ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ ΠΡΟΜΗΝΥΜΑΤΑ

 

 Ο Αύγουστος, για όσους κρατιόμαστε από τον βράχο της παράδοσής μας, είναι συνδεδεμένος με την Παναγία. Νιώθουμε την ανάγκη από την πρώτη κιόλας μέρα του, να περάσουμε από κάποιον ναό, την ώρα του δειλινού, και να ακούσουμε και να συμψάλουμε το “πολλοίς συνεχόμενος πειρασμοίς προς σε καταφεύγω, σωτηρίαν επιζητών, ω μήτερ του Λόγου και παρθένε, των δυσχερών και δεινών με διάσωσον” ή “των λυπηρών επαγωγαί χειμάζουσι την ταπεινήν μου ψυχήν και συμφορών νέφη την εμήν καλύπτουσι, καρδίαν, Θεονύμφευτε, αλλ’ η φως τετοκυία, το θείον και προαιώνιον, λάμψον μοι το φως το χαρμόσυνον”. Είναι τα δύο πανέμορφα ποιήματα των παρακλητικών κανόνων, του Μικρού και του Μεγάλου, που μας υπενθυμίζουν την πορεία της ζωής, τους πειρασμούς μας, την ανάγκη για φως, για σωτηρία, για βοήθεια, για χαρά που ξεπερνά τα μέτρα και τα όρια του παρόντος. Είναι η Παναγία η μορφή αυτή που μπορεί να μας δώσει ό,τι ζητάμε και σ’ αυτήν απευθυνόμαστε, όσοι ακόμη αντέχουμε να βλέπουμε τον Αύγουστο όχι μόνο ως μήνα διακοπών από τους ρυθμούς της καθημερινότητας, αλλά και ως καιρό, ευκαιρία για αναζήτηση της αλήθειας του μέσα κόσμου μας.

 Οι Έλληνες, στην πλειονοψηφία μας, έχουμε χάσει αυτόν τον καθημερινό αυγουστιάτικο σύνδεσμο. Ιδίως οι νεώτεροι είναι πιο μακριά, διότι δεν μπορούν να συμμεριστούν το περιεχόμενο των παρακλητικών κανόνων, όχι μόνο λόγω της γλώσσας, αλλά κυρίως διότι περιγράφουν έναν άνθρωπο που νιώθει την ήττα του από την ισχύ του κοσμικού πνεύματος, της βιοτικής παραζάλης, η οποία τον κυκλώνει όπως οι μέλισσες το κερί, της θλίψης που γίνεται βέλος που τρώει την καρδιά, και οι νεώτεροι το καλοκαίρι δεν θέλουν έγνοιες, θέλουν τη ζωή τους να χαρακτηρίζεται από τη ραστώνη της ανίας, της διασκέδασης, της θάλασσας και των διακοπών, να πηγαίνουν σε συναυλίες, σε εκδρομές, να μην αισθάνονται ότι τους κυνηγούνε βάσανα. Και μοιάζει εύλογη αυτή η προτίμηση.

 Όμως ο χρόνος δεν αφήνει τον άνθρωπο να λησμονήσει αυτό που του λείπει. Μπορεί να θέλουμε να αφήσουμε στην άκρη τις ταραχές και το κενό μας, να μπούμε στη θάλασσα για να ελευθερωθούμε από τις εντάσεις μας, να βρούμε φως, να ξεσκάσουμε, να φλερτάρουμε, να απολαύσουμε, να συναντηθούμε με τα παιδιά μας που δεν προλαβαίνουμε να τα δούμε στον ρυθμό του υπόλοιπου χρόνου, όμως το “έτι έν σοι λείπει” και η εύρεση του “ενός ού έστι χρεία” αγγίζει την ψυχή μας και τον Αύγουστο. Κι εδώ η Παναγία είναι και παραμένει η απάντηση.

 Στην εικόνα της μπροστά, την ώρα που ανάβουμε κερί και προσκυνούμε, νιώθουμε ότι εκείνη παραμένει η μάνα όλων των ανθρώπων και η δική μας. Και κάνοντας μια προσευχή σ’ αυτήν, δεν μένουμε μόνο στον δικό μας τρόπο. Αφηνόμαστε στη δική της αγκαλιά, για να μας δείξει με τη σιωπή της, το αδιόρατο χαμόγελο που απευθύνεται προς τον καθέναν μας, ότι ο Υιός που κρατά είναι ο Θεός μας. Και όπως Εκείνος μας κοιτάζει, έχοντας την αγάπη της δικής της αγκαλιάς, είναι έτοιμος να μας δώσει, στην παντοδυναμία Του, την απάντηση, που είναι ο Ίδιος. Ο Θεός που μας ενισχύει και μας σώζει. Που μας αγαπά, περιμένοντας από εμάς να μη νιώσουμε οι μεγάλοι που πρέπει να απαντήσουμε στα πάντα με τον τρόπο μας, αλλά τα παιδιά, οι φίλοι Του, που θέλουμε να κουρνιάσουμε κι εμείς στην αγκαλιά της Παναγίας, της μάνας μας που μας δείχνει το φως το χαρμόσυνο.

 Ας πάρουμε μέρος στις παρακλήσεις του Αυγούστου. Δεν είναι μόνο θέμα παράδοσης. Είναι και η ανάγκη να βρούμε την δική μας απάντηση στην αγάπη της Παναγίας.

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός

Δημοσιεύθηκε στην “Ορθόδοξη Αλήθεια”

στο φύλλο της Τετάρτης 30 Ιουλίου 2025

ΕΟΡΤΗ ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ ΣΤΟ ΧΩΡΙΟ ΜΑΣ

 Με λαμπρότητα τιμήσαμε και φέτος τον προστάτη και έφορο του χωριού μας ΄Αγιο Παντελεήμονα.  Με την πανηγυρική Αρχιερατική Θεία Λειτουργία που τέλεσε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης  μας κ. ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ και με τη συμμετοχή της χορωδίας της Αχαράβης που έψαλαν γλυκύτατα. 

Το απόγευμα έγινε με μεγάλη επιτυχία το παραδοσιακό πανηγύρι.

Σε όλους τους αγαπητούς συγχωριανούς τους ντόπιους  και τους ξενιτεμένους ευχόμαστε χρόνια πολλά και ευλογημένα υπό την σκέπη και ευλογία του Αγίου Παντελεήμονος.

Η εορτή του Αγίου Παντελεήμονος στην Κέρκυρα

 

Την Κυριακή, 27 Ιουλίου 2025, Κυριακή Ζ’ Ματθαίου και εορτή του Αγίου Ενδόξου Μεγαλομάρτυρος Παντελεήμονος του Ιαματικού, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων, κ. Νεκτάριος, λειτούργησε και ομίλησε στην πανηγυρίζουσα ενορία του χωρίου Αγίου Παντελεήμονος Βόρειας Κέρκυρας. Μαζί με το Σεβασμιώτατο, συλλειτούργησαν ο Αρχιερατικός Επίτροπος Βόρειας Κέρκυρας, Πρωτ. Σπυρίδων Προβατάς, ο εξ’ Αγίου Παντελεήμονος καταγόμενος Πρωτ. Δημήτριος Κοσκινάς, ο Πρωτ. Νικόλαος Χονδρογιάννης, καθώς και οι Διάκονοί του, π. Ευσέβιος Πανδής και π. Σπυρίδων Πηγής. Μεταξύ του πυκνού εκκλησιάσματος ήταν και ο Δήμαρχος Βορείου Κέρκυρας, κ. Γεώργιος Μαχειμάρης, η Αντιδήμαρχος Βόρειας Κέρκυρας, κα. Σπυριδούλα Κόκκαλη, ο πρώην Δήμαρχος Βορείου Κέρκυρας, κ. Σπυρίδων Βάρελης καθώς και άλλοι τοπικοί παράγοντες. Επίσης, στη Θεία Λειτουργία έψαλλε άρτια και μελωδικά, η πολυφωνική χορωδία της Αχαράβης υπό τη διεύθυνση της μαέστρου, κας Αγάθης Κοσκινά. 

Στην ομιλία του κατά τη Θεία Λειτουργία, ο Σεβασμιώτατος έλαβε αφορμή από το αποστολικό ανάγνωσμα όπου ο Απόστολος Παύλος παραγγέλει, «Σὺ οὖν κακοπάθησον ὡς καλὸς στρατιώτης Χριστοῦ ᾽Ιησοῦ. Οὐδεὶς στρατευόμενος ἐμπλέκεται ταῖς τοῦ βίου πραγματείαις, ἵνα τῷ στρατολογήσαντι ἀρέσῃ·» (Β’ Τιμ. 2, 2). Τα λόγια του Αποστόλου Παύλου προς το μαθητή του Τιμόθεο απηχούν και στη μαρτυρική ζωή του Αγίου Παντελεήμονος που εορτάζει η Αγίας μας Εκκλησία σήμερα, αλλά όχι μόνον. Έχουν εφαρμογή και για τον κάθε έναν πιστόν Χριστιανόν. Ο Απόστολος Παύλος λέγει στον Τιμόθεο να είναι έτοιμος για το μαρτύριο, διότι η ιδιότητα του Χριστιανού είναι συνυφασμένη με την ομολογία και το μαρτύριο. Ο Τιμόθεος ο οποίος έζησε στην εποχή όπου εξαπλούτο η πίστις εις τον Χριστόν δεχόταν την πολεμική από δύο κατευθύνσεις. Πρώτον, από τους Έλληνες ειδωλολάτρες και δεύτερον από τους Ιουδαίους οι οποίοι δεν αποδέχθηκαν το Χριστόν ως Μεσσία - Σωτήρα. Για αυτό, όλοι οι Απόστολοι κατά την διδασκαλία του Ευαγγελίου και την ομολογία τους μαρτύρησαν άπαντες. Όμως, υπενθυμίζει στον Τιμόθεο, εάν είσαι αληθινός στρατιώτης του Χριστού ο οποίος σε επιστράτευσε για να γίνεις κήρυκας της Αναστάσεώς Του και του Ευαγγελίου Του δεν πρέπει να συμβιβάζεσαι με τις κοσμικές πραγματείες οι οποίες θα σου προσφερθούν ως αντιστάθμισμα στη διακονία του Ευαγγελίου. Εκείνος ο οποίος συμβιβάζεται με την κοσμική ζωή δεν είναι μαχητής για την πίστη του Χριστού μας και δεν είναι άξιος της κλήσεως δια της οποίας εκλήθη στο Αποστολικό αξίωμα. 

Ο Άγιος Παντελεήμων ο οποίος από τη νεότητά του ξεχώρισε για την αγάπη του και την αφοσίωσή του στο Χριστό, και εκείνος, μέσα σε ένα κλίμα ειδωλολατρίας εργάστηκε για την δόξαν του Θεού. Πρώτον, στον ένα τομέα της ζωής του, στη διακονία της φιλανθρωπίας και του χαρίσματος του οποίου εδόθη από τον Θεόν για να προσφέρει την ίαση και την θεραπεία στους ασθενείς αδελφούς του, αναργύρως. Δηλαδή, όλη η ζωή του ήταν γεμάτη από φιλανθρωπία και αγάπη για τον πλησίον που ταυτόχρονα αυτή η αγάπη και η διακονία αφορούσε πρωτίστως το πρόσωπον του Κυρίου μας Ιησού Χριστού. 

Δεύτερον, από την πλευρά του μαρτυρίου του αίματος. Ο Άγιος Παντελεήμων επειδή ακριβώς δεν έκανε εκπτώσεις στα κοσμικά παραγγέλματα των ειδωλολατρών αυτοκρατόρων, οι οποίοι ήθελαν πάση θυσία να εξοβελίσουν από τη ζωή των ανθρώπων τον Χριστό, δια τούτο, οδηγήθηκε στο μαρτύριο του αίματος. Μπορεί μεν προς στιγμήν, οι δήμιοί του να πίστευσαν ότι απαλλάχθηκαν από την παρουσία του Αγίου Παντελεήμονος, ο οποίος με τις προσφορές του και τη διακονία του παρέσυρε τους ανθρώπους στην χριστιανική πίστη, εν τούτοις, το μαρτύριο και ο θαυμαστός βίος του έγιναν η μεγαλύτερη αιτία της διδασκαλίας της παρουσίας του Χριστού στη ζωή των ανθρώπων. Μπορεί μεν να πέρασαν αιώνες από την ημέρα του μαρτυρίου του, όμως, δεν λησμονήθηκε ποτέ ανά τους αιώνες και η παρουσία του παραμένει ζωηρά στη ζωή του σύγχρονου Χριστιανού ο οποίος αποζητά στήριγμα και απαντοχή. 

Τρίτον, σήμερα, εμείς οι κληρονόμοι αυτής της μεγάλης πνευματικής κληρονομίας που φέρουμε «το υπέρ παν όνομα», το τετιμημένο όνομα του Χριστιανού και που φυσικά είμαστε οι διάδοχοι και των Αποστόλων και των Μαρτύρων και όλων Απολογητών και Ομολογητών της πίστεώς μας, καλούμαστε σε αυτή τα σύγχρονη εποχή, η οποία έχει παραμορφωθεί και έχει διαστραφεί από την ποικίλη κακία και αμαρτία των ανθρώπων, καλείται ο καθένας μας να ξεκαθαρίσει το τοπίο της πίστεως και της θέσεώς του μέσα στην Εκκλησία και μέσα στην κοινωνία. Σήμερα, οι περισσότεροι εξ ημών μπορεί μεν, να επιθυμούμε την τιμήν του Χριστιανού, η ζωή μας όμως δεν συμβιβάζεται με τις αρχές, το ήθος και τις εντολές του Θεού. Μάλιστα, καθώς ηχούν στα αυτιά μας τα λόγια του Αποστόλου Παύλου, «Οὐδεὶς στρατευόμενος ἐμπλέκεται ταῖς τοῦ βίου πραγματείαις, ἵνα τῷ στρατολογήσαντι ἀρέσῃ», οι εκπτώσεις και οι συμβιβασμοί στη ζωή μας είναι εμφανέστατοι καθώς οι επιταγές των νόμων της πολιτείας αλλά και του κοσμικού κράτους θέλουν να διαμορφώσουν την Εκκλησία του Χριστού μας και την πίστη μας με έναν τρόπο οι οποίος, όχι μόνο αποκλίνει από την ορθή πίστη, αλλά και από τις εντολές του Θεού. Τελευταία, με τα διατάγματα και τις εντολές προκειμένου να συμβιβαστεί ο Χριστιανός με το κατεστημένο αλλά και με το σύστημα το οποίο εγκλωβίζει την ελευθερία του ανθρώπου και παραμερίζει όλες τις ηθικές και Χριστιανικές αξίες, φθάνει ο σύγχρονος άνθρωπος σε αδιέξοδα στη ζωή του. Αισθάνεται να συμπνίγεται από όλην αυτήν την κατάσταση η οποία, βεβαίως, δεν είναι μαρτύριο του αίματος, αλλά καλείται να δώσει μαρτυρία της συνειδήσεως και να μην κάνει τον οποιονδήποτε συμβιβασμό στη ζωή του.  

Ομοίως, ο Σεβασμιώτατος έκανε λόγο και για τους εθνικούς συμβιβασμούς οι οποίοι γίνονται σε βάρος της πατρίδος μας και που σχετίζονται και με την Εκκλησία. Εσχάτως, στη Βόρειο Ήπειρο όπου είναι αμιγώς ελληνικά τα χωριά, δια μιας νυκτός, κατεστράφησαν όλες οι σημάνσεις και οι ενδείξεις των χωριών που ήταν στην ελληνική γλώσσα και καθαιρέθηκαν τα πάντα. Ως επιστέγασμα έρχεται το όραμα του ηγέτου της Αλβανίας να πει ότι και η Κέρκυρα και η Ήπειρος και έως τα Γρεβενά είναι Αλβανία. Η Εκκλησία, λοιπόν, πέραν της πνευματικής ευθύνης, σε καιρούς δύσμοιρους αφύπνιζε και το πατριωτικό και εθνικό συναίσθημα. Σήμερα λοιπόν, εμείς, οι κατοικούντες εις την Κέρκυρα δεν μπορούμε να ανεχθούμε τέτοια κηρύγματα από ανθρώπους οι οποίοι είτε εκ Δυσμών, είτε εξ Ανατολών, επιβουλεύονται την πατρίδα μας, τα όσια και τα ιερά μας. 

Στο τέλος, ο κ. Νεκτάριος ευχήθηκε στους εορτάζοντες εγκάρδιες πατρικές ευχές. 

ΤΟ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 27 ΙΟΥΛΙΟΥ 2025- ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΟΣ (του Αγίου Παντελεήμονος) (Β’ Τιμ. 2, 1-10)

 

Tέκνον Τιμόθεε, ἐνδυναμοῦ ἐν τῇ χάριτι τῇ ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ, καὶ ἃ ἤκουσας παρ' ἐμοῦ διὰ πολλῶν μαρτύρων, ταῦτα παράθου πιστοῖς ἀνθρώποις, οἵτινες ἱκανοὶ ἔσονται καὶ ἑτέρους διδάξαι.  σὺ οὖν κακοπάθησον ὡς καλὸς στρατιώτης Ἰησοῦ Χριστοῦ.  οὐδεὶς στρατευόμενος ἐμπλέκεται ταῖς τοῦ βίου πραγματείαις, ἵνα τῷ στρατολογήσαντι ἀρέσῃ.  ἐὰν δὲ καὶ ἀθλῇ τις, οὐ στεφανοῦται, ἐὰν μὴ νομίμως ἀθλήσῃ. τὸν κοπιῶντα γεωργὸν δεῖ πρῶτον τῶν καρπῶν μεταλαμβάνειν.  νόει ὃ λέγω· δῴη γάρ σοι ὁ Κύριος σύνεσιν ἐν πᾶσι. Μνημόνευε Ἰησοῦν Χριστὸν ἐγηγερμένον ἐκ νεκρῶν, ἐκ σπέρματος Δαυίδ, κατὰ τὸ εὐαγγέλιόν μου, ἐν ᾧ κακοπαθῶ μέχρι δεσμῶν ὡς κακοῦργος· ἀλλ' ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ οὐ δέδεται. διὰ τοῦτο πάντα ὑπομένω διὰ τοὺς ἐκλεκτούς, ἵνα καὶ αὐτοὶ σωτηρίας τύχωσι τῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ μετὰ δόξης αἰωνίου.

Απόδοση σε απλή γλώσσα

Παιδί μου, Τιμόθεε,  να παίρνεις δύναμη από τη χάρη που μας έδωσε ο Ιησούς Χριστός. Κι όσα άκουσες από μένα μπροστά σε πολλούς μάρτυρες, αυτά να τα μεταδώσεις σε έμπιστους ανθρώπους, που θα είναι ικανοί να διδάξουν και άλλους. Κακοπάθησε λοιπόν σαν καλός στρατιώτης του Ιησού Χριστού. Κανείς στρατευμένος δεν μπλέκεται στις υποθέσεις της καθημερινής ζωής, αν θέλει να είναι συνεπής απέναντι σ’ εκείνον που τον στρατολόγησε. Κι όταν κάποιος μετέχει σε αθλητικούς αγώνες, δεν παίρνει το στεφάνι της νίκης, αν δεν αγωνιστεί σύμφωνα με τους κανόνες. Ο γεωργός πρέπει να κοπιάσει, για να μπορέσει να φάει πρώτος από τους καρπούς. Προσπάθησε να καταλάβεις αυτά που λέω. Ο Κύριος να σε βοηθήσει να τα εννοήσεις όλα. Να μην ξεχνάς τον Ιησού Χριστό, τον αναστημένο από τους νεκρούς και απόγονο του Δαβίδ, σύμφωνα με το ευαγγέλιο που κηρύττω. Για το ευαγγέλιο αυτό κακοπαθώ ως το σημείο να με δέσουν σαν κακούργο. Αλλά ο λόγος του Θεού δεν δένεται. Γι’ αυτό, όλα τα υπομένω για χάρη των εκλεκτών του Θεού, για να πετύχουν κι αυτοί τη σωτηρία που έφερε ο Ιησούς Χριστός και να δοξαστούν αιώνια.

Η εορτή της Αγίας Παρασκευής στην Κέρκυρα

 Το Σάββατο, 26 Ιουλίου 2025, εορτή της Αγίας Οσιοπαρθενομάρτυρος Παρασκευής της Αθληφόρου, ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων, κ. Νεκτάριος, λειτούργησε και ομίλησε στην πανηγυρίζουσα γυναικεία Ιερά Μονή της Αγίας Παρασκευής στις Μακράδες Βορείου Κερκύρας. Στην εν λόγω Ιερά Μονή διαβιεί μικρά αδελφότητα υπό την καθοδήγησης της σεβαστής Γερόντισσας Φεβρωνίας, η οποία αγωνίζεται με κατά Θεόν ζήλο ενώ, παράλληλα, επιτελείται και η ανακαίνιση της Ιεράς Μονής.

Ο Σεβασμιώτατος κατά την ομιλία του, απευθυνόμενος στο πυκνό εκκλησίασμα το οποίο αποτελούταν από πλήθος πιστών εκ των πλησιέστερων χωρίων αλλά και ευλαβών προσκυνητών, αφού αναφέρθηκε αρχικά δι’ ολίγον στο βίο και τα πολλά μαρτύρια της Αγίας τα οποία υπέστη από τον αυτοκράτορα Αντωνίνο, τόνισε πως η ομώνυμος πίστις της Αγίας που εστιάζεται στην πίστη της θυσίας επί του Γολγοθά του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, της ανεπτέρωσε το φρόνημα και χαλύβδωσε την ψυχήν και την καρδίαν της, ούτως ώστε το ασθενές γυναικείο φύλο να μετατραπεί σε ανδρείο φρόνημα. Ως αποτέλεσμα, όσο τα μαρτύρια γινόταν μεγαλύτερα και φρικωδέστερα, τόσον η πίστις διετρανώνετο εις τον αληθινόν Θεόν. Δεν έχει σημασία εάν η Αγία Παρασκευή πρόσκαιρα έδωσε τη ζωή της και το μαρτυρικό της αίμα πιστεύοντας οι βασανιστές και οι αυτοκράτορες ότι θα κατόρθωναν με αυτόν τον τρόπο να φιμώσουν το στόμα και το κήρυγμα και την εις Χριστόν ομολογία της. Το μαρτύριό της είναι το διαχρονικό κήρυγμα και η ομολογία της. 

Με αυτά, η Αγία στηρίζει ανά τους αιώνες όλους εκείνους οι οποίοι λυγίζουν μπροστά στις πρόσκαιρες δυσκολίες και αντιξοότητες, όχι μόνον για τη ζωή τους, αλλά και τη γενικότερη πορεία τους προς τη συνάντηση τους με τον Χριστόν. Ας διερωτηθούμε όμως, η πίστη η οποία διαθέτουμε σήμερα, ομοιάζει καθόλου προς την πίστη της Αγίας Παρασκευής η οποία αντλείται από τη θυσία και την ανάσταση του Κυρίου μας; Η διαπίστωση, δυστυχώς, είναι αποκαρδιωτική διότι οι περισσότεροι εκ των Χριστιανών έχουμε επιδερμική και επιφανειακή θεώρηση της ζωής μας σε σχέση με την πίστιν μας στον Κύριό μας Ιησού Χριστόν. Με την οποιαδήποτε δυσκολία που αντιμετωπίζουμε στη ζωή μας είναι πολύ εύκολο να αρνηθούμε την αληθινή πίστη. Έτσι, αναζητούμε διευκολύνσεις μέσα από τις προσφορές της διαφήμισης, τις προτεινόμενες από το παγκόσμιο σύστημα το οποίο φαινομενικά λέει ότι διευκολύνει τη ζωή των ανθρώπων. Όμως, ουσιαστικά, την περιπλέκει περισσότερο και την οδηγεί σε ένα λαβύρινθο μέσα στον οποίο εξαφανίζεται κάθε ακμή πνευματικής λατρείας στον Θεόν και αληθούς πίστεως. Έτσι, η λατρεία του αληθινού Θεού αντικαθίσταται από την εγωλατρία καθώς ο σημερινός άνθρωπος λατρεύει περισσότερο τον εαυτό του ενώ απεμπολεί τον Κύριό μας Ιησού Χριστό από τη ζωή του.

Στο τέλος, ο Σεβασμιώτατος ευχήθηκε το μαρτύριο και η πίστις της Αγίας Παρασκευής να αναπτερώσει και τη δική μας πίστη και το ορθόδοξο φρόνημα, ενώ ευχήθηκε χρόνια πολλά.