Τετάρτη 2 Απριλίου 2025
Η ΦΙΛΟΧΡΗΜΑΤΙΑ
Έλεγε ο αββάς Ισίδωρος ο Πηλουσιώτης: «η φοβερή και αδίστακτη της φιλοχρηματίας αγάπη, κόρο μη γνωρίζοντας, στο έσχατο των κακών σπρώχνει την ψυχή, αφού την κυριεύσει. Λοιπόν, από την αρχή-αρχή ας διώξουμε τέτοια αγάπη. Γιατί, αν κυριαρχήσει μέσα μας, δεν κατανικάται» (από το «Γεροντικό»).
Στο εσώτερο του ανθρώπου συγκρούονται δύο δυνάμεις: η μία είναι το συμφέρον και η άλλη η αγάπη. Το συμφέρον ορθώνει ένα τεράστιο «εγώ». Μόνο αυτό υπάρχει. Το «εγώ» γίνεται δίκιο, δικαίωμα, απόλαυση, κτήση, προτεραιότητα. Η αγάπη κάνει τον άνθρωπο να νιώθει και το «εσύ», τον άλλον, τον πλησίον. Ο άνθρωπος τότε βλέπει τη ζωή σε σχέση με τον συνάνθρωπό του. Αυτό που έχει το μοιράζεται. Αυτό που είναι χωράει και τον άλλον.
Κλειδί για τη θέαση της ζωής στην προοπτική του συμφέροντος είναι το χρήμα. Προφανώς και το χρήμα είναι μέσο για την επιβίωση του ανθρώπου, για την ποιότητα της κατά κόσμον ζωής, για την καλλιέργεια του νου, για να μπορεί ο άνθρωπος να χαρεί. Και το χρήμα έρχεται ως ανταμοιβή για την εργασία, ως δωρεά από γονιό σε παιδί, ως απόκτημα συνύπαρξης μέσα από μία σχέση. Όταν όμως όλη ζωή του ανθρώπου στηρίζεται στη φιλοχρηματία, τότε δεν υπάρχει κόρος, χορτασμός. Γιατί τότε κυριεύει την ψυχή, κάνοντας τον άνθρωπο πλεονέκτη, να μην αρκείται στην κάλυψη των αναγκών του ή στην αξιοποίηση των πόρων για να έχει ο άνθρωπος χαρά, αλλά νομίζει ότι με τη δύναμη του χρήματος μπορεί να εξαγοράσει τα πάντα, τον συνάνθρωπο, τις θέσεις, κάποτε και όλον τον κόσμο. Το χρήμα γίνεται πηγή εξουσίας και η εξουσία γίνεται μέθη γι’ αυτόν που δεν έχει όριο πνευματικό στην καρδιά του.
Δεν είναι τυχαίο ότι ο Χριστός στο ευαγγέλιο επισημαίνει ότι το να θησαυρίζουμε θησαυρούς επί της γης δεν μας δίνει προοπτική αιωνιότητας. Πέρα από το ότι αυτοί οι θησαυροί σκουριάζουν την καρδιά μας, διότι την σκληραίνουν, έχουμε πάντοτε και το άγχος μη τους χάσουμε, μην μας τους κλέψουν. Μοιάζουμε ολοένα και περισσότερο με τον ήρωα των κόμικς που κάνει μπάνιο στα δολάρια, που φοβάται όσο κανείς την κλοπή τους, που είναι μόνος του, με τους μόνους που νοιάζονται γι’ αυτόν να είναι ο ανιψιός του και η οικογένειά του, ένας ήρωας που έχει τα πάντα, αλλά δεν μπορεί να χαρεί τίποτα, ένας ήρωας που δεν νιώθει την φθαρτότητά του.
Από την άλλη, η ασκητική παράδοση της Εκκλησίας μάς υπενθυμίζει ότι η φιλοχρηματία θέλει αγώνα για να τη διώξεις εξαρχής. Θέλει υπενθύμιση των αληθινών προτεραιοτήτων, που έχουν να κάνουν με την αγάπη για τον Θεό και τον συνάνθρωπο, θέλει εμπιστοσύνη στην πρόνοια του Θεού, που δεν θα αφήσει οι ανάγκες μας να μην εκπληρωθούν. Δεν ζητά η Εκκλησία να μην εργαζόμαστε, να μην παλεύουμε να βελτιώσουμε τη ζωή μας. Θέλει όμως από εμάς να μην παραδιδόμαστε στην κυριαρχία του χρήματος, ακριβώς διότι αυτό δεν μας σώζει, αλλά μας υποδουλώνει. Κλειδί είναι το μέτρο. Μαζί και η ελεήμων καρδιά. Η μίμηση του Θεού. Και το βίωμα ότι η αγάπη δίνει νόημα, καθώς δεν είναι το συμφέρον που δίνει χαρά, αλλά το να μπορείς να αγαπάς, ακόμη κι αν χάσεις.
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
Δημοσιεύθηκε στην "Ορθόδοξη Αλήθεια"
στο φύλλο της Τετάρτης 2 Απριλίου 2025
Τρίτη 1 Απριλίου 2025
ΙΕΡΑΤΙΚΗ ΣΥΝΑΞΗ ΣΤΗΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ ΚΕΡΚΥΡΑΣ
Γενική Ιερατική σύναξη εν όψει του Πάσχα έγινε το πρωί της Τρίτης 1η Απριλίου 2025 στο Πνευματικό Κέντρο της Ιεράς Μητροπόλεως Κερκύρας. Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων κ. Νεκτάριος ζήτησε από τους κληρικούς να δώσουν στους ανθρώπους το αναστάσιμο μήνυμα της χαράς διά της λειτουργικής ζωής, της φιλανθρωπίας, της αγάπης, σε μία εποχή στην οποία η Πολιτεία έχει επιλέξει να μένει απαθής στις προσβολές έναντι της πίστεως, νίπτοντας τας χείρας της. Ο κ. Νεκτάριος επεσήμανε ότι η έκθεση εικόνων ιδιαιτέρως προσβλητικών για τα ιερά και τα όσια της πατρίδας μας στην Εθνική Πινακοθήκη του προκάλεσε ιδιαίτερη θλίψη. Είναι ένα ακόμη σημείο των καιρών η αδιαφορία του κράτους και γι’ αυτό η Εκκλησία πρέπει να αφυπνίσει τον λαό με τη στάση ζωής των κληρικών, την πίστη στον Θεό, το παράδειγμα και την ιεροπρέπεια. Ο ίδιος θα συνεχίσει τον αγώνα του τοποθετούμενος για οποιοδήποτε ζήτημα προσβάλλει την θρησκευτική συνείδηση του λαού μας, όπως είναι η ευθύνη του.
Ομιλητής κατά την σύναξη ήταν ο Αγιορείτης αρχιμανδρίτης π. Ιλαρίων Χιλανδαρινός, Γέρων του Ιερού Κελλίου του Αποστόλου Θωμά στις Καρυές του Αγίου Όρους, προσκεκλημένος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Κερκύρας, με τον οποίο συνδέονται διά μακράς φιλίας επί σαράντα και πλέον έτη. Ο π. Ιλαρίων τόνισε ότι η αποστολή του κληρικού στους καιρούς μας, αλλά και σε κάθε εποχή, είναι να τελεί την θεία λειτουργία, όχι όμως μόνο ως λειτουργός, αλλά και ως λειτουργούμενος. Να ζει δηλαδή το μυστήριο με όλη του την καρδιά, συμφιλιωμένος με τον πλησίον του και με ειρήνη στην ύπαρξή του. Να αφήνει κατά μέρος κάθε λογισμό, κάθε ενθύμηση, κάθε αμαρτία, βιώνοντας την μετάνοια και να οδηγεί τους ανθρώπους όχι απλώς να αποδεχτούν τον σταυρό που καλούνται να έχουν στη ζωή τους, αλλά και να τον αγκαλιάσουν, όπως έκανε ο Χριστός.
Ο π. Ιλαρίων επεσήμανε ότι ο διάβολος επιτίθεται ιδιαιτέρως στους κληρικούς, για να σκανδαλίσει τον κόσμο, καθότι ο κληρικός είναι ως λύχνος επί την λυχνίαν. Αν δεν έχει αυτομεμψία, θέληση για αλλαγή, ειλικρίνεια, αίσθηση της αμαρτωλότητάς του, κυρίως ταπείνωση και αγάπη, τότε οι πειρασμοί παραμονεύουν για να τον νικήσουν και να δυσφημιστεί το όνομα του Θεού. Ας είμαστε σε εγρήγορση, τόνισε ο γέροντας. Ας ενθυμούμαστε την αγάπη του Χριστού προς πάντας και να μην εξουθενώνουμε τους ανθρώπους. Να υπάρχει η λεβεντιά της σοφίας στην καρδιά μας, η οποία κάνει τους ανθρώπους να ωριμάζουν και να είναι επιεικείς, όπως οι άγιοι γέροντες του Αγίου Όρους, οι οποίοι στην νεότητά τους μπορεί να ήταν και αυστηροί, καθώς η νεότητα έχει τη λεβεντιά του ενθουσιασμού και της όρεξης για αλλαγή των πάντων, όμως καθώς προχωρούν στη ζωή, οι γεροντάδες συνειδητοποιούν ότι σοφία είναι η αγάπη και η επιείκεια και η συμπόρευση με αυτούς που δυσκολεύονται πνευματικά. Να μην απογοητεύουμε λοιπόν τους ανθρώπους, να μην τους στερούμε την θεία κοινωνία στο μέτρο της διακρίσεως, να τέμνουμε τον κακό λογισμό βάζοντας τον καλό στη θέση του, να έχουμε υπομονή και μακροθυμία, να πορευόμαστε εν αγάπη.
Τέλος, ο π. Ιλαρίων προέτρεψε όλους τους κληρικούς να παλεύουν εν τη πίστη, παρακαλώντας τον Χριστό να τους βοηθά , όπως ο πατέρας της ευαγγελικής περικοπής της Κυριακής Δ’ Νηστειών, στις δυσκολίες της αμφιβολίας και της όποιας ολιγοπιστίας. Όλα να ξεκινούν από τη λειτουργική ζωή και να γίνονται αγάπη.
Ο Μητροπολίτης Κερκύρας, αφού ευχαρίστησε τον γέροντα για τον βιωματικό του λόγου και την σοφία της εμπειρίας που μοιράστηκε με τους ιερείς, αντάλλαξε ευχές με τον ιερό κλήρο, προσφέροντας σε όλους τους πατέρες από μία πασχάλια λαμπάδα.
