργίας, σε μια εξαιρετικά κατανυκτική ατμόσφαιρα.

Συμμετείχαν στη θεία λειτουργία αντιπροσωπεία φοιτητών του Ιονίου Πανεπιστημίου, μαθητές και μαθήτριες από το 4ο Γυμνάσιο Κέρκυρας, καθώς και η έκτη τάξη του 12ου Δημοτικού Σχολείου.

Παρέστησαν ακόμη ο Πρύτανης του Ιονίου Πανεπιστημίου κ. Ανδρέας Φλώρος, ο Περιφερειακός Διευθυντής Εκπαίδευσης Ιονίων Νήσων κ. Πέτρος Αγγελόπουλος, η προϊσταμένη της Διεύθυνσης Πρωτοβάθμιας Εκπαίδευσης κ. Δέσποινα Σαββίδη, ο προϊστάμενος της Διεύθυνσης Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης κ. Χαρίλαος Αλαμάνος και ο Αντιδήμαρχος Παιδείας, Αθλητισμού και Πρόνοιας κ. Γιαννούλης.

Ομιλητής από κοινού τόσο από την Ιερά Μητρόπολη όσο και από την Περιφερειακή Διεύθυνση Εκπαίδευσης ήταν ο Πρωτ. Θεμιστοκλής Μουρτζανός, Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος της Ιεράς Μητροπόλεως και Διευθυντής του 7ου Γυμνασίου Κέρκυρας. Ο ομιλητής στάθηκε στην σημασία των λέξεων «ιερό» και «αρχή», που η εποχή μας τείνει να απορρίψει και που η παιδεία καλείται να διαφυλάξει: την ιερότητα ως οδό σεβασμού, πίστης στον Θεό και στην παράδοση του λαού μας, ως κριτήριο για να μπορούμε να διακρίνουμε το καλό και το κακό, το σωστό και το λάθος, ως κριτήριο γνήσιας κοινωνίας, που η παιδεία χρειάζεται να διαφυλάξει. Κι αυτό περνά από τα πρόσωπα, όπως οι Τρεις Ιεράρχες. Επεσήμανε τρεις λόγους των Αγίων: το ότι «η παιδεία μετάληψις αγιότητος εστί» του Αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου, που είναι υπόμνηση ότι χωρίς αγάπη για τον Θεό και τον κάθε άνθρωπο δεν καλλιεργείται η ψυχή μας. Την προτροπή του Αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου ο δάσκαλος και ο μαθητής να πορεύονται στην οδό της μορφώσεως με ταπείνωση, η οποία κάνει τον άνθρωπο να ενώνεται με τον Δημιουργό, σε αντίθεση με τον εγωκεντρισμό των καιρών μας. Τέλος, την εικόνα της αντιπελάργωσης, που χρησιμοποιεί ο Μέγας Βασίλειος ως υπόμνηση της ευγνωμοσύνης που οι μαθητές και οι μαθήτριες καλούνται να έχουν στους δασκάλους τους, αλλά τις τρεις λέξεις που έχουν λησμονηθεί σήμερα: «Ευχαριστώ», «παρακαλώ» και «συγγνώμη», που γεννούν ήθος.  

Συγκινημένος ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων κ. Νεκτάριος για την εξαιρετική συμμετοχή των νέων στην θεία λειτουργία, τόνισε στην προσφώνησή του ότι θυμήθηκε τον λόγο των Ψαλμών «Εκ στόματος νηπίων και θηλαζόντων κατηρτίσω αίνον». Αισθάνθηκε ότι οι υπέροχες φωνές των παιδιών της χορωδίας, όπως επίσης και η μεγάλη συμμετοχή των μαθητών και των μαθητριών και στη θεία κοινωνία, αποτελούν σημάδια αισιοδοξίας ότι η γιορτή μιλά στις καρδιές τόσο των εκπαιδευτικών όσο και των μαθητών. «Έκανα ιδιαίτερη προσευχή σήμερα, για σας, παιδιά μου, διότι δείχνετε εις πείσμα των όσων επιθυμούν να ανατρέψουν τα ιερά και τα όσια του λαού μας ότι ο δεσμός Εκκλησίας και παιδείας δεν καταλύεται. Στολίσατε τον Άγιό μας με την παρουσία σας. Σας ευχαριστώ από όλη μου τη καρδιά και ζητώ κι εσείς να προσεύχεστε, ώστε οι Τρεις Ιεράρχες να μας βοηθούν να κρατήσουμε τα παραδεδομένα, τον πολιτισμό, την ιστορία, την παιδεία μας και να φωτίζουν και να σελαγίζουν τις ζωές όλων», είπε χαρακτηριστικά ο κ. Νεκτάριος. Τέλος, ευχαρίστησε τις εκπαιδευτικές αρχές, καθώς και την υπέροχη χορωδία.

        Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας παρατέθηκε κέρασμα στο αρχονταρίκι του Αγίου Σπυρίδωνος.

2024-01-28 ΚΥΡΙΑΚΉ ΙΕ' ΛΟΥΚΆ ΖΑΚΧΑΙΟΥ

ΚΥΡΙΑΚΗ 28 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2024 Ο ΠΕΙΡΑΣΜΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΟΣΜΙΚΕΥΣΗΣ

Η επίσκεψη του Χριστού στο σπίτι ενός αμαρτωλού τελώνη στην Ιεριχώ, του Ζακχαίου, αποτελεί κίνηση ανατροπής για τα όσα ο κόσμος στον οποίο ήρθε ο Χριστός περίμενε.  Ο αμαρτωλός άνθρωπος θεωρούνταν μολυσμένος και ο άγιος δεν επιτρεπόταν να συναναστραφεί  μ’ αυτόν. Γι’ αυτό και στην κίνηση του Χριστού να εισέλθει στο σπίτι του Ζακχαίου η αντίδραση πάντων ήταν ο γογγυσμός «ότι παρά αμαρτωλώ ανδρί εισήλθε καταλύσαι» (Λουκ. 19,7). Οι ίδιοι, επειδή τηρούσαν τις τυπικές διατάξεις του μωσαϊκού νόμου, δεν θεωρούσαν τους εαυτούς τους αμαρτωλούς.  Διαμαρτυρήθηκαν όμως και για το ότι πώς ήταν δυνατόν μια τέτοια  ξεχωριστή προσωπικότητα, όπως θεωρούσαν τον Χριστό, να κάνει ένα τέτοιο βήμα. Πώς ένας Θεός να συμπεριφέρεται με τέτοιο τρόπο που να ανατρέπει τον νόμο που ο ίδιος είχε δώσει!

Ο Χριστός βλέπει την μετάνοια

Ο Χριστός εισέρχεται στο σπίτι του αμαρτωλού γιατί διαβλέπει κάτι το οποίο δεν μπορούν να δούνε οι άλλοι: την μετάνοιά του. Ο Ζακχαίος εκφράζει την μετάνοιά του έμπρακτα. Νιώθει ευγνωμοσύνη προς το Χριστό που τον τιμά, ερχόμενος στο σπίτι του. Και αυτή η επίσκεψη είναι η αρχή μιας νέας ζωής. Η παρουσία του Χριστού μεταβάλλει τον τρόπο με τον οποίο ο Ζακχαίος βλέπει τον κόσμο. Δεν θέλει πλέον να περνά καλά εις βάρος των άλλων. Η σχέση με το Θεό γίνεται διανομή των αγαθών, αποκατάσταση όσων εξαπάτησε και τήρηση των εντολών Εκείνου που τον επισκέπτεται. Γι’ αυτό και ο Χριστός θα σχολιάσει ενώπιον όλων όσων πριν έχουν γογγύξει εναντίον του, ότι ο Ζακχαίος και η οικογένειά του-γιατί δεν είναι μόνο ο ίδιος που ξεκινά μια νέα πορεία, αλλά και όλοι οι οικείοι του- έχουν σωθεί. Ο Υιός του ανθρώπου ήρθε να αναζητήσει και να σώσει όλους όσους έχουν χάσει το δρόμο και τον προσανατολισμό τους προς το Θεό και το θέλημά του.

Ο εκκοσμικευμένος άνθρωπος

Ο Ζακχαίος, με τα σημερινά κριτήρια, θα λέγαμε ότι ήταν ένας εκκοσμικευμένος άνθρωπος. Ζούσε και εφάρμοζε το ήθος της εποχής και του πολιτισμού της. Στόχευε στα υλικά αγαθά, την εξουσία και την ατομική του αυτάρκεια, χωρίς να δίνει σημασία στο λόγο του Θεού και στο ότι αδικούσε τους συνανθρώπους του. Και μπορεί να είχε την αποδοκιμασία από την κοινή γνώμη, η οργάνωση όμως της κοινωνίας εκείνης της εποχής του επέτρεπε να ζει κατ’ αυτόν τον τρόπο. Είχε διαγράψει το Θεό από την καθημερινότητά του. Φαίνεται όμως πως τελικά ο ίδιος δεν ήταν ευχαριστημένος. Καταλάβαινε ότι αλλού ήταν το νόημα. Και η παρουσία του προσώπου του Χριστού ανοίγει στην ψυχή του τον δρόμο που κατά βάθος ποθούσε. Πρώτη του κίνηση να ζητήσει να δει ποιος είναι ο Χριστός. Δεύτερη κίνησή του να ανέβει στην συκομορέα, παραθεωρώντας τόσο τη φυσική του αδυναμία όσο και τις πιθανές ειρωνείες του πλήθους και τον εξευτελισμό του λόγω του ότι ήταν γνωστός τους. Και τρίτη κίνηση να σπεύσει να ανταποκριθεί στην πρόσκληση του Χριστού και να ανοίξει το σπίτι του και την καρδιά του. 

Τι αλλάζει η μετάνοια

Η μετάνοια του Ζακχαίου δεν άλλαξε τον εκκοσμικευμένο τρόπο ζωής εκείνης της εποχής. Άλλαξε όμως τον ίδιο. Ο Χριστός δεν ήρθε στον κόσμο για να οδηγήσει την ανθρωπότητα σε έναν κοινωνικό και ηθικό μετασχηματισμό, καθιστάμενος ο ηγέτης μιας αλλαγής που θα επιβαλλόταν από τον ουρανό. Ήρθε για να αναζητήσει και να σώσει τον κάθε αμαρτωλό, τον κάθε άνθρωπο που νιώθει ότι έχει χάσει το δρόμο του και θέλει νόημα και σκοπό στη ζωή του που θα υπερβαίνει την αμαρτία. Χωρίς να αρνείται την διδαχή προς όλους, ο Χριστός δείχνει ότι για τον Θεό αυτό που έχει σημασία είναι ο καθένας μας προσωπικά. Κι εδώ έγκειται η μεγάλη ελπίδα. Ότι τελικά, ακόμη κι αν ο κόσμος ζει στην αμαρτία, ο καθένας μας μπορεί να οδηγηθεί στη σωτηρία και την ίδια στιγμή, με τη σωτηρία του καθενός μας, και ο ίδιος ο κόσμος οδηγείται και αυτός προς την ελπίδα! 

ΕΚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ

2024-01-27 ΕΣΠΕΡΙΝΌΣ ΚΥΡΙΑΚΉΣ ΙΕ' ΛΟΥΚΑ

ΤΟ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 28 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2024 Α’ Τιμ. δ΄ 9-15)

 

Τέκνον Τιμόθεε, πιστὸς ὁ λόγος καὶ πάσης ἀποδοχῆς ἄξιος· εἰς τοῦτο γὰρ καὶ κοπιῶμεν καὶ ὀνειδιζόμεθα, ὅτι ἠλπίκαμεν ἐπὶ Θεῷ ζῶντι, ὅς ἐστι σωτὴρ πάντων ἀνθρώπων, μάλιστα πιστῶν. Παράγγελλε ταῦτα καὶ δίδασκε. Μηδείς σου τῆς νεότητος καταφρονείτω, ἀλλὰ τύπος γίνου τῶν πιστῶν ἐν λόγῳ, ἐν ἀναστροφῇ, ἐν ἀγάπῃ, ἐν πνεύματι, ἐν πίστει, ἐν ἁγνείᾳ. ῞Εως ἔρχομαι πρόσεχε τῇ ἀναγνώσει, τῇ παρακλήσει, τῇ διδασκαλίᾳ. Μὴ ἀμέλει τοῦ ἐν σοὶ χαρίσματος, ὃ ἐδόθη σοι διὰ προφητείας μετὰ ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν τοῦ πρεσβυτερίου. Ταῦτα μελέτα, ἐν τούτοις ἴσθι, ἵνα σου ἡ προκοπὴ φανερὰ ᾖ ἐν πᾶσιν.��

Ἀπόδοση στή νεοελληνική

Παιδί μου Τιμόθεε, αὐτὸ ποὺ λέω εἶναι ἀλήθεια κι ἀξίζει νὰ γίνει πέρα γιὰ πέρα ἀποδεκτό. Κι ἐμεῖς γι’ αὐτὸ ὑπομένουμε κόπους καὶ ὀνειδισμούς, γιατὶ στηρίξαμε τὴν ἐλπίδα μας στὸν ἀληθινὸ Θεό, ποὺ εἶναι σωτήρας ὅλων τῶν ἀνθρώπων κι ἰδιαίτερα τῶν πιστῶν. Αὐτὰ νὰ παραγγέλλεις καὶ νὰ διδάσκεις. Κανεὶς νὰ μὴ σὲ καταφρονεῖ ποὺ εἶσαι ἀκόμη νέος. ᾿Αντίθετα, νὰ γίνεις ὑπόδειγμα γιὰ τοὺς πιστοὺς μὲ τὸν λόγο, μὲ τὴ συμπεριφορά σου, μὲ τὴν ἀγάπη, μὲ τὴν πνευματικὴ ζωή, μὲ τὴν πίστη, μὲ τὴν ἁγνότητα. ῞Ωσπου νὰ ἔρθω, συγκέντρωσε τὴν προσοχή σου στὴν ἀνάγνωση τῶν Γραφῶν, στὶς συμβουλὲς καὶ στὴ διδασκαλία. Μὴν ἀφήνεις ἀχρησιμοποίητο τὸ χάρισμα ποὺ ἔχεις καὶ ποὺ σοῦ δόθηκε ὅταν ὕστερα ἀπὸ ὑπόδειξη τῶν προφητῶν τῆς ἐκκλησίας σὲ χειροτόνησαν οἱ πρεσβύτεροι. Αὐτὰ νὰ ἔχεις στὸν νοῦ σου, μ’ αὐτὰ νὰ ἀσχολεῖσαι, ὥστε ἡ πρόοδός σου νὰ εἶναι φανερὴ σ’ ὅλα.

ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 28 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ 2024 (Λουκ. ιθ΄ 1-10)

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, διήρχετο ὁ ᾿Ιησοῦς τὴν ᾿Ιεριχώ· καὶ ἰδοὺ ἀνὴρ ὀνόματι καλούμενος Ζακχαῖος, καὶ αὐτὸς ἦν ἀρχιτελώνης, καὶ οὗτος ἦν πλούσιος, καὶ ἐζήτει ἰδεῖν τὸν ᾿Ιησοῦν τίς ἐστι, καὶ οὐκ ἠδύνατο ἀπὸ τοῦ ὄχλου, ὅτι τῇ ἡλικίᾳ μικρὸς ἦν. Καὶ προδραμὼν ἔμπροσθεν ἀνέβη ἐπὶ συκομορέαν, ἵνα ἴδῃ αὐτόν, ὅτι ἐκείνης ἤμελλε διέρχεσθαι. Καὶ ὡς ἦλθεν ἐπὶ τὸν τόπον, ἀναβλέψας ὁ ᾿Ιησοῦς εἶδεν αὐτὸν καὶ εἶπε πρὸς αὐτόν· Ζακχαῖε, σπεύσας κατάβηθι· σήμερον γὰρ ἐν τῷ οἴκῳ σου δεῖ με μεῖναι. Καὶ σπεύσας κατέβη, καὶ ὑπεδέξατο αὐτὸν χαίρων. Καὶ ἰδόντες πάντες διεγόγγυζον λέγοντες ὅτι παρὰ ἁμαρτωλῷ ἀνδρὶ εἰσῆλθε καταλῦσαι. Σταθεὶς δὲ Ζακχαῖος εἶπε πρὸς τὸν Κύριον· ᾿Ιδοὺ τὰ ἡμίση τῶν ὑπαρχόντων μου, Κύριε, δίδωμι τοῖς πτωχοῖς, καὶ εἴ τινός τι ἐσυκοφάντησα, ἀποδίδωμι τετραπλοῦν. Εἶπε δὲ πρὸς αὐτὸν ὁ ᾿Ιησοῦς ὅτι σήμερον σωτηρία τῷ οἴκῳ τούτῳ ἐγένετο, καθότι καὶ αὐτὸς υἱὸς ᾿Αβραάμ ἐστιν. ῏Ηλθε γὰρ ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ζητῆσαι καὶ σῶσαι τὸ ἀπολωλός.

��Ἀπόδοση στή νεοελληνική 

Εκεῖνο τὸν καιρό, ὁ ᾿Ιησοῦς περνοῦσε μέσα ἀπὸ τὴν ῾Ιεριχώ. ᾿Εκεῖ ὑπῆρχε κάποιος, ποὺ τὸ ὄνομά του ἦταν Ζακχαῖος. ῏Ηταν ἀρχιτελώνης καὶ πλούσιος. Αὐτὸς προσπαθοῦσε νὰ δεῖ ποιὸς εἶναι ὁ ᾿Ιησοῦς· δὲν μποροῦσε ὅμως ἐξαιτίας τοῦ πλήθους καὶ γιατὶ ἦταν μικρόσωμος. ῎Ετρεξε λοιπὸν μπροστὰ πρὶν ἀπὸ τὸ πλῆθος κι ἀνέβηκε σὲ μιὰ συκομουριὰ γιὰ νὰ τὸν δεῖ, γιατὶ θὰ περνοῦσε ἀπὸ κεῖ. ῞Οταν ἔφτασε ὁ ᾿Ιησοῦς στὸ σημεῖο ἐκεῖνο, κοίταξε πρὸς τὰ πάνω, τὸν εἶδε καὶ τοῦ εἶπε· «Ζακχαῖε, κατέβα γρήγορα, γιατὶ σήμερα πρέπει νὰ μείνω στὸ σπίτι σου».᾿Εκεῖνος κατέβηκε γρήγορα καὶ τὸν ὑποδέχτηκε μὲ χαρά. ῞Ολοι ὅσοι τὰ εἶδαν αὐτὰ διαμαρτύρονταν κι ἔλεγαν ὅτι πῆγε νὰ μείνει στὸ σπίτι ἑνὸς ἁμαρτωλοῦ. Τότε σηκώθηκε ὁ Ζακχαῖος καὶ εἶπε στὸν Κύριο· «Κύριε, ὑπόσχομαι νὰ δώσω τὰ μισὰ ἀπὸ τὰ ὑπάρχοντά μου στοὺς φτωχοὺς καὶ ν’ ἀνταποδώσω στὸ τετραπλάσιο ὅσα ἔχω πάρει μὲ ἀπάτη».῾Ο ᾿Ιησοῦς, ἀπευθυνόμενος σ’ αὐτόν, εἶπε· «Σήμερα αὐτὴ ἡ οἰκογένεια σώθηκε· γιατὶ κι αὐτὸς ὁ τελώνης εἶναι ἀπόγονος τοῦ ᾿Αβραάμ. ῾Ο Υἱὸς τοῦ ᾿Ανθρώπου ἦρθε γιὰ ν’ ἀναζητήσει καὶ νὰ σώσει αὐτοὺς ποὺ ἔχουν χάσει τὸν δρόμο τους».

Η ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΩΣ ΜΟΔΑ - ΟΥΚ ΗΔΥΝΑΤΟ ΑΠΟ ΤΟΥ ΟΧΛΟΥ

“καὶ ἐζήτει ἰδεῖν τὸν ᾿Ιησοῦν τίς ἐστι, καὶ οὐκ ἠδύνατο ἀπὸ τοῦ ὄχλου, ὅτι τῇ ἡλικίᾳ μικρὸς ἦν” (Λουκ. 19,2)

“Αὐτὸς προσπαθοῦσε νὰ δεῖ ποιὸς εἶναι ὁ ᾿Ιησοῦς· δὲν μποροῦσε ὅμως ἐξαιτίας τοῦ πλήθους καὶ γιατὶ ἦταν μικρόσωμος”

 Υπάρχει μια ξεχωριστή λεπτομέρεια σε ένα από τα πιο ενδιαφέροντα περιστατικά της επί γης ζωής και δράσης του Χριστού, που είναι η συνάντησή Του με τον αρχιτελώνη της Ιεριχούς Ζακχαίο. Πλήθος πολύ συνόδευε τον Χριστό, με αποτέλεσμα ο Ζακχαίος, που ήταν μικρόσωμος, να μην μπορεί να Τον δει, καθώς περνούσε. Η συνέχεια είναι γνωστή. Ο Ζακχαίος ανέβηκε πάνω στην συκομορέα, αδιαφορώντας για τις ειρωνείες και τη γελοιοποίηση που τον ανέμενε από το πλήθος, το οποίο δεν είχε και κάποιον λόγο για να τον συμπαθεί λόγω της επιλογής του να είναι ο επικεφαλής των μισητών τελωνών, των φοροειπρακτόρων της εποχής, που έκλεβαν και αδικούσαν τους ανθρώπους. Ο Χριστός τον είδε, πήγε στο σπίτι  του και εκεί ο Ζακχαίος διακήρυξε την έμπρακτη μετάνοια για τη ζωή του, λαμβάνοντας από τον Χριστό την άφεση των αμαρτιών. Δεν έκανε κάτι ιδιαίτερο ο Χριστός, για να αλλάξει ο Ζακχαίος. Εκείνος, ακούγοντας ότι έρχεται, έχοντας μάθει τη ζωή και τη διδασκαλία Του και βλέποντάς Τον από το δέντρο έλαβε την απόφαση και την επιβεβαίωσε ότι δεν μπορούσε να συνεχίσει χωρις μετάνοια. Άλλαξε λοιπόν ριζικά, σώζοντας και τους οικείους του με την μετάνοια.

 Το ενδιαφέρον είναι ότι τον Χριστό Τον ακολουθούσε πλήθος πολύ, και όμως ένας σώθηκε, τουλάχιστον τότε. Αυτός που ήταν ο δεδηλωμένα αμαρτωλός. Δεν άκουσε κήρυγμα μετανοίας από τον Χριστό. Στην πραγματικότητα, δεν άκουσε κανένα κήρυγμα. Μόνο τον είδε. Δεν τον κατακεραύνωσε ο Χριστός για τη ζωή του. Εισήλθε στο σπίτι Του και έφαγε μαζί Του. Δεν έκανε τον κριτή της ζωής του Ζακχαίου. Τους μόνους που κατέκρινε ήταν όσους κατέκριναν τους άλλους και οι οποίοι έσπευσαν να γογγύσουν διότι ο Χριστός μπήκε στο σπίτι ενός αμαρτωλού, ενός αξιοκατάκριτου και κοινωνικά περιθωριοποιημένου, ο οποίος ήταν συνεργάτης των Ρωμαίων και, την ίδια στιγμή, εκμεταλλευτής του λαού. Οι πολλοί δεν γνωρίζουμε αν σώθηκαν. Ο ένας έγινε άγιος, όπως γνωρίζουμε από την μετέπειτα ζωή του αποστόλου Ζακχαίου. 

 Ήταν μόδα ο Χριστός εκείνα τα τρία χρόνια που δίδαξε επί γης. Όλοι έσπευδαν να Τον ακολουθήσουν, να Τον ακούσουν, ζητούσαν να Τον φιλοξενήσουν, ένιωθαν ότι η ζωή είχε ενδιαφέρον κοντά Του. Προφανώς και μπορεί να είχαν αναζητήσεις ή να γοητεύονταν από τον λόγο ενός προσώπου ξεχωριστού, που έδειχνε ότι ήταν απεσταλμένος εξ ουρανού, ένας νέος προφήτης. Και ήταν μόδα οι προφήτες. Μπορεί κάποιοι να τους μισούσαν. Τα λόγια τους όμως άγγιζαν τον λαό. Η θρησκευτική ηγεσία και οι κατακτητές δεν τους ήθελαν, για προφανείς λόγους. Όμως η μόδα αυτή κρατούσε τον λαό στην πίστη, χωρίς απαραίτητα να αλλάζει τη ζωή των πολλών.

 Μόδα ήταν και η Εκκλησία για αιώνες. Στον άνθρωπο που έχει ανάγκη τη θρησκευτικότητα, είτε ως παράδοση, ήθη, έθιμα είτε ως παρηγοριά για την μεταθανάτια πραγματικότητα είτε ως ηθική βάση για να συγκρατιέται η κοινωνία η Εκκλησία υπήρξε μόδα ισχυρή. Ήταν και το καταφύγιο του “ανήκειν”. Δεν γνωρίζουμε πόσοι στην πραγματικότητα ένιωθαν τη ζωή τους να αλλάζει από την πίστη. Γνωρίζουμε όμως ότι επειδή είναι τρία τα κίνητρα της πίστης, ο φόβος, ο μισθός και η αγάπη, ο Χριστός δεν απορρίπτει κανέναν. Ούτε εκείνους που πιστεύουν διότι φοβούνται την κόλαση, ούτε εκείνους που πιστεύουν διότι θέλουν ανταμοιβή για τα καλά τους έργα, αλλά θα ήθελε να κάνουμε πράξη τον λόγο για τον οποίο Εκείνος έγινε άνθρωπος: να γίνουμε παιδιά Του, διαλέγοντας την οδό της αγάπης τόσο προς Εκείνον όσο και προς τον πλησίον. Η μόδα όμως έχει έναν περιστασιακό χαρακτήρα, διότι οι εντυπώσεις περνούνε. Και τότε, όπως στα χρόνια του Χριστού, το “ωσαννά” γίνεται “σταύρωσον”.

 Ο Ζακχαίος δεν έμεινε στις εντυπώσεις, αλλά βρήκε στον Χριστό την απάντηση για την βαθιά υπαρξιακή του ανησυχία, για την επίγνωση της αμαρτίας που τον συνείχε. Μπορεί να ζούσε αμαρτωλός και βουτηγμένος στα πάθη,  τα οποία ήταν, το πιθανότερο, η φιλοχρηματία, η καλή ζωή, η παρουσία κοντά στους ισχυρούς του καιρού, η αίσθηση ότι μπορούσε να απολαύσει ό,τι ήθελε η καρδιά του και ό,τι επιθυμούσε, μέσα του όμως ένιωσε το βαθύ υπαρξιακό κενό της έλλειψης του Θεού, καθώς έβλεπε ότι τις εντολές του Θεού τις παραβίαζε. Ούτε ελεήμων ήταν, διότι κρατούσε τα πάντα για τον εαυτό του, ούτε δίκαιος, καθώς συκοφαντούσε για να κερδίσει χρήματα, παραβιάζοντας τον Δεκάλογο που ζητούσε από τον πιστό να μην καταθέσει ψευδή μαρτυρία κατά του πλησίον του. Η αν-ηθικότητά του τον έκανε να μην νιώθει καλά. Ήθελε όμως χρόνο. Ήθελε να δει το πρόσωπο του Χριστού για να ξεκινήσει από την αρχή βάζοντας μετάνοια στον Χριστό και αλλάζοντας ριζικά.

 Σήμερα η Εκκλησία έπαψε να είναι μόδα για τους πολλούς. Ξαναγυρίζουμε, συνήθως με γοργούς ρυθμούς, στην εποχή που ο αληθινός χριστιανός θα αισθάνεται ένα μειοψηφικό στοιχείο στην κοινωνία, όπως τα πρώτα 300 χρόνια της εκκλησιαστικής ιστορίας. Μας ενοχλεί αυτό διότι είμαστε βολεμένοι στην εντύπωση της πλειοψηφίας. Μας ενοχλεί διότι στην πραγματικότητα δεν είμαστε χριστιανοί της προσωπικής μετάνοιας, της αγάπης, της ασκητικότητας, του μοιράσματος, αλλά χριστιανοί συσχηματισμένοι με τον κόσμο. Μας αρέσει να κρίνουμε και να κατακρίνουμε ανθρώπους, διότι μοιάζουμε με τις ηγεσίες των καιρών του Χριστού: διεκδικούμε για τους εαυτούς μας το κριτήριο της αυθεντικής ζωής και δεν είμαστε σε θέση, με απλότητα και ταπείνωση, να ζήσουμε όπως ο Χριστός θέλει και μας ζητά. Επομένως, στο όνομα της πλειοψηφίας διεκδικούμε αλάθητα. Ας ξαναδούμε την οντολογική αλλαγή του Ζακχαίου, αυτού που δεν ακολουθούσε την μόδα ως οπαδός, αλλά αναζητούσε την αλήθεια. Και έμπρακτα κι εμείς ας μετανοούμε, ώστε ο λόγος μας και η ζωή μας να γίνονται παράδειγμα. Δεν έχασε η Εκκλησία όταν δεν ήταν μόδα. Της δόθηκε η ευκαιρία, χωρίς θόρυβο, να χτίσει κοινότητες πιστών, ενωμένων, αγαπημένων, μετανοούντων, που μοίραζαν και μοιράζονταν. Και πέρασε διωγμούς, αλλά νίκησε. Ίσως φτάσαμε και πάλι σε τέτοιους καιρούς, που δεν πρέπει να μας απασχολεί η απόρριψη, όταν αυτή γίνεται για λάθος λόγους, αλλά να ανεβαίνουμε στο δέντρο που μας κάνει να βλέπουμε στο πλήθος τον Χριστό. Και το δέντρο είναι η Εκκλησία. Όχι των καθαρών, αλλά των μετανοούντων.

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός

28 Ιανουαρίου 2024

Κυριακή ΙΕ’ Λουκά, του Ζακχαίου

ΤΑ ΠΟΛΥΤΙΜΑ

     

      Αναρωτιόμαστε άραγε ποια είναι τα πολύτιμα στη ζωή μας; Ο Μέγας Αντώνιος, ασκητής του 4ου αιώνα μ.Χ. συμβούλευε όσους τον άκουγαν: «Τρία στοιχεία θα πάρουμε μαζί στον τάφο μας και στην άλλη ζωή: την αγάπη, την πραότητα, τη δικαιοσύνη». Αληθινά προφητικός λόγος! Είναι ό,τι έλειπε και λείπει από τις προτεραιότητες της ζωής μας. Το να αγαπούμε, δηλαδή να βάζουμε κένωση, θυσία, άδειασμα από την κυριαρχία του «εγώ» μας και να βλέπουμε προς τον πλησίον. Το να είμαστε πράοι, δηλαδή να πρυτανεύει η καλοσύνη στις σχέσεις μας με τους άλλους, καθώς το εύκολο είναι να ανταποδώσεις την κακία ή την αδιαφορία που λαμβάνεις, επειδή ο λογισμός λέει πως εσύ πρέπει να κυριαρχήσεις στο παιχνίδι της εξουσίας που είναι η ζωή. Το να μην αδικείς συνειδητά τον πλησίον σου, αλλά να τον βλέπεις ως τον εαυτό σου, να προτάσσεις τι θα τον αναπαύσει, όχι για να του κάνεις το χατίρι χαλώντας τον, αλλά προσπαθώντας να δεις τι θα τον βοηθήσει να δει τα μέτρα του, αλλά και κάπως παραπάνω, τι θα τον κάνει να αισθανθεί ότι στη ζωή υπάρχει και η περίσσεια και όχι μόνο η ακρίβεια, ακόμη κι αν εσύ, λίγο ή πολύ, αδικηθείς.

                Για να κρατήσουμε όμως αυτά τα τρία πολύτιμα, χρειάζεται να προηγηθεί η έγνοια του Θεού στην ψυχή μας. Αυτή εκφράζεται με το μέτρο. Με το δόσιμο. Με την προσευχή για όσα μπορούμε και για όσα δεν μπορούμε. Με το «ανήκειν» σε μια κοινότητα εκκλησιαστική, στην οποία κι εμείς και κάποιοι άλλοι θα πούμε ότι δεν θα κρίνουμε με βάση το «εγώ» μας, αλλά με βάση το «εμείς». Με το να βλέπουμε τη ζωή όχι ζηλεύοντας εκείνους που έχουν αγαθά, δόξα, απόλαυση, αλλά με το να συνταιριάζουμε με όσους παλεύουν για έναν κόσμο πιο όμορφο. Όχι για να θριαμβεύει η ταξική ανισότητα, μα για να βλέπουμε ότι ο Θεός μας έδωσε να ζούμε σ’  έναν κόσμο που τα απλά είναι ωραία και η χαρά δεν θέλει το πολύ, αλλά εκείνο το λίγο που μπορείς να μοιραστείς.

                Αμέσως θα ρωτήσει κάποιος: πώς αυτό να γίνει σε έναν κόσμο όπου το άτομο υπάρχει για να υπηρετείται από τον πολιτισμό και να τον υπηρετεί στην πραγματικότητα ως καταναλωτικό στρατιωτάκι; Εύκολοι δρόμοι δεν υπάρχουν. Λιγόστεψε η πίστη και «εψύγη η αγάπη των πολλών». Μόνο που αυτό δεν είναι σημάδι των καιρών μας, αλλά όλης της ιστορίας της ανθρωπότητας. Ο άνθρωπος νικιέται από το κακό, αμαρτάνει, πληγώνεται και πληγώνει γιατί δεν είναι έτοιμος να ακούσει τη φωνή του Θεού, που βαδίζει ακόμη και στην έρημο, ακόμη και στη νέκρωση αυτού του κόσμου, για να μας καλέσει με τη φράση «Αδάμ, πού είσαι;», όχι για να μας τιμωρήσει, αλλά για να μας δείξει ότι είναι Πατέρας. Μόνο που εμείς δεν είμαστε έτοιμοι να δούμε πρώτα τον πλησίον ως αδελφό μας, ντυμένοι με τα φύλλα συκιάς, την ευτέλεια των αγαθών, των συσκευών, των ηδονών που υπάρχουν μόνο για το εγώ μας, που όλα μαζί κρύβουν για λίγο την γύμνια της σκληρόκαρδης και υπερήφανης ψυχής, αλλά δεν την ντύνουν με ζωή ανοιχτότητας και αγάπης. Πώς να μην κρυφτούμε μετά από τον Θεό;

                Αγάπη, πραότητα, δικαιοσύνη. Ας ξαναδούμε και ας ξαναβρούμε τα πολύτιμα.   

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός

Δημοσιεύθηκε στην "Ορθόδοξη Αλήθεια"

στο φύλλο της Τετάρτης 24 Ιανουαρίου 2024

ΕΚΔΗΛΩΣΗ ΜΝΗΜΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ

     Στο κατάμεστο Αμφιθέατρο του Ιδρύματος Χρονίως Πασχόντων Η ΠΛΑΤΥΤΕΡΑ έγινε το απόγευμα της Κυριακής 21 Ιανουαρίου 2024 εκδήλωση μνήμης για την συμπλήρωση 16 ετών από την κοίμηση του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κυρού Χριστοδούλου. Προηγήθηκε η ευλόγηση της βασιλόπιτας των Εκκλησιαστικών Συμβουλίων και των μελών των Φιλοπτώχων Ταμείων των ενοριών από τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων κ. Νεκτάριο, ο οποίος παρουσίασε και τον απολογισμό τόσο του Εράνου της Αγάπης 2023, ο οποίος συγκέντρωσε περί τις 36.000 Ευρώ, όσο και τον συνολικό απολογισμό του φιλανθρωπικού, ιεραποστολικού και κοινωνικού έργου της τοπικής Εκκλησίας, η οποία δαπάνησε στις δομές και στα προγράμματα στήριξης των εμπεριστάτων , αλλά και για όλες τις δραστηριότητές της περίπου 2.102.816,65 Ευρώ.

      Στη συνέχεια, ο Σεβασμιώτατος προσφωνώντας τους συμμετέχοντας τόνισε ότι η φετινή εκδήλωση απολογισμού συνδυάστηκε με την απότιση τιμής στον μακαριστό Αρχιεπίσκοπο Χριστόδουλο, τον οποίο όλος ο λαός τον αποζητά. Προέτρεψε τον παριστάμενο βουλευτή Κέρκυρας κ. Στέφανο Γκίκα να μεταφέρει στο κέντρο την αγωνία και του κερκυραϊκού λαού για τα όσα ετοιμάζονται σχετικά με το νομοσχέδιο για τα ομόφυλα ζευγάρια, για την αποσάθρωση των αξιών, για το ότι ο λαός δεν δέχεται η οικογένεια που είναι η βάση της κοινωνίας να διαβρωθεί έτι περισσότερο με το υπό ψήφιση νομοσχέδιο, ενώ εξέφρασε την άποψη ότι η Εκκλησία της Ελλάδος έπρεπε να πάρει θέση νωρίτερα για το νομοσχέδιο αυτό και να μη σύρεται πίσω από τις εξελίξεις. Υπάρχει κοινωνική μεταρρύθμιση, η οποία δεν είναι αποδεκτή από την πλειονοψηφία του ελληνικού λαού, που ακολουθεί την χριστιανική πίστη και παράδοση, είπε ο κ. Νεκτάριος και καλωσόρισε τους ομιλητές.

Πρώτος ομιλητής ήταν ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης π. Επιφάνιος Οικονόμου, ιεροκήρυκας της Μητροπόλεως Δημητριάδος, προϊστάμενος του Μητροπολιτικού ναού Αγίου Νικολάου Βόλου και στενός συνεργάτης του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου, τόσο στα τελευταία χρόνια της ποιμαντορίας του ως Μητροπολίτου Δημητριάδος όσο και στα χρόνια της Αρχιεπισκοπικής του δράσης και προσφοράς.

Ο ομιλητής με έναν λόγο που συνάρπασε το κοινό, περιέγραψε το όραμα του Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου για την Εκκλησία, όπως αυτό πέρασε μέσα από τον αγώνα του για την κατάρτιση του ιερού κλήρου. Ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος πίστευε ότι η Εκκλησία δεν μπορεί να παραγνωρίσει το γεγονός ότι ο κόσμος αλλάζει, εξελίσσεται. Δεν μπορεί να κλείνει τα μάτια στην νέα πραγματικότητα, ούτε να παραμένει στωικά ταμπουρωμένη εντός των τειχών, φορώντας παρωπίδες που δεν επιτρέπουν την ολιστική και πραγματική θέαση της κατάστασης. Οφείλει να είναι παρούσα στις εξελίξεις και να γίνεται μέρος τους και όχι απλός και σιωπηλός θεατής τους, χωρίς, όμως, να συσχηματίζεται και να συμπλέει, ακρίτως, με τις επιταγές των κοσμικών συστημάτων εξουσίας. Οδικός της χάρτης είναι το διαχρονικά επίκαιρο Ευαγγέλιο και όχι οι δήθεν προοδευτικές επαγγελίες κάθε εποχής. Χρέος της να διακονεί τον άνθρωπο και την σωτηρία του επί τη βάσει της Ευαγγελικής αλήθειας και μόνον αυτής, με οποιοδήποτε κόστος.

Ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος γνώριζε καλά ότι η ψυχή, η κινητήριος δύναμη και ο καθρέπτης του εκκλησιαστικού έργου μέσα στην κοινωνία και στα λαϊκά στρώματα, είναι ο ιερός Κλήρος, ο απλός παπάς της πόλης και του χωριού, του βουνού και του κάμπου, της παραμεθορίου και των ακριτικών νησιών της πατρίδος. Αυτόν τον ιερό Κλήρο περιέβαλε, διαρκώς, με χαρακτηριστική πατρική αγάπη, αγωνίστηκε για την συνεχή εξέλιξή του, την ποιοτική του αναβάθμιση, την υπεράσπιση των δικαιωμάτων του και στήριξε πάνω του πολλούς από τους υψηλούς οραματισμούς του. Το πρώτιστο για εκείνον ήταν η πνευματική καλλιέργεια των Κληρικών. Ήθελε μορφωμένο Κλήρο, όχι μόνον με θεολογικές γνώσεις, αλλά και φιλολογικές, εγκυκλοπαιδικές και με εν γένει Παιδεία. Προέκρινε την επιμόρφωση σχετικά με την ποιμαντική των νέων, προκειμένου οι Κληρικοί να σταθούν με τόλμη, ταπείνωση, ρωμαλεότητα και πατρική αγάπη κοντά τους, συμμετέχοντας στις αναζητήσεις και στους προβληματισμούς τους. Ταυτόχρονα, ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος εργάστηκε συστηματικά για να εμφυσήσει στις καρδιές των Κληρικών του το χρέος να σταθούν αλληλέγγυοι κοινωνικοί συμπαραστάτες προς κάθε εμπερίστατο αδελφό, ημεδαπό και αλλοδαπό, αντικρίζοντας στο πρόσωπό του την ζωντανή εικόνα του Θεού. Ιδιαιτέρως ήθελε οι Κληρικοί να ενδιαφέρονται, να μεριμνούν και να λαμβάνουν πρωτοβουλίες ποικίλης στήριξης και προαγωγής του ιερότατου θεσμού της οικογένειας. Θεωρούσε ότι η οικογένεια είναι ο χώρος για τον οποίον η Εκκλησία και η Πολιτεία οφείλουν να επιδεικνύουν ιδιαίτερη μέριμνα και φροντίδα, να τον διαφυλάττουν από επικίνδυνες προσβολές και επηρεασμούς, που αποσκοπούν στην αλλοίωση των χαρακτηριστικών της. Έβλεπε, όμως, την οικογένεια να δοκιμάζεται από ποικίλες κρίσεις, που απειλούσαν το παρόν και το μέλλον της και ως πατέρας πνευματικός έκρουσε εγκαίρως τον κώδωνα, μπροστά στον κίνδυνο θανατερής διάβρωσης του οικογενειακού θεσμού.

Ο π. Επιφάνιος έκλεισε τον λόγο του με τη φράση του μακαριστού Αρχιεπισκόπου: «Χρειάζεται, κάθε φορά, να βρίσκουμε σημεία επαφής με όλους τους ανθρώπους, να μαχόμαστε ενάντια στο ψεύδος, να προκινδυνεύουμε για τους νέους μας, να ξενυχτάμε στην αγωνία τους, να σηκώνουμε μαζί τους το βάρος της ενοχής, να κλαίμε μ’ αυτούς που κλαίνε και να χαιρόμαστε μ’ αυτούς που χαίρονται».

Δεύτερος ομιλητής ήταν ο δημοσιογράφος και στενός συνεργάτης του μακαριστού Αρχιεπισκόπου κ. Γιώργος Παπαθανασόπουλος. Ο ομιλητής περιέγραψε βιώματα που είχε κοντά στον Αρχιεπίσκοπο, τον ιεραποστολικό του ζήλο, την εργατικότητά του, το ότι δεν σταμάτησε να αγωνιά και να εργάζεται για την Εκκλησία μέχρι το τέλος της ζωής του, το γεγονός ότι ενόχλησε για την μαχητικότητα, τον λόγο, το παράδειγμά του, την υπεράσπιση πίστεως και πατρίδος τους ισχυρούς της γης, όπως διεφάνη και από έγγραφο της Αμερικανικής πρεσβείας που ανέμενε τον θάνατό του για να περάσουν με νέο Αρχιεπίσκοπο που θα σιωπά τα σχέδια για την Μακεδονία, αλλά και έκανε την Εκκλησία να είναι κοντά στον λαό, με αποτέλεσμα το 75 % του λαού σε δημοσκοπήσεις να τον αποδέχεται, ενώ το 82% θεωρούσε αυτονόητο η Εκκλησία να διατυπώνει λόγο για όλα τα κοινωνικά θέματα.

Την εκδήλωση έκλεισε ο Μητροπολίτης Κερκύρας κ. Νεκτάριος, ο οποίος τόνισε ότι ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος ήταν ηγέτης, είχε συνείδηση, πάλεψε για την αλήθεια, ήταν Έλληνας και Ορθόδοξος χριστιανός και ενόχλησε τους ισχυρούς της γης με τις ιδέες του και τον αγώνα του. Γι’ αυτό και ο λαός τον αποζητά και δεν θα ξεχαστεί η μνήμη του, ενώ η παρακαταθήκη του αφυπνίζει και στους καιρούς μας.

ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΧΡΙΣΤΟΔΟΥΛΟΥ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ

     Στο Ιερό προσκύνημα του Αγίου Σπυρίδωνος στην Κέρκυρα λειτούργησε το πρωί της Κυριακής 21 Ιανουαρίου 2024 ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων κ. Νεκτάριος. Στο τέλος της θείας λειτουργίας τελέστηκε ετήσιο μνημόσυνο για την ανάπαυση της ψυχής του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Αθηνών και πάσης Ελλάδος κυρού Χριστοδούλου, καθώς τις επόμενες ημέρες συμπληρώνονται 16 χρόνια από την προς Κύριον πρόωρη εκδημία του.

Κατά την θεία λειτουργία κύριος ομιλητής ήταν ο Πανοσιολογιώτατος Αρχιμανδρίτης Επιφάνιος Οικονόμου, ιεροκήρυξ της Ιεράς Μητροπόλεως Δημητριάδος και Αλμυρού, προϊστάμενος του Ιερού Μητροπολιτικού Ναού Αγίου Νικολάου Βόλου, διατελέσας εκ των στενοτέρων συνεργατών του μακαριστού Αρχιεπισκόπου, τόσο ως Αρχιδιάκονός του στην Μητρόπολη Δημητριάδος, όσο και ως διευθυντής του ραδιοφωνικού σταθμού της Εκκλησίας της Ελλάδος 89,5 και εκπρόσωπος τύπου του Αρχιεπισκόπου.

Προσφωνώντας τον ομιλητή ο Μητροπολίτης Κερκύρας τον καλωσόρισε και τόνισε ότι είναι ιδιαιτέρως αισθητή η απουσία του μακαριστού Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου στις ημέρες, όπου τεκταίνονται πολλά εις βάρος του λαού, της πατρίδας μας και της παραδόσεώς μας.

Ο π. Επιφάνιος έκανε μια αναφορά στην ευαγγελική περικοπή της ημέρας, που περιλαμβάνει το θαύμα της θεραπείας των δέκα λεπρών. Ο Χριστός ήρθε για να θεραπεύσει την ασθένεια που ονομάζεται «λέπρα της ψυχής». Η ανθρωπότητα εκείνης της εποχής σάπιζε υπό το βάρος της πνευματικής λέπρας. Οι Ιουδαίοι βίωναν την λέπρα της θρησκευτικής υποκρισίας. Βίωναν από την θρησκευτική ηγεσία τους την κακοποίηση της πίστης και του νόμου του Θεού. Ο ειδωλολατρικός κόσμος βίωνε την πνευματική λέπρα της ειδωλολατρίας και της ειδωλομανίας. Ο Χριστός έδωσε συγκεκριμένα φάρμακα για την θεραπείας της ψυχικής και πνευματικής λέπρας. Το πρώτο είναι ο ίδιος ο εαυτός Του. Δεν ήρθε ως επισκέπτης, αλλά για να θυσιαστεί ώστε να σωθούμε από την αιχμαλωσία των παθών και να καθαριστούμε από την αμαρτία. Ο Χριστός έδωσε την Εκκλησία, στην οποία μέλη της είμαστε όλοι μας διά του βαπτίσματος. Ο Χριστός μάς έδωσε το μυστήριο της θείας ευχαριστίας, το σώμα και το αίμα Του, ώστε διά της εμπειρίας της ευχαριστίας της πρόσληψής του Χριστού εντός μας μπορούμε οντολογικώς να ενωθούμε μαζί Του και να γίνουμε όλοι μας ένα και μεταξύ μας.

Ο λαός των Ιουδαίων ήταν ο λαός της αγνωμοσύνης και της αχαριστίας. Δεν είπε ευχαριστώ στον Χριστό, αλλά τον σταύρωσαν και τον θανάτωσαν. Οι ειδωλολάτρες όμως αποδέχτηκαν τον Χριστό και δημιούργησαν την χριστιανική οικουμένη. Αυτή η οικουμένη όμως έρχονται χρόνοι και στιγμές που βιώνει τα συμπτώματα της πνευματικής λέπρας.

Σήμερα βιώνουμε την λέπρα και πάλι της θρησκευτικής υποκρισίας. Δηλώνουμε χριστιανοί, αλλά τα έργα μας πόρρω απέχουν από τον τρόπο του Χριστού. Στην εποχή μας παρουσιάζεται η λέπρα του θρησκευτικού φανατισμού, που διχάζει, δημιουργεί εντάσεις, ακρότητες ανάμεσα στους ανθρώπους και τους θέτει εκτός Εκκλησίας. Στην εποχή μας, την «προοδευτική και σύγχρονη», παρουσιάζεται η λέπρα της εξώθησης του Χριστού στο περιθώριο της κοινωνίας. Ο Χριστός δεν μπορεί να ταυτιστεί με τις ανάγκες αυτής της κοινωνίας. Φαντάζει ξένος. Η Εκκλησία θεωρείται ένα μουσειακό έκθεμα για το χρονοντούλαπο της ιστορίας. Η πρόοδος συνεπάγεται όλα να γίνουν καινούργια και τα παλιά να περάσουν στην λήθη. Αυτή είναι λέπρα μας χαρακτηρίζει. Η ιεραποστολή, όμως, σήμερα σε λαούς και περιοχές όπως στην Αφρική, στην Ασία, στην Κεντρική και την Νότια Αμερική δείχνει ότι υπάρχουν άνθρωποι που λένε ευχαριστώ στον Χριστό και παίρνουν την θέση ημών των αγνωμόνων και αχαρίστων.

Ο π. Επιφάνιος Οικονόμου έκλεισε τις σκέψεις του λέγοντας ότι είναι τεράστια η προσπάθεια ό,τι έχει μείνει όρθιο να γκρεμιστεί. Αυτά που ξέραμε ως αξίες, όσια και ιερά πρέπει να τα ξεχάσουμε. Αυτή είναι η προπαγάνδα της εποχής. Γι’ αυτά τα ζητήματα μιλούσε, εργαζόταν και αγωνιζόταν ο αείμνηστος Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, ο αλησμόνητος και πολύκλαυστος πνευματικός μας πατέρας. Αφύπνισε, ξύπνησε υπνώττουσες συνειδήσεις, επεσήμανε, στεντορεία τη φωνή, την πνευματική λέπρα της εποχής μας. Ταρακούνησε την Εκκλησία, η οποία είχε συμβιβαστεί και πορευόταν απλώς με το φύσημα του νόμου, χωρίς μαρτυρία, μαρτύριο, κόπο, χωρίς θυσία. Γι’ αυτό και πολεμήθηκε αμείλικτα, μέχρι που τέθηκε εκτός. Όσοι έχουμε το μυαλό στη θέση μας, όσοι έχουμε καρδιά που χτυπά κατά την φωνή του Χριστού πρέπει και να μην τον λησμονούμε και να αγωνιζόμαστε γι’ αυτά που έθεσε. Ήταν ιεράρχης ευαγγελικός. Ο δείκτης της ζωής του και το μέτρο ήταν το Ευαγγέλιο. Αν αυτό γίνει και το δικό μας μέτρο, υπάρχει ελπίδα να αντιστραφεί το κλίμα της λέπρας και της σαπίλας και κάτι καλό να ξημερώσει στον τόπο και στην Εκκλησία.

Στην απόλυση και μετά την τέλεση του μνημοσύνου ο Μητροπολίτης Κερκύρας κ. Νεκτάριος, αφού ευχαρίστησε τον ομιλητή για τον εξαίρετο λόγο του, ευχήθηκε να έχουμε όλοι την ευχή του αειμνήστου Αρχιεπισκόπου Χριστοδούλου, σε μια εποχή οπότε τον ζητά όλος ο ελληνικός λαός διότι υπήρξε Έλληνας και ορθόδοξος χριστιανός, αυτά που θέλουν η εποχή και τα καμώματα των ανθρώπων να καταργήσουν.