«Ἠλίας ἄνθρωπος ἦν ὁμοιοπαθὴς ἡμῖν, καὶ προσευχῇ προσηύξατο τοῦ μὴ βρέξαι, καὶ οὐκ ἔβρεξεν ἐπὶ τῆς γῆς ἐνιαυτοὺς τρεῖς καὶ μῆνας ἕξ· καὶ πάλιν προσηύξατο, καὶ ὁ οὐρανὸς ὑετὸν ἔδωκε καὶ ἡ γῆ ἐβλάστησε τὸν καρπὸν αὐτῆς» (Ἰακ. 5, 17-18)
«Ὁ Ἠλίας ἦταν ἄνθρωπος σὰν κι ἐμᾶς καὶ προσευχήθηκε νὰ μὴ βρέξει, καὶ δὲν ἔβρεξε πάνω στὴ γῆ τρία χρόνια κι ἕξι μῆνες. Καὶ προσευχήθηκε ξανά, κι ὁ οὐρανὸς ἔδωσε βροχή, καὶ βλάστησε ἡ γῆ τὸν σπόρο ποὺ εἶχε μέσα της».
Η γιορτή του προφήτη Ηλία, ίσως του πιο αγαπημένου του λαού μας προφήτη της Παλαιάς Διαθήκης, μας δίνει την ευκαιρία να αναλογιστούμε πώς ένας άνθρωπος ξεχώρισε από τους πολλούς και κατεστάθη ηγέτης του λαού του, όπως και πρότυπο πίστεως για όλους μας στους αιώνες. Ο απόστολος Ιάκωβος ο αδελφόθεος τον χαρακτηρίζει «άνθρωπο ομοιοπαθή», άνθρωπο σαν κι εμάς, δείχνοντάς μας ότι ήταν όπως εμείς, εικόνα Θεού, που έκανε κάποια βήματα αλλιώτικα σε σχέση με τον κόσμο στον οποίο έζησε. Η προσευχή του ήταν τέτοια και είχε τόση δύναμη ώστε για τρία χρόνια και έξι μήνες επικράτησε ανομβρία στη γη της Παλαιστίνης και αμέσως μόλις το ζήτησε με την προσευχή του και πάλι από τον Θεό, έβρεξε και όλα ξανάγιναν όπως η τάξη της φύσεως επιβάλλει.
Ποια ήταν όμως τα χαρακτηριστικά του προφήτη Ηλία;
Πρώτα ήταν άνθρωπος πίστεως στον Θεό αλλά και αγάπης προς τον συνάνθρωπο. Ο προφήτης έβλεπε ποιο ήταν το αληθινό συμφέρον των συμπατριωτών του. Δεν ήταν η υποταγή σε ένα ήθος συγκρητιστικό, δηλαδή να ανακατεύουν την πίστη τους στον αληθινό Θεό με την ειδωλολατρία, όπως ήθελε η βασίλισσα Ιεζάβελ, αλλά να ακολουθούν την παράδοση των προγόνων τους. Αυτός που πιστεύει στον Θεό δεν νοιάζεται για την ατομική του σωτηρία, αλλά ζητά την σωτηρία όλων, της κοινότητας, των συνανθρώπων του και βοηθά προς αυτή την κατεύθυνση. Συμφέρον για τους πολλούς δεν είναι η επιβίωση σε ένα κλίμα ψεύτικης γαλήνης, που κομίζει η υποταγή σε προστάγματα μιας εξουσίας που δεν έχει αλήθεια και είναι αχάριστη απέναντι στον Θεό που έχει λυτρώσει τον λαό. Συμφέρον για τους πολλούς είναι και η κακοπάθεια, αρκεί να φέρει μετάνοια. Και ο προφήτης, μέσα από την πίστη στον Θεό, έδειξε ότι η αληθινή αγάπη περνά και από τις δυσκολίες, όχι από την άνεση και την αυτάρκεια.
Δεύτερον ήταν άνθρωπος που είχε αγωνίες, αναζητήσεις, αμφιβολίες στον κόσμο των δικών του λογισμών. Νιώθει μόνος, μονώτατος και εκφράζει την αγωνία του στον Θεό. Δεν είναι ένας υποκριτής, ο οποίος πιστεύει ότι ο Θεός του χρωστά. Έχει μια βαθιά εσωτερική αγωνία, μία αναζήτηση ψυχής για το αν ο δρόμος που ακολουθεί καθ’ υπόδειξιν του Θεού είναι αυτός ο δρόμος που σώζει και τον ίδιο και τους άλλους. Θέλει μεγάλο θάρρος, θέλει ισχυρή προσωπικότητα για να σταθεί κανείς απέναντι στον Θεό, όχι όμως για να τον γκρεμίσει και να θεοποιήσει τον εαυτό του, αλλά για να ζητήσει με αγωνία τη απάντηση, την παρηγοριά, την ενίσχυση, την εμφάνιση του ίδιου του Θεού ενώπιόν του. Οι μεγάλες προσωπικότητες δεν έχουν πίστη μαγική, αίσθηση ότι όλα είναι καλά και θα πάνε καλά. Παλεύουν και με τον εαυτό τους και με τον Θεό και γι’ αυτό παίρνουν απαντήσεις και βγαίνουν μπροστά. Δεν είναι μοιρολάτρες τέτοιοι άγιοι, ούτε βέβαιοι για όλα, όπως πολλές φορές μοιάζουμε αρκετοί χριστιανοί. Εναποθέτουν όμως τις αγωνίες και τις αμφιβολίες και τις αναζητήσεις τους στον Θεό και περιμένουν.
Τρίτον, ήταν άνθρωπος που δεν φοβήθηκε να πάρει δύσκολες αποφάσεις. Εμφανίστηκε μπροστά στον βασιλιά Αχαάβ και ζήτησε να γίνει η περίφημη Θεοδικία στο όρος Κάρμηλος, με τη θυσία των δύο ζώων και την απαίτηση να κατέβει φωτιά από τον ουρανό είτε από τον Θεό της πίστης είτε από τον ψεύτικο θεό Βάαλ. Και μετά τη φανέρωση της αλήθειας δεν δίστασε να τιμωρήσει με θάνατο τους ιερείς της αισχύνης, για τη εξαπάτηση του λαού. Δεν δίστασε να κηρύξει την αλήθεια μπροστά στην ειδωλολάτρισσα βασίλισσα Ιεζάβελ. Δεν δίστασε να κρυφτεί όταν έπρεπε και να φανερωθεί όταν έπρεπε. Ο αληθινός ηγέτης δεν διστάζει να φανείς κάποτε και σκληρός, όμως αυθεντικός. Στην politically correct εποχή μας ο προφήτης Ηλίας θα είχε υποστεί απίστευτο εκφοβισμό κι απόρριψη, όμως εκείνος έζησε σε μια εποχή στην οποία η αλήθεια ήταν το μείζον και όχι οι συμβιβασμοί.
Ας μην ξεχνάμε όμως και το πλαίσιο στο οποίο ο προφήτης έζησε. Ανήκε σε έναν λαό, ο οποίος είχε την ταυτότητα του Θεού επάνω του. Ο Θεός τον συντροφεύει από την αρχή της παρουσίας του, από τον Αβραάμ. Ο Θεός τον λυτρώνει από τη σκλαβιά της Αιγύπτου. Ο Θεός επιτρέπει να κάνει κράτος. Δεν ανήκει ο προφήτης σε μια κοινωνία στην οποία η πίστη είναι ένα από τα στοιχεία της ζωής ενός λαού, αλλά σε μια κοινωνία στην οποία η πίστη είναι το κατεξοχήν στοιχείο της ζωής και διαμορφώνει όλη την ιστορία, την παράδοση, την λογοτεχνία, τους νόμους, τον τρόπου που ο λαός αυτός υπάρχει. Σ’ αυτόν τον λαό μόνο ένας προφήτης Ηλίας μπορούσε να ηγηθεί αυθεντικά.
Καθώς γιορτάζουμε τη μνήμη του ας κρατήσουμε την πίστη του προφήτη, ας κρατήσουμε την αναζήτησή του που ήταν διαρκής, ας κρατήσουμε την τόλμη του. Ζούμε σε μια συγκρητιστική εποχή, στην οποία το θέλημα του Θεού εξακολουθεί να παραμένει η σωτηρία μας. Ας έχουμε το θάρρος που χρειάζεται, για ό,τι χρειάζεται πραγματικά και την γενναιότητα να μιλήσουμε με γνώμονα την πίστη μας εκεί όπου απαιτείται.
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
20 Ιουλίου 2025
Του Προφήτη Ηλία
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου