ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 2 ΙΟΥΝΙΟΥ 2024- ΤΗΣ ΣΑΜΑΡΕΙΤΙΔΟΣ (Ἰωάν. 4, 5-42)

 

Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἕρχεται ὁ Κύριος εἰς πόλιν τῆς Σαμαρείας λεγομένην Συχάρ, πλησίον τοῦ χωρίου ὃ ἔδωκεν Ἰακὼβ Ἰωσὴφ τῷ υἱῷ αὐτοῦ· ἦν δὲ ἐκεῖ πηγὴ τοῦ Ἰακώβ. Ὁ οὖν Ἰησοῦς κεκοπιακὼς ἐκ τῆς ὁδοιπορίας ἐκαθέζετο οὕτως ἐπὶ τῇ πηγῇ· ὥρα ἦν ὡσεὶ ἕκτη. Ἔρχεται γυνὴ ἐκ τῆς Σαμαρείας ἀντλῆσαι ὕδωρ. Λέγει αὐτῇ ὁ Ἰησοῦς· δός μοι πιεῖν. Οἱ γὰρ μαθηταὶ αὐτοῦ ἀπεληλύθεισαν εἰς τὴν πόλιν ἵνα τροφὰς ἀγοράσωσι. Λέγει οὖν αὐτῷ ἡ γυνὴ ἡ Σαμαρεῖτις· πῶς σὺ Ἰουδαῖος ὢν παρ' ἐμοῦ πιεῖν αἰτεῖς, οὔσης γυναικὸς Σαμαρείτιδος; οὐ γὰρ συγχρῶνται Ἰουδαῖοι Σαμαρείταις. Ἀπεκρίθη Ἰησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῇ· εἰ ᾔδεις τὴν δωρεὰν τοῦ Θεοῦ, καὶ τίς ἐστιν ὁ λέγων σοι, δός μοι πιεῖν, σὺ ἂν ᾔτησας αὐτόν, καὶ ἔδωκεν ἄν σοι ὕδωρ ζῶν. Λέγει αὐτῷ ἡ γυνή· Κύριε, οὔτε ἄντλημα ἔχεις, καὶ τὸ φρέαρ ἐστὶ βαθύ· πόθεν οὖν ἔχεις τὸ ὕδωρ τὸ ζῶν; Μὴ σὺ μείζων εἶ τοῦ πατρὸς ἡμῶν Ἰακώβ, ὃς ἔδωκεν ἡμῖν τὸ φρέαρ, καὶ αὐτὸς ἐξ αὐτοῦ ἔπιε καὶ οἱ υἱοὶ αὐτοῦ καὶ τὰ θρέμματα αὐτοῦ; Ἀπεκρίθη Ἰησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῇ· πᾶς ὁ πίνων ἐκ τοῦ ὕδατος τούτου διψήσει πάλιν· ὃς δι' ἂν πίῃ ἐκ τοῦ ὕδατος οὗ ἐγὼ δώσω αὐτῷ, οὐ μὴ διψήσῃ εἰς τὸν αἰῶνα, ἀλλὰ τὸ ὕδωρ ὃ δώσω αὐτῷ, γενήσεται ἐν αὐτῷ πηγὴ ὕδατος ἁλλομένου εἰς ζωὴν αἰώνιον. Λέγει πρὸς αὐτὸν ἡ γυνή· Κύριε, δός μοι τοῦτο τὸ ὕδωρ, ἵνα μὴ διψῶ μηδὲ ἔρχωμαι ἐνθάδε ἀντλεῖν. Λέγει αὐτῇ ὁ Ἰησοῦς· ὕπαγε φώνησον τὸν ἄνδρα σου καὶ ἐλθὲ ἐνθάδε. Ἀπεκρίθη ἡ γυνὴ καὶ εἶπεν· οὐκ ἔχω ἄνδρα. Λέγει αὐτῇ ὁ Ἰησοῦς· καλῶς εἶπας ὅτι ἄνδρα οὐκ ἔχω· πέντε γὰρ ἄνδρας ἔσχες, καὶ νῦν ὃν ἔχεις οὐκ ἔστι σου ἀνήρ· τοῦτο ἀληθὲς εἴρηκας. Λέγει αὐτῷ ἡ γυνή· Κύριε, θεωρῶ ὅτι προφήτης εἶ σύ. Οἱ πατέρες ἡμῶν ἐν τῷ ὄρει τούτῳ προσεκύνησαν· καὶ ὑμεῖς λέγετε ὅτι ἐν Ἱεροσολύμοις ἐστὶν ὁ τόπος ὅπου δεῖ προσκυνεῖν. Λέγει αὐτῇ ὁ Ἰησοῦς· γύναι, πίστευσόν μοι ὅτι ἔρχεται ὥρα ὅτε οὔτε ἐν τῷ ὄρει τούτῳ οὔτε ἐν Ἱεροσολύμοις προσκυνήσετε τῷ πατρί. Ὑμεῖς προσκυνεῖτε ὃ οὐκ οἴδατε, ἡμεῖς προσκυνοῦμεν ὃ οἴδαμεν· ὅτι ἡ σωτηρία ἐκ τῶν Ἰουδαίων ἐστίν. Ἀλλ' ἔρχεται ὥρα, καὶ νῦν ἐστιν, ὅτε οἱ ἀληθινοὶ προσκυνηταὶ προσκυνήσουσι τῷ πατρὶ ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ· καὶ γὰρ ὁ πατὴρ τοιούτους ζητεῖ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτόν. Πνεῦμα ὁ Θεός, καὶ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτὸν ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν. Λέγει αὐτῷ ἡ γυνή· οἶδα ὅτι Μεσσίας ἔρχεται ὁ λεγόμενος Χριστός· ὅταν ἔλθῃ ἐκεῖνος, ἀναγγελεῖ ἡμῖν πάντα. Λέγει αὐτῇ ὁ Ἰησοῦς· ἐγώ εἰμι ὁ λαλῶν σοι. Καὶ ἐπὶ τούτῳ ἦλθον οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ, καὶ ἐθαύμασαν ὅτι μετὰ γυναικὸς ἐλάλει· οὐδεὶς μέντοι εἶπε, τί ζητεῖς ἢ τί λαλεῖς μετ' αὐτῆς; Ἀφῆκεν οὖν τὴν ὑδρίαν αὐτῆς ἡ γυνὴ καὶ ἀπῆλθεν εἰς τὴν πόλιν, καὶ λέγει τοῖς ἀνθρώποις· δεῦτε ἴδετε ἄνθρωπον ὃς εἶπέ μοι πάντα ὅσα ἐποίησα· μήτι οὗτός ἐστιν ὁ Χριστός; Ἐξῆλθον οὖν ἐκ τῆς πόλεως καὶ ἤρχοντο πρὸς αὐτόν. Ἐν δὲ τῷ μεταξὺ ἠρώτων αὐτὸν οἱ μαθηταὶ λέγοντες· ραββί, φάγε. Ὁ δὲ εἶπεν αὐτοῖς· ἐγὼ βρῶσιν ἔχω φαγεῖν, ἣν ὑμεῖς οὐκ οἴδατε. Ἔλεγον οὖν οἱ μαθηταὶ πρὸς ἀλλήλους· μή τις ἤνεγκεν αὐτῷ φαγεῖν; Λέγει αὐτοῖς ὁ Ἰησοῦς· ἐμὸν βρῶμά ἐστιν ἵνα ποιῶ τὸ θέλημα τοῦ πέμψαντός με καὶ τελειώσω αὐτοῦ τὸ ἔργον. Οὐχ ὑμεῖς λέγετε ὅτι ἔτι τετράμηνός ἐστι καὶ ὁ θερισμὸς ἔρχεται; Ἰδοὺ λέγω ὑμῖν, ἐπάρατε τοὺς ὀφθαλμοὺς ὑμῶν καὶ θεάσασθε τὰς χώρας, ὅτι λευκαί εἰσι πρὸς θερισμὸν ἤδη. Καὶ ὁ θερίζων μισθὸν λαμβάνει καὶ συνάγει καρπὸν εἰς ζωὴν αἰώνιον, ἵνα καὶ ὁ σπείρων ὁμοῦ χαίρῃ καὶ ὁ θερίζων. Ἐν γὰρ τούτῳ ὁ λόγος ἐστὶν ὁ ἀληθινός, ὅτι ἄλλος ἐστὶν ὁ σπείρων καὶ ἄλλος ὁ θερίζων. Ἐγὼ ἀπέστειλα ὑμᾶς θερίζειν ὃ οὐχ ὑμεῖς κεκοπιάκατε· ἄλλοι κεκοπιάκασι, καὶ ὑμεῖς εἰς τὸν κόπον αὐτῶν εἰσεληλύ-θατε. Ἐκ δὲ τῆς πόλεως ἐκείνης πολλοὶ ἐπίστευσαν εἰς αὐτὸν τῶν Σαμαρειτῶν διὰ τὸν λόγον τῆς γυναικός, μαρτυρούσης ὅτι εἶπέ μοι πάντα ὅσα ἐποίησα. Ὡς οὖν ἦλθον πρὸς αὐτὸν οἱ Σαμαρεῖται, ἠρώτων αὐτὸν μεῖναι παρ' αὐτοῖς· καὶ ἔμεινεν ἐκεῖ δύο ἡμέρας. Καὶ πολλῷ πλείους ἐπίστευσαν διὰ τὸν λόγον αὐτοῦ, τῇ τε γυναικὶ ἔλεγον ὅτι οὐκέτι διὰ τὴν σὴν λαλιὰν πιστεύομεν· αὐτοὶ γὰρ ἀκηκόαμεν, καὶ οἴδαμεν ὅτι οὗτός ἐστιν ἀληθῶς ὁ σωτὴρ τοῦ κόσμου ὁ Χριστός.

Ἀπόδοση σέ ἁπλή γλῶσσα 

 Εκείνο τον καιρό πήγε ὁ Ιησούς  σε μια πόλη της Σαμάρειας που λέγεται Συχάρ, κοντά στο χωράφι που έδωσε ο Ιακώβ στον Ιωσήφ το γιο του.  Και εκεί ήταν το πηγάδι του Ιακώβ. Ο Ιησούς, λοιπόν, επειδή είχε κουραστεί από την οδοιπορία, καθόταν έτσι απλά δίπλα στο πηγάδι. Ήταν περίπου δώδεκα η ώρα το μεσημέρι.  Έρχεται τότε μια γυναίκα από τη Σαμάρεια να αντλήσει νερό. Λέει σ’ αυτήν ο Ιησούς: «Δώσε μου να πιω»  – γιατί οι μαθητές του είχαν φύγει στην πόλη, για να αγοράσουν τροφές.  Του λέει λοιπόν η γυναίκα η Σαμαρείτισσα: «Πώς εσύ που είσαι Ιουδαίος ζητάς να πιεις από εμένα, μια γυναίκα που είμαι Σαμαρείτισσα;» – γιατί δε συναναστρέφονται Ιουδαίοι με Σαμαρείτες.  Αποκρίθηκε ο Ιησούς και της είπε: «Αν ήξερες τη δωρεά του Θεού και ποιος είναι αυτός που σου λέει, “δώσε μου να πιω”, εσύ θα του ζητούσες και θα σου έδινε νερό ζωντανό».  Λέει σ’ αυτόν η γυναίκα: «Κύριε, ούτε κουβά έχεις και το πηγάδι είναι βαθύ. Από πού λοιπόν έχεις το νερό το ζωντανό;  Μήπως εσύ είσαι μεγαλύτερος από τον πατέρα μας τον Ιακώβ, που μας έδωσε το πηγάδι και ήπιε από αυτό αυτός και οι γιοι του και τα θρεφτάρια του;»  Αποκρίθηκε ο Ιησούς και της είπε: «Καθένας που πίνει από το νερό τούτο θα διψάσει πάλι.    Όποιος όμως πιει από το νερό που εγώ θα του δώσω δε θα διψάσει στον αιώνα, αλλά το νερό που θα του δώσω θα γίνει μέσα του πηγή νερού που θα αναβλύζει για ζωή αιώνια».    Λέει προς αυτόν η γυναίκα: «Κύριε, δώσε μου αυτό το νερό, για να μη διψώ μήτε να περνώ εδώ να αντλώ».    Ο Ιησούς της λέει: «Πήγαινε, φώναξε τον άντρα σου και έλα εδώ».    Αποκρίθηκε η γυναίκα και του είπε: «Δεν έχω άντρα». Της λέει ο Ιησούς: «Καλά είπες: “Άντρα δεν έχω” –    γιατί πέντε άντρες είχες και τώρα αυτός που έχεις δεν είναι άντρας σου. Αυτό είναι αληθινό που έχεις πει».    Λέει σ’ αυτόν η γυναίκα: «Κύριε, βλέπω ότι εσύ είσαι προφήτης.    Οι πατέρες μας σε τούτο το όρος προσκύνησαν το Θεό. αλλά εσείς λέτε ότι στα Ιεροσόλυμα είναι ο τόπος όπου πρέπει να προσκυνεί κανείς».    Της λέει ο Ιησούς: «Πίστευέ με, γυναίκα, ότι έρχεται ώρα που ούτε στο όρος ετούτο ούτε στα Ιεροσόλυμα θα προσκυνείτε τον Πατέρα.  Εσείς προσκυνείτε αυτό που δεν ξέρετε. εμείς προσκυνούμε αυτό που ξέρουμε, γιατί η σωτηρία είναι από τους Ιουδαίους.  Αλλά έρχεται ώρα, και μάλιστα είναι τώρα, που οι αληθινοί προσκυνητές θα προσκυνήσουν τον Πατέρα με Πνεύμα και με αλήθεια. Και πράγματι, ο Πατέρας τέτοιοι ζητά να είναι εκείνοι που τον προσκυνούν.  Πνεύμα είναι ο Θεός, και εκείνοι που τον προσκυνούν με Πνεύμα και με αλήθεια πρέπει να τον προσκυνούν».  Λέει σ’ αυτόν η γυναίκα: «Ξέρω ότι έρχεται ο Μεσσίας, ο λεγόμενος Χριστός. Όταν έρθει εκείνος, θα μας τα αναγγείλει όλα».  Της λέει ο Ιησούς: «Εγώ είμαι, που σου μιλώ».  Και πάνω σ’ αυτό ήρθαν οι μαθητές του και θαύμαζαν επειδή μιλούσε με γυναίκα. Κανείς όμως δεν είπε: «Τι ζητάς;» ή «Τι μιλάς μαζί της;»  Άφησε, λοιπόν, την υδρία της η γυναίκα και πήγε στην πόλη και λέει στους ανθρώπους:  «Ελάτε να δείτε έναν άνθρωπο που μου είπε όλα όσα έκανα. Μήπως αυτός είναι ο Χριστός;»  Εκείνοι εξήλθαν από την πόλη και έρχονταν προς αυτόν.   Στο μεταξύ τον παρακαλούσαν οι μαθητές λέγοντας: «Ραβί, φάε».  Εκείνος τους είπε: «Εγώ έχω να φάω τροφή που εσείς δεν ξέρετε»    Έλεγαν λοιπόν οι μαθητές μεταξύ τους: «Μήπως κάποιος του έφερε να φάει;»    Τους λέει ο Ιησούς: «Δική μου τροφή είναι να κάνω το θέλημα εκείνου που με έστειλε και να τελειώσω το έργο του.   Εσείς δε λέτε: “Ακόμα είναι τέσσερις μήνες και ο θερισμός έρχεται”; Ιδού, σας λέω, σηκώστε πάνω τα μάτια σας και παρατηρήστε τα χωράφια: λευκά είναι, έτοιμα για θερισμό ήδη.    Ο θεριστής λαβαίνει μισθό και συνάζει καρπό για ζωή αιώνια, για να χαίρονται μαζί ο σπορέας και ο θεριστής.  Γιατί σε αυτό αληθεύει το ρητό, “άλλος είναι που σπέρνει και άλλος που θερίζει”.  Εγώ σας απέστειλα να θερίζετε αυτό για το οποίο εσείς δεν έχετε κοπιάσει. Άλλοι έχουν κοπιάσει και εσείς έχετε εισέλθει στον κόπο τους».  Τότε, από εκείνη την πόλη, πολλοί από τους Σαμαρείτες πίστεψαν σ’ αυτόν εξαιτίας του λόγου που έδωσε μαρτυρία η γυναίκα: «Μου είπε όλα όσα έκανα».  Μόλις λοιπόν ήρθαν προς αυτόν οι Σαμαρείτες, τον παρακαλούσαν να μείνει κοντά τους. Και έμεινε εκεί δύο ημέρες.  Και πολύ περισσότεροι πίστεψαν εξαιτίας του λόγου του,  και στη γυναίκα έλεγαν: «Δεν πιστεύουμε πια από τη δική σου διήγηση, γιατί εμείς οι ίδιοι έχουμε ακούσει και ξέρουμε ότι αυτός είναι αληθινά ο Σωτήρας του κόσμου».

Παράκληση για τους υποψηφίους των Πανελλαδικών στην Μητρόπολη Κερκύρας

 Ιερά Παράκληση στον προστάτη του τόπου Άγιο Σπυρίδωνα έγινε στο Ιερό Προσκύνημα στην Κέρκυρα το απόγευμα της Τετάρτης 29 Μαΐου 2024. Κατ’ αυτήν τον Σεβασμιώτατο Μητροπολίτη Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων κ. Νεκτάριο, ο οποίος για λόγους ανειλημμένων υποχρεώσεων βρισκόταν εκτός Κερκύρας, εκπροσώπησε ο Γενικός Αρχιερατικός Επίτροπος Πρωτ. Θεμιστοκλής Μουρτζανός, ο οποίος μετέφερε προς τα παιδιά και τους γονείς τις πατρικές ευχές του Σεβασμιωτάτου, καθώς επίσης και μήνυμά του ότι οι εξετάσεις είναι ένα πέρασμα στην νεανική ζωή, μία δοκιμασία στην οποία η προσευχή και η αγάπη του Θεού αποκαλύπτουν το θέλημά Του για όποιον και για όποια πιστεύει. Η Εκκλησία προσεύχεται και παρακαλεί για τα παιδιά της και ζητά να ευοδωθούν οι κόποι τους και γι’ αυτό κάθε μέρα στο Ιερό Προσκύνημα θα αναπέμπεται δέηση για τους υποψηφίους στο πέρας της θείας λειτουργίας. Διαβάστηκε ακόμη χαιρετισμός του Περιφερειακού Διευθυντή Εκπαίδευσης Ιονίων Νήσων κ. Πέτρου Αγγελόπουλου, ενώ καρδιακό χαιρετισμό απηύθυνε προς τους υποψηφίους και τους γονείς ο Διευθυντής Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Ν. Κερκύρας κ. Χαρίλαος Αλαμάνος. Μετά το πέρας της παράκλησης τα παιδιά προσκύνησαν το σκήνωμα του Αγίου και έλαβαν ευλογίες εκ μέρους του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κερκύρας κ. Νεκταρίου.

ΝΑ ΔΙΑΚΡΙΝΩ ΤΟ ΚΑΛΟ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΚΟ

«Όλα τα πνευματικά αγαθά γεννιούνται από τη γνώση εκείνη που διακρίνει το καλό απ’ το κακό, η οποία μάλιστα βρίσκεται μέσα στη φύση μας» (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος)

Ο σκοπός της ανατροφής του ανθρώπου, όπως και της παιδείας, είναι να τον βοηθήσει να παλεύει στη ζωή του για το καλό. Κι όμως αυτό είναι που δεν γίνεται στους καιρούς μας ή, τουλάχιστον, δεν φαίνεται να έχει ορατά αποτελέσματα. Μπορεί η πλειονοψηφία των παιδιών και των νέων να ακολουθούν έναν δρόμο πνευματικά, κοινωνικά και ηθικά υγιή, όμως ο θόρυβος γίνεται από την πλευρά εκείνων που δεν εννοούν να διακρίνουν το καλό απ’ το κακό ή, ακόμη κι αν δείχνουν ότι το αντιλαμβάνονται, δεν είναι σε θέση να το εφαρμόσουν έμπρακτα.

Έχει πλεονάσει ο εγωκεντρισμός στους καιρούς μας. Η αίσθηση ότι έχω δίκιο ή, ακόμη κι όταν δεν έχω, εντούτοις πιο πολύ άδικο έχουν οι άλλοι. Μερίδα πολιτικών, που τους ακολουθούν και πολίτες, σπεύδουν να αποδώσουν το κακό, το οποίο κάνει θόρυβο στην κοινωνία, στην κοινωνική και οικονομική ανισότητα. Στην πάλη των τάξεων που γεννά αδικίες. Σπεύδουν να αμνηστεύσουν τους θύτες του κακού, διότι δεν είχαν όλα όσα θέλουν στη ζωή τους. Αν κάποιος όμως δει στοιχεία, τόσο ερευνών, όσο και  μέσα από την καθημερινότητα, θα διαπιστώσει ότι θύτες του κακού είναι πολύ συχνά όσοι τα έχουν όλα και κάνουν την επανάσταση εις βάρος της ανίας που τους διακατέχει, επειδή έχουν βαρεθεί να τα έχουν όλα. Εκμεταλλεύονται και κακοποιούν τους αδύναμους, ζώντας μέσα τους ένα αίσθημα αυτοδικαίωσης ότι έτσι κυριαρχούν και εξουσιάζουν, είναι οι «έξυπνοι», είναι οι «δυνατοί», είναι εκείνοι που βγαίνουν μπροστά και οι άλλοι ασχολούνται μαζί τους. Γι’ αυτό και το κακό δεν κάνει διακρίσεις τελικά. Αλλού βρίσκεται η ρίζα του.

Ο πνευματικά ακαλλιέργητος άνθρωπος, αυτός που ακολουθεί τον συρμό των καιρών, στην πραγματικότητα έχει υποταγεί στο κακό που δεν τον ενοχλεί ότι υπάρχει. Η συνείδησή του έχει φιμωθεί, συνήθως από τον ίδιο. Ακόμη κι όταν του υποδεικνύεται το κακό που πράττει ή απειλείται με την εφαρμογή νόμων που η κοινωνία ορίζει, για να μη γίνει ζούγκλα, θα βρει τρόπο να κάνει αυτό που θέλει. Διότι το κακό, ενώ στην πραγματικότητα είναι η άρνηση του καλού, η άρνηση της αγάπης, η άρνηση του Θεού και δεν υφίσταται από μόνο του, λαμβάνει πλέον υπόσταση, καθότι ο εφαρμοστής του αισθάνεται καλά μαζί του. Το απολαμβάνει. Το «εγώ» του είναι το κλειδί. Δεν τον ενδιαφέρει αν ο άλλος πονά. Δεν τον ενδιαφέρει αν στο μέλλον θα βρεθεί και ο ίδιος στην ίδια θέση. Δεν τον ενδιαφέρει η δικαιοσύνη, ούτε των ανθρώπων ούτε του Θεού. Αν κερδίζει αυτός, αν απολαμβάνει αυτός, τότε όλα είναι εντάξει.

Ζούμε σε μια εποχή στην οποία γίνεται λόγος για το κακό, χωρίς όμως ο άνθρωπος να νιώθει ότι υπάρχει ένας νόμος αιώνιος: αυτός της συνείδησης.  Χωρίς να πιστεύει ο άνθρωπος στον Θεό και στη συνέχεια της ζωής, καθώς όλα κινούνται στην προοπτική του μηδενισμού. Και όποιος δεν αισθάνεται ότι λογοδοτεί στη συνείδησή του και στον Θεό τελικά, γιατί να μην επιλέξει το κακό, αν μπορεί, αφού και η εποχή μας καθημερινά το εξωραΐζει στον βωμό του «τι αρέσει».

Θέλει δουλειά πολλή και στην οικογένεια και στο σχολείο, αν θέλουμε να βγούμε σε ένα ξέφωτο αγάπης, καλοσύνης, Θεού. 

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός

Δημοσιεύθηκε στην «Ορθόδοξη Αλήθεια»

Στο φύλλο της Τετάρτης 29 Μαΐου 2024

2024-05-26 ΚΥΡΙΑΚΉ ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΎΤΟΥ

ΤΟ ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 26 ΜΑΪΟΥ 2024, ΤΟΥ ΠΑΡΑΛΥΤΟΥ (Πράξεις Ἀποστόλων, 9, 32-42)

 

    Ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις, ἐγένετο Πέτρον διερχόμενον διὰ πάντων κατελθεῖν καὶ πρὸς τοὺς ἁγίους τοὺς κατοικοῦ-ντας Λύδδαν. Εὗρε δὲ ἐκεῖ ἄνθρωπόν τινα Αἰνέαν ὀνόματι, ἐξ ἐτῶν ὀκτὼ κατακείμενον ἐπὶ κραβάττῳ, ὃς ἦν παραλελυμένος. Καὶ εἶπεν αὐτῷ ὁ Πέτρος· Αἰνέα, ἰᾶταί σε ᾿Ιησοῦς ὁ Χριστός· ἀνάστηθι καὶ στρῶσον σεαυτῷ. Καὶ εὐθέως ἀνέστη. Καὶ εἶδον αὐτὸν πάντες οἱ κατοικοῦντες Λύδδαν καὶ τὸν Σάρωνα, οἵτινες ἐπέστρεψαν ἐπὶ τὸν Κύριον. ᾿Εν ᾿Ιόππῃ δέ τις ἦν μαθήτρια ὀνόματι Ταβιθά, ἣ διερμηνευομένη λέγεται Δορκάς· αὕτη ἦν πλήρης ἀγαθῶν ἔργων καὶ ἐλεημοσυνῶν ὧν ἐποίει. ᾿Εγένετο δὲ ἐν ταῖς ἡμέραις ἐκείναις ἀσθενήσασαν αὐτὴν ἀποθανεῖν· λούσαντες δὲ αὐτὴν ἔθηκαν ἐν ὑπερῴῳ. ᾿Εγγὺς δὲ οὔσης Λύδδης τῇ ᾿Ιόππῃ οἱ μαθηταὶ ἀκούσαντες ὅτι Πέτρος ἐστὶν ἐν αὐτῇ, ἀπέστειλαν δύο ἄνδρας πρὸς αὐτὸν παρακαλοῦντες μὴ ὀκνῆσαι διελθεῖν ἕως αὐτῶν. ᾿Αναστὰς δὲ Πέτρος συνῆλθεν αὐτοῖς· ὃν παραγενόμενον ἀνήγαγον εἰς τὸ ὑπερῷον, καὶ παρέστησαν αὐτῷ πᾶσαι αἱ χῆραι κλαίουσαι καὶ ἐπιδεικνύμεναι χιτῶνας καὶ ἱμάτια ὅσα ἐποίει μετ᾿ αὐτῶν οὖσα ἡ Δορκάς. ᾿Εκβαλὼν δὲ ἔξω πάντας ὁ Πέτρος θεὶς τὰ γόνατα προσηύξατο, καὶ ἐπιστρέψας πρὸς τὸ σῶμα εἶπε· Ταβιθά, ἀνάστηθι. ῾Η δὲ ἤνοιξε τοὺς ὀφθαλμοὺς αὐτῆς, καὶ ἰδοῦσα τὸν Πέτρον ἀνεκάθισε. Δοὺς δὲ αὐτῇ χεῖρα ἀνέστησεν αὐτήν, φωνήσας δὲ τοὺς ἁγίους καὶ τὰς χήρας παρέστησεν αὐτὴν ζῶσαν. Γνωστὸν δὲ ἐγένετο καθ᾿ ὅλης τῆς ᾿Ιόππης, καὶ πολλοὶ ἐπίστευσαν ἐπὶ τὸν Κύριον.

Ἀπόδοση σέ ἁπλή γλῶσσα

Ἐκεῖνες τὶς ἡμέρες, περνώντας ὁ Πέτρος ἀπ’ ὅλες τὶς ἐκκλησίες, κατέβηκε καὶ στοὺς χριστιανοὺς ποὺ κατοικοῦσαν στὴ Λύδδα. ᾿Εκεῖ βρῆκε κάποιον ἄνθρωπο ποὺ λεγόταν Αἰνέας. Αὐτὸς ἦταν ὀχτὼ χρόνια κατάκοιτος, ἐπειδὴ ἦταν παράλυτος. ῾Ο Πέτρος τοῦ εἶπε· «Αἰνέα, σὲ γιατρεύει ὁ ᾿Ιησοῦς Χριστός. Σήκω καὶ στρῶσε τὸ κρεβάτι σου». Κι αὐτὸς ἀμέσως σηκώθηκε. ῞Ολοι ὅσοι κατοικοῦσαν στὴ Λύδδα καὶ στὸν Σάρωνα τὸν εἶδαν καὶ δέχτηκαν τὸν ᾿Ιησοῦ γιὰ Κύριό τους. Στὴν ᾿Ιόππη ἦταν μιὰ μαθήτρια ποὺ τὴν ἔλεγαν Ταβιθά -στὰ ἑλληνικὰ σημαίνει «Δορκάδα». Αὐτὴ εἶχε κάνει πολλὲς ἀγαθοεργίες καὶ ἐλεημοσύνες. ᾿Εκεῖνες τὶς μέρες συνέβη νὰ ἀρρωστήσει καὶ νὰ πεθάνει. Τὴν ἔλουσαν, λοιπόν, καὶ τὴν ἔβαλαν στὸ ἀνώγειο. ῾Η Λύδδα ἦταν κοντὰ στὴν ᾿Ιόππη, καί, ὅταν οἱ μαθητὲς ἄκουσαν ὅτι ὁ Πέτρος ἦταν ἐκεῖ, τοῦ ἔστειλαν δύο ἄνδρες καὶ τὸν παρακαλοῦσαν νὰ πάει σ’ αὐτοὺς ὅσο γίνεται πιὸ γρήγορα. Αὐτὸς ξεκίνησε καὶ πῆγε μαζί τους. Μόλις ἔφτασε, τὸν ἀνέβασαν στὸ ἀνώγειο. ᾿Αμέσως τὸν περικύκλωσαν ὅλες οἱ χῆρες κλαίγοντας καὶ δείχνοντάς του τὰ ροῦχα ποὺ εἶχε φτιάξει γι’ αὐτοὺς ἡ Δορκάδα ὅσο ζοῦσε. ῾Ο Πέτρος τότε τοὺς ἔβγαλε ὅλους ἔξω, γονάτισε καὶ προσευχήθηκε. Κατόπιν γύρισε στὴ νεκρὴ καὶ τῆς εἶπε· «Ταβιθά, σήκω πάνω». Αὐτὴ ἄνοιξε τὰ μάτια της, κι ὅταν εἶδε τὸν Πέτρο ἀνασηκώθηκε. Ὁ Πέτρος τῆς ἔδωσε τὸ χέρι του καὶ τὴ σήκωσε. ῞Υστερα φώναξε τοὺς πιστοὺς καὶ τὶς χῆρες καὶ τοὺς τὴν παρουσίασε ζωντανή. Αὐτὸ ἔγινε γνωστὸ σ’ ὅλη τὴν ᾿Ιόππη, καὶ πολλοὶ πίστεψαν στὸν Κύριο.

ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΟ ΑΝΑΓΝΩΣΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ 26 ΜΑΪΟΥ 2024 (Ἰωάν. 5, 1-15)

 

    Τῷ καιρῷ ἐκείνῳ, ἀνέβη ᾿Ιησοῦς εἰς ῾Ιεροσόλυμα. ῎Εστι δὲ ἐν τοῖς ῾Ιεροσολύμοις ἐπὶ τῇ προβατικῇ κολυμβήθρα, ἡ ἐπιλεγομένη ῾Εβραϊστὶ Βηθεσδά, πέντε στοὰς ἔχουσα. ᾿Εν ταύταις κατέκειτο πλῆθος πολὺ τῶν ἀσθενούντων, τυφλῶν, χωλῶν, ξηρῶν, ἐκδεχομένων τὴν τοῦ ὕδατος κίνησιν. ῎Αγγελος γὰρ κατὰ καιρὸν κατέβαινεν ἐν τῇ κολυμβήθρᾳ, καὶ ἐταράσσετο τὸ ὕδωρ· ὁ οὖν πρῶτος ἐμβὰς μετὰ τὴν ταραχὴν τοῦ ὕδατος ὑγιὴς ἐγίνετο ᾧ δήποτε κατείχετο νοσήματι. ῏Ην δέ τις ἄνθρωπος ἐκεῖ τριάκοντα καὶ ὀκτὼ ἔτη ἔχων ἐν τῇ ἀσθενείᾳ αὐτοῦ. Τοῦτον ἰδὼν ὁ ᾿Ιησοῦς κατακείμενον, καὶ γνοὺς ὅτι πολὺν ἤδη χρόνον ἔχει, λέγει αὐτῷ· Θέλεις ὑγιὴς γενέσθαι; ᾿Απεκρίθη αὐτῷ ὁ ἀσθενῶν· Κύριε, ἄνθρωπον οὐκ ἔχω, ἵνα ὅταν ταραχθῇ τὸ ὕδωρ, βάλῃ με εἰς τὴν κολυμβήθραν· ἐν ᾧ δὲ ἔρχομαι ἐγώ, ἄλλος πρὸ ἐμοῦ καταβαίνει. Λέγει αὐτῷ ὁ ᾿Ιησοῦς· ῎Εγειρε, ἆρον τὸν κράβαττόν σου καὶ περιπάτει. Καὶ εὐθέως ἐγένετο ὑγιὴς ὁ ἄνθρωπος, καὶ ἦρε τὸν κράβαττον αὐτοῦ καὶ περιεπάτει. ῏Ην δὲ Σάββατον ἐν ἐκείνῃ τῇ ἡμέρᾳ. ῎Ελεγον οὖν οἱ ᾿Ιουδαῖοι τῷ τεθεραπευμένῳ· Σάββατόν ἐστιν· οὐκ ἔξεστί σοι ἆραι τὸν κράβαττον. ᾿Απεκρίθη αὐτοῖς· ῾Ο ποιήσας με ὑγιῆ, ἐκεῖνός μοι εἶπεν· ἆρον τὸν κράβαττόν σου καὶ περιπάτει. ᾿Ηρώτησαν οὖν αὐτόν· Τίς ἐστιν ὁ ἄνθρωπος ὁ εἰπών σοι, ἆρον τὸν κράβαττόν σου καὶ περιπάτει; ῾Ο δὲ ἰαθεὶς οὐκ ᾔδει τίς ἐστιν· ὁ γὰρ ᾿Ιησοῦς ἐξένευσεν ὄχλου ὄντος ἐν τῷ τόπῳ. Μετὰ ταῦτα εὑρίσκει αὐτὸν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐν τῷ ἱερῷ καὶ εἶπεν αὐτῷ· ῎Ιδε ὑγιὴς γέγονας· μηκέτι ἁμάρτανε, ἵνα μὴ χεῖρόν σοί τι γένηται. ᾿Απῆλθεν ὁ ἄνθρωπος καὶ ἀνήγγειλε τοῖς ᾿Ιουδαίοις ὅτι ᾿Ιησοῦς ἐστιν ὁ ποιήσας αὐτὸν ὑγιῆ.

Ἀπόδοση σέ ἁπλή γλῶσσα 

Ἐκεῖνο τὸν καιρό, ἀνέβηκε ὁ ᾿Ιησοῦς στὰ ῾Ιεροσόλυμα. Κοντὰ στὴν προβατικὴ πύλη, στὰ ῾Ιεροσόλυμα, ὑπάρχει μιὰ δεξαμενὴ μὲ πέντε στοές, ποὺ ἑβραϊκὰ ὀνομάζεται Βηθεσδά. Σ’ αὐτὲς τὶς στοὲς κείτονταν πολλοὶ ἄρρωστοι, τυφλοί, κουτσοί, παράλυτοι, ποὺ περίμεναν νὰ ἀναταραχθεῖ τὸ νερό· γιατί, ἀπὸ καιρὸ σὲ καιρό, ἕνας ἄγγελος Κυρίου κατέβαινε στὴ δεξαμενὴ κι ἀνατάραζε τὰ νερά· ὅποιος, λοιπόν, ἔμπαινε πρῶτος μετὰ τὴν ἀναταραχὴ τοῦ νεροῦ, αὐτὸς γινόταν καλά, ὅποια κι ἂν ἦταν ἡ ἀρρώστια ποὺ τὸν ταλαιπωροῦσε. ᾿Εκεῖ ἦταν κι ἕνας ἄνθρωπος, ἄρρωστος τριάντα ὀκτὼ ὁλόκληρα χρόνια. ῞Οταν τὸν εἶδε ὁ ᾿Ιησοῦς κατάκοιτο, τὸν ρώτησε· «Θέλεις νὰ γίνεις καλά;» ῎Ηξερε πὼς ἦταν ἔτσι γιὰ πολὺν καιρό. «Κύριε», τοῦ ἀποκρίθηκε ὁ ἄρρωστος, «δὲν ἔχω κανέναν νὰ μὲ βάλει στὴ δεξαμενὴ μόλις ἀναταραχτοῦν τὰ νερά· ἔτσι, ἐνῶ ἐγὼ προσπαθῶ νὰ πλησιάσω μόνος μου, πάντοτε κάποιος ἄλλος κατεβαίνει στὸ νερὸ πρὶν ἀπὸ μένα». ῾Ο ᾿Ιησοῦς τοῦ λέει· «Σήκω πάνω, πάρε τὸ κρεβάτι σου καὶ περπάτα». Κι ἀμέσως ὁ ἄνθρωπος ἔγινε καλά, σήκωσε τὸ κρεβάτι του καὶ περπατοῦσε. ῾Η μέρα ποὺ ἔγινε αὐτὸ ἦταν Σάββατο. ῎Ελεγαν, λοιπόν, οἱ ᾿Ιουδαῖοι ἄρχοντες στὸν θεραπευμένο· «Εἶναι Σάββατο, καὶ δὲν ἐπιτρέπεται νὰ σηκώνεις τὸ κρεβάτι σου». Αὐτὸς ὅμως τοὺς ἀπάντησε· «᾿Εκεῖνος ποὺ μ’ ἔκανε καλά, ἐκεῖνος μοῦ εἶπε “πάρε τὸ κρεβάτι σου καὶ περπάτα”». Τὸν ρώτησαν· «Ποιὸς εἶναι ὁ ἄνθρωπος ποὺ σοῦ εἶπε “πάρε το καὶ περπάτα;”» ῾Ο θεραπευμένος ὅμως δὲν ἤξερε νὰ πεῖ ποιὸς ἦταν, ἐπειδὴ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶχε φύγει ἀπαρατήρητος ἐξαιτίας τοῦ πλήθους ποὺ ἦταν μαζεμένο ἐκεῖ. ᾿Αργότερα ὁ ᾿Ιησοῦς τὸν βρῆκε στὸν ναὸ καὶ τοῦ εἶπε· «Βλέπεις, ἔχεις γίνει καλά· ἀπὸ δῶ καὶ πέρα μὴν ἁμαρτάνεις, γιὰ νὰ μὴν πάθεις τίποτα χειρότερο». ῾Ο ἄνθρωπος ἔφυγε ἀμέσως κι ἀνάγγειλε στοὺς ᾿Ιουδαίους ἄρχοντες ὅτι ὁ ᾿Ιησοῦς ἦταν αὐτὸς ποὺ τὸν γιάτρεψε.

ΜΕΤΑ ΤΑΥΤΑ ΕΥΡΙΣΚΕΙ ΑΥΤΟΝ Ο ΙΗΣΟΥΣ ΕΝ ΤΩ ΙΕΡΩ

 «Ὁ δὲ ἰαθεὶς οὐκ ᾔδει τίς ἐστιν· ὁ γὰρ ᾿Ιησοῦς ἐξένευσεν ὄχλου ὄντος ἐν τῷ τόπῳ. Μετὰ ταῦτα εὑρίσκει αὐτὸν ὁ ᾿Ιησοῦς ἐν τῷ ἱερῷ» (Ιωάν. 5, 13-14)

«Ὁ θεραπευμένος ὅμως δὲν ἤξερε νὰ πεῖ ποιὸς ἦταν, ἐπειδὴ ὁ ᾿Ιησοῦς εἶχε φύγει ἀπαρατήρητος ἐξαιτίας τοῦ πλήθους ποὺ ἦταν μαζεμένο ἐκεῖ. ᾿Αργότερα ὁ ᾿Ιησοῦς τὸν βρῆκε στὸν ναὸ». 

            Όταν συμβαίνει ένα ξεχωριστό γεγονός, καλούμαστε να εκτιμήσουμε τις συνθήκες στις οποίες έγινε, τα συναισθήματα που μας προκάλεσε, τα αίτια και τα αποτελέσματά του στη ζωή μας. Αυτή η διαδικασία σήμερα ονομάζεται «αναστοχασμός». Έχει μεγάλη σημασία, διότι μας δίνει την ευκαιρία να πάρουμε αποφάσεις για τη ζωή μας, εκτιμώντας τα όσα έχουν γίνει, ώστε να γίνουμε καλύτεροι άνθρωποι. Ίσως η φράση «καλύτεροι άνθρωποι» να μη λέει πολλά για μας τους χριστιανούς. Ίσως να θέλαμε να χρησιμοποιήσουμε τη φράση «καλύτεροι χριστιανοί». Και παλαιότερα, η έννοια του «καλύτερου» είχε να κάνει με την ηθική βελτίωση του ανθρώπου, με την καλοσύνη, με τα συναισθήματα, με τον τρόπο συμπεριφοράς απέναντι στον άλλο άνθρωπο. Δεν μας έφτανε ως χριστιανούς αυτή η ερμηνεία και εμπειρία. Θέλαμε και εξακολουθούμε να θέλουμε να αποκτήσουμε ζώσα σχέση με τον Χριστό, που θα μεταμορφώσει όλη μας τη ζωή, θα μας «χριστοποιήσει». Σήμερα όμως ακόμη και αυτό που για μας ήταν λίγο, μοιάζει απαραίτητο και πολύ σημαντικό, καθώς οι άνθρωποι έχουμε παραδώσει τον εαυτό μας στην κυριαρχία ενός παντοδύναμου «εγώ», που δεν βλέπει τι είναι καλό και τι κακό, αλλά κρίνει τα πάντα με βάση τι ωφελεί τον εαυτό μας. Η καλοσύνη θεωρείται άχρηστη, εφόσον δεν μας εξασφαλίζει άνεση, δόξα, κυριαρχία, ικανοποίηση των επιθυμιών μας.

            Όταν ο Χριστός θεράπευσε τον επί τριάντα και οκτώ έτη παράλυτο της Βηθεσδά, δεν του είπε Ποιος ήταν. Εκείνος ήταν δύσκολο να Τον γνωρίζει, εφόσον ήταν καθηλωμένος έξω από την δεξαμενή, περιμένοντας το θαύμα. Ίσως να είχε ακούσει κάτι για τον Ιησού, από όσους περιτριγύριζαν τη δεξαμενή. Ο Χριστός, αφού τον γιατρεύει, φεύγει αμέσως και δεν συζητά περισσότερο μαζί του. Όμως δεν θα τον αφήσει χωρίς αναστοχασμό. Θα τον συναντήσει στον ναό και θα του δώσει την ευκαιρία να καταλάβει ότι το θαύμα έγινε, για να αλλάξει η ζωή του, να φύγει ο πρώην παράλυτος από τη ζωή της αμαρτίας, του εγωκεντρισμού που οδηγεί στη μοναξιά, από την γκρίνια και τα παράπονα για τον πλησίον, για να εισέλθει τελικά σε μία πορεία πίστης και αγάπης προς τον Θεό, σε μία πορεία αληθινής ανάστασης όχι μόνο του σώματος, αλλά και της ψυχής.

            Ο πρώην παράλυτος έσπευσε να πει στους Ιουδαίους ότι ο Ιησούς ήταν Εκείνος που τον θεράπευσε, ξεκινώντας έναν κύκλο διαμάχης των φανατικών εις βάρος του Κυρίου, διότι γιάτρεψε τον άνθρωπο την ημέρα του Σαββάτου. Χολώθηκαν μαζί Του. Και ο Κύριος θα τους ζητήσει να μην κρίνουν επιφανειακά, αλλά δίκαια. Θα αποκαλύψει ότι η καρδιά τους είχε μίσος και χολή εις βάρος του Θεού, διότι δεν ήταν όπως Τον ήθελαν. Κι αυτό είναι το χειρότερο. Ότι τελικά, αντί το θαύμα να τους φωτίσει, τους σκότισε περισσότερο την καρδιά, με αποτέλεσμα να μην αναστοχαστούν καθόλου επί τα βελτίω, αλλά να προχωρήσει η κακία στην καρδιά τους. Αυτό φαίνεται έγινε και με τον πρώην παράλυτο, ο οποίος προσχώρησε στην κοινότητα των φανατικών. Ο αναστοχασμός δεν λειτούργησε γόνιμα ούτε στον ίδιοι, παρότι ο Κύριος  τον ενημερώνει για τις συνέπειες της ζωής χωρίς αγάπη.

            Ας κρατήσουμε  στην καρδιά μας την ανάγκη για πίστη, αγάπη, καλοσύνη, ανάσταση. Ας αναστοχαζόμαστε τις περιστάσεις της ζωής μας μέσα από την παρουσία και την πρόνοια του Θεού. Και κάθε έργο και κάθε δρόμο που καλούμαστε να ακολουθήσουμε, ας τον οδηγούμε στην καλυτέρευση της ζωής μας ηθικά, κοινωνικά και πνευματικά. Η παρουσία του αναστάντος Χριστού, άλλωστε, στη ζωή της Εκκλησίας, είναι το μέγιστο δώρο που μπορούμε να ποθήσουμε. Και ας βλέπουμε ό,τι μας κρατά προσκολλημένους στον τρόπο της αμαρτίας ως αρχή μετάνοιας,  αλλαγής και νέου ξεκινήματος της καρδιάς μας με τον Χριστό, αναστοχαζόμενοι τη ζωή μας ως παρόν και μέλλον, μέλλον έσχατο και αναστάσιμο. 

            π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός

            26 Μαΐου 2024

            Κυριακή του Παραλύτου

2024-5-25 ΕΣΠΕΡΙΝΌΣ ΚΥΡΙΑΚΉΣ ΠΑΡΑΛΥΤΟΥ

ΚΥΡΙΑΚΗ 26 ΜΑΪΟΥ 2024 ΑΡΓΗΣΑΜΕ, ΑΛΛΑ ΦΤΑΙΝΕ ΚΑΙ ΟΙ ΑΛΛΟΙ

     Πολλές φορές στή ζωή μας, ἐνῶ ἑτοιμαζόμαστε γιά τήν ἐπίτευξη ἑνός στόχου, διαπιστώνουμε ὅτι κάποιοι ἄλλοι μᾶς προλαβαίνουνε. «Ἀργήσαμε», εἶναι ἡ φράση πού ἔρχεται αὐθόρμητα στά χείλη μας. Τό ἴδιο αἰσθανόταν καί ὁ παράλυτος τῆς Βηθεσδᾶ (Ἰωάν. 5, 1-15), κάθε φορά πού ὁ Ἄγγελος κατέβαινε καί τάραζε τό νερό τῆς κολυμβήθρας καί κάποιος ἄλλος τόν προλάβαινε, ἔμπαινε μέσα καί θεραπευόταν. Δέν μένει ὅμως μόνο σ’ αὐτό. «Κύριε, ἄνθρωπον οὐκ ἔχω», λέει στόν Χριστό. Ἦταν καί ἡ μοναξιά του πού τόν ἔκανε νά μήν ἔχει κάποιον ὡς συμπαραστάτη, γιά νά τόν βοηθήσει νά πέσει στήν κολυμβήθρα πρῶτος καί νά γιατρευτεῖ. 

Ἡ ἁμαρτία γεννᾶ μοναξιά 

Ὁ παράλυτος τῆς Βηθεσδᾶ ὅμως δέν ἔβλεπε τήν κύρια αἰτία τῆς ἀσθένειάς του, καί αὐτή δέν ἦταν ἄλλη ἀπό τήν ἁμαρτία. Τά τριάντα χρόνια της ἀσθενείας δέν ἔκαναν τόν παράλυτο νά ἐξετάσει μέ εἰλικρίνεια τή ζωή του, νά παραδεχθεῖ τά ὅποια σφάλματά του, τόν χωρισμό του ἀπό τόν Θεό, νά στραφεῖ στόν ἑαυτό του καί νά δεῖ τί ἔφταιγε. Τά τριάντα ὀκτώ χρόνια της ἀσθένειάς του δέν τόν ἔκαναν νά ὀργανώσει δυναμικά τήν ὅποια ζωή εἶχε, ἔστω καί στήν ἀσθένειά του, ἀλλά τόν κατέστησαν παθητικό θεατή τῆς κολυμβήθρας πού ἁπλῶς ἀνέμενε ἕνα θαῦμα γιά νά ἀλλάξει τή ζωή του. Τά τριάντα ὀκτώ ἔτη τῆς ἀσθένειάς του τόν ἔκαναν νά μήν ἔχει κανέναν φίλο, κανέναν πού νά τόν ἀγαποῦσε ἀληθινά, ἴσως γιατί καί ὁ ἴδιος δέν ἦταν φίλος μέ κάποιον καί δέν ἀγαποῦσε κάποιον, μέ ἀποτέλεσμα πάντοτε νά ἀργεῖ.

 Δέν ἦταν μόνο τό θαῦμα τῆς ἴασης καί τῆς ἀλλαγῆς τῆς ἐξωτερικῆς πλευρᾶς τῆς ζωῆς πού περίμενε παθητικά ὁ παράλυτος. Ἦταν καί τό θαῦμα τῆς κοινωνικότητας καί τῆς ὑπέρβασης τῆς μοναξιᾶς, πού τό ἀνέμενε καί αὐτό παθητικά, χωρίς νά κάνει καμία κίνηση. Γι’ αὐτό καί ὁ Χριστός τοῦ ἐπισημαίνει ἐμμέσως τήν ἁμαρτία του: ἦταν ὁ χωρισμός ἀπό τόν Θεό καί τόν συνάνθρωπο, πού τόν ἔκανε νά παραλύσει καί σωματικά. Καί μπορεῖ νά ἦρθε τό θαῦμα τῆς σωματικῆς ἴασης. Ἐάν ὅμως παρέμενε ἀκοινώνητος καί μακριά ἀπό τούς ἀνθρώπους, κλεισμένος στή μιζέρια του καί ἀποδίδοντας ὅλη τήν ἀργοπορία του νά ζήσει στούς ἄλλους, θά τόν ἔβρισκε κάτι χειρότερο, πού δέν εἶναι ἄλλο ἀπό τόν πνευματικό θάνατο, τόν ὁριστικό χωρισμό τοῦ ἀνθρώπου καί ἀπό τόν Θεό καί ἀπό τόν πλησίον.

Μᾶς γιατρεύει ἡ σχέση μέ τόν Χριστό

Ἡ σχέση λοιπόν μέ τόν ἀναστάντα Χριστό γιατρεύει τήν ἀναβλητικότητα καί τή ραθυμία μας. Ταυτόχρονα, μᾶς κάνει νά βγαίνουμε ἀπό τήν παθητικότητα τῆς ζωῆς. Νά ὑπερβαίνουμε τή νοοτροπία τοῦ θεατῆ στόν κόσμο καί νά παίρνουμε τή ζωή μας στά χέρια μας. Νά ἐπιδιώκουμε ἀληθινή κοινωνικότητα, ἀγάπη πρός τόν πλησίον καί πάλη, ἄν δέν μποροῦμε νά ἀλλάξουμε τή ζωή μας, τουλάχιστον νά τῆς προσδώσουμε νόημα μέσα στήν παραλυσία της. Νά δείξουμε ὅτι δέν ἔχουμε ἐγκαταλείψει τήν προσπάθεια νά ζήσουμε, νά ἀγωνιστοῦμε, νά προλάβουμε. Νά ἔχουμε σκοπό καί νόημα. Καί αὐτό ἐπιτυγχάνεται μέ τόν τρόπο τῆς Ἐκκλησίας. 

Ἡ πνευματική ζωή δέν εἶναι μία παθητική ἀκρόαση καί μετοχή στό ὅποιο θαῦμα. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ἡ κολυμβήθρα τῆς Βηθεσδᾶ, στήν ὁποία ταράζεται τό ὕδωρ, δηλαδή κατέρχεται ὁ Θεός καί μᾶς καλεῖ νά εἰσέλθουμε στή ζωή τῆς πίστης, κοινωνώντας τό σῶμα καί τό αἷμα του. Μόνο πού ἐδῶ χρειάζεται ὁ καθένας μας νά εἶναι ἕτοιμος. Μέσα στήν παραλυσία πού κάθε μορφῆς ἁμαρτία –ἠθική, κοινωνική, πνευματική, σωματική– προκαλεῖ, νά ἔχουμε τήν ἑτοιμότητα νά ἀδράξουμε τήν ὅποια εὐκαιρία μᾶς δοθεῖ, ὥστε νά συναντήσουμε τόν Χριστό.

Ὄχι ἄλλη ἀναβολή

 Συνήθως ἀναβάλλουμε ἤ προσμένουμε ἀπό τόν Θεό νά μᾶς δώσει πρόοδο. Ἡ ζωή τῆς πίστης ὅμως θέλει πρωτοβουλία, ἑτοιμότητα καί ἀγώνα, καί ὄχι μετάθεση γιά τό μέλλον. Τώρα χρειάζεται νά παλέψουμε, νά βάλουμε ἀρχή μετανοίας στή ζωή μας, νά ἐντοπίσουμε τί μᾶς παραλύει καί νά ζητήσουμε τή βοήθεια τοῦ Θεοῦ καί τῶν ἀδελφῶν μας, τῶν πνευματικῶν μας πατέρων, νά ἀσκηθοῦμε στά μέσα πού ἡ ἀσκητική καί πνευματική παράδοση τῆς Ἐκκλησίας μᾶς δίνει, ὥστε νά εἴμαστε ἕτοιμοι νά εἰσέλθουμε ἐκεῖ πού δίνεται ἡ ζωή.

Δέν εἶναι, ἑπομένως, οἱ ἄλλοι πού φταῖνε καί μᾶς κάνουν νά ἀργοῦμε. Εἶναι κάποτε ἡ παραλυσία τῆς ψυχῆς μας, ἡ ἐπανάπαυσή μας σέ δικαιολογίες πού μᾶς καταστοῦν παθητικούς θεατές τῆς ζωῆς. Ἡ σχέση μέ τόν ἀναστάντα Χριστό μᾶς ξυπνᾶ καί μᾶς κάνει νά σηκώνουμε τόν κράβαττόν μας, τόν σταυρό μας, καί νά περπατοῦμε. Καί ἡ ζωή τῆς Ἐκκλησίας μᾶς διατηρεῖ ὑγιεῖς. Ἀρκεῖ νά συμμετέχουμε μέ ἀγάπη πρός τόν Θεό καί τόν πλησίον ὡς ἀγωνιστές τῆς πνευματικῆς ὁδοῦ. Καί ὁ Κύριος θά ἀναπληρώσει ὅ,τι μᾶς λείπει.  Χριστός Ἀνέστη!

ΕΚ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ

ΜΕΧΡΙ ΝΑ ΒΡΟΥΜΕ ΤΗΝ ΑΓΑΠΗ

 «Μέχρι να βρούμε την αγάπη, θα δουλεύουμε τη γη τη γεμάτη αγκάθια. Και ανάμεσα στ’ αγκάθια θα σπέρνουμε και θα θερίζουμε, ακόμη και αν ο σπόρος μας αποδειχθεί σπόρος δικαιοσύνης» (Άγιος Ισαάκ ο Σύρος).

«Μέχρι να βρούμε την αγάπη», μας λέει ο ασκητικός λόγος. Αναρωτιόμαστε όμως κατά πόσον θέλουμε να βρούμε την αγάπη. Κατά πόσον είναι η αγάπη το νόημα της ζωής μας. Κι αν η αγάπη περιορίζεται στην ερωτική σχέση και δεν απλώνεται στη συνάντησή μας με κάθε άνθρωπο, όποιος κι αν είναι αυτός, φίλος, εχθρός, αδιάφορος. Διότι ο κόσμος σήμερα, όταν μιλά για αγάπη, την φέρνει στη συνάντηση των όποιων δύο, στην απόλαυση που προκύπτει από αυτήν, συχνά σε προσωρινό επίπεδο, χωρίς έγνοια για διάρκεια.

«Μέχρι να βρούμε την αγάπη». Ο Θεός είναι αγάπη, μας λέει η πίστη. Άρα, αν κάποιος θέλει να βρει την αγάπη, χρειάζεται να βρει τον Θεό. Και τον Θεό Τον βρίσκουμε στην καρδιά που είναι ανοιχτή, υπομονετική, συγχωρητική, έχει πάρει την απόφαση να μοιράζεται και να μην κολλά στα παρόντα, στα δύσκολα, στους σταυρούς που οι άλλοι μας κερνάνε, στον φόβο ότι άμα ανοιχτούμε, θα πληγωθούμε. Τον Θεό Τον βρίσκουμε όταν η αγάπη μας δεν περιορίζεται στην κλειστότητα μιας σχέσης που έχει να κάνει με τον παρόντα κόσμο, είναι ηδονικά παρηγορητική, γεννά παιδιά, καλύπτει ανάγκες, δίνει ελπίδα. Δεν φτάνει αυτή η αγάπη. Χρειάζεται άνοιγμα, ακόμα κι αν πονέσουμε. Χρειάζεται χαμόγελο στον καθέναν. Ευγένεια ψυχής. Αλήθεια, ακόμη κι αν είναι δύσκολη. Ταυτόχρονα, διάκριση, όχι καταδίκη, αλλά τέντωμα του χεριού για να βοηθήσουμε τον πεπτωκότα να σηκωθεί.

«Θα δουλεύουμε τη γη τη γεμάτη αγκάθια». Ο ασκητής είναι σοφός. Δεν περιορίζεται στον κόπο της εργασίας ή στις δυσκολίες του κόσμου. Γη γεμάτη αγκάθια είναι η καρδιά μας πρωτίστως. Αυτή η οποία αντιστέκεται στην ανοιχτότητα της αγάπης. Αυτή η οποία μένει στο « εγώ» και τις ανάγκες του και περιμένει ανταπόδοση. Αυτή η οποία περιφρονεί του Θεού το θέλημα, διότι μόνο εμείς ξέρουμε τι μπορεί να μας κάνει ευτυχισμένους και ο Θεός από μόνος Του μάς περιορίζει. Αυτή η οποία αδιαφορεί για του Θεού το θέλημα, λέγοντας ότι έχουμε χρόνο ή ότι άνθρωποι είμαστε, τι να κάνουμε. Αυτή η οποία κρατά για τον εαυτό της κάθε τι που της δίδεται ή καθετί που κερδίζει, επειδή της επιτρέπεται.

«Ανάμεσα στ’ αγκάθια θα σπέρνουμε και θα θερίζουμε». Θα σπέρνουμε καλοσύνη. Ομορφιά. Το πλησίασμα της προσευχής. Την υπομονή και την ανεκτικότητα. Την απόφαση, όσο ενοχλητική κι αν είναι η θέα του άλλου, να μην κλείσουμε τα μάτια μας. Και θα θερίζουμε νόημα που νικά τον θάνατο, καθότι ουδέποτε η αγάπη εκπίπτει. Θα θερίζουμε μια κοινωνικότητα που βλέπει τον κόσμο ως συνύπαρξη και όχι κατ’ ανάγκην ως συμπερίληψη. Διότι συνυπάρχω σημαίνει σέβομαι. Συμπεριλαμβάνω σημαίνει πιέζω να γίνει όπως το θέλω εγώ. Και μπορεί η σπορά μας να έχει δικαιοσύνη, να μην κάνει κακό, αλλά το αγαθό. Όμως δεν αρκεί, διότι ο κόσμος έχει δύναμη. Όμως ο κόσμος νικήθηκε από τον Θεό που έγινε άνθρωπος, για να μοιραστεί την αγάπη Του, αδιακρίτως και ανεξαιρέτως.

«Μέχρι να βρούμε την αγάπη». Ένα μοναδικό μήνυμα ζωής για τα παιδιά και τους νεώτερους. Ένας αγώνας κι ένα χρέος που μας κάνει να παλεύουμε να συναντήσουμε την όντως Ζωή. Στην οδό των αγίων, στην οδό της Εκκλησίας.

π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός

Δημοσιεύθηκε στην «Ορθόδοξη Αλήθεια»

Στο φύλλο της Τετάρτης 22 Μαΐου 2024

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ ΓΙΑ ΤΗ ΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΤΑΝΗΣΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

               Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων κ. Νεκτάριος τέλεσε το πρωί της Τρίτης 21 Μαΐου 2024 την επίσημη Δοξολογία στον Ιερό Ναό του Αγίου Σπυρίδωνος στην Κέρκυρα, για την επέτειο της ενώσεως των Επτανήσων με την μητέρα Ελλάδα (21 Μαΐου 1864). Στην Δοξολογία και τις υπόλοιπες εκδηλώσεις την ελληνική κυβέρνηση εκπροσώπησε ο εκ Κερκύρας Υπουργός Εθνικής Αμύνης κ. Νίκος Δένδιας, ο οποίος είχε την ευκαιρία να προσκυνήσει το ιερό σκήνωμα του Αγίου Σπυρίδωνος, μαζί με τον Αρχηγό ΓΕΕΘΑ στρατηγό κ. Χούπη και τον Αρχηγό ΓΕΣ Αντιστράτηγο κ. Κωστίδη, ενώ είχε εγκάρδια συνομιλία με τον Μητροπολίτη Κερκύρας, ο οποίος του προσέφερε ένα πασχαλινό ενθύμιο.

Στη συνέχεια, ο Μητροπολίτης Κερκύρας παρακολούθησε την επίσημη εκδήλωση που διεξήχθη στο Ανάκτορο Μιχαήλ και Γεωργίου, με ομιλητές τον Κοσμήτορα του Ιονίου Πανεπιστημίου κ. Αθανάσιο Ευσταθίου και τον Υπουργό Εθνικής Αμύνης.

Κατόπιν, ο κ. Νεκτάριος τέλεσε επιμνημόσυνη δέηση στο Μνημείο της Ένωσης των Επτανήσων στην μνήμη του πρωτεργάτου της Ενώσεως μακαριστού Μητροπολίτου Κερκύρας Αθανασίου Πολίτου και των αγωνιστών Κερκυραίων και άλλων Επτανησίων, παρουσία του Υπουργού, των αρχηγών των Ενόπλων Δυνάμεων και όλων των αρχών της Κέρκυρας.

Οι εκδηλώσεις ολοκληρώθηκαν με την τέλεση της καθιερωμένης παρέλασης, στην οποία συμμετείχαν και στρατιωτικά τάγματα, καθώς και ελαφρά τεθωρακισμένα, ενώ ελικόπτερα Απάτσι και μαχητικά αεροπλάνα της ομάδας ΖΕΥΣ ενίσχυσαν το εθνικό φρόνημα των εκατοντάδων Κερκυραίων που συνέρρευσαν στις εκδηλώσεις αυτές. 

Ο κ. Νεκτάριος συμμετείχε και στο επίσημο γεύμα που παρέθεσε προς τιμήν του Υπουργού Εθνικής Αμύνης και των αρχών ο Δήμαρχος Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων κ. Στέφανος Πουλημένος.

ΔΟΞΟΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΤΑΝΗΣΟΥ ΜΕΤΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Ο ΑΡΧΗΓΟΣ ΓΕΣ ΣΤΟΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗ ΚΕΡΚΥΡΑΣ

 Ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων κ. Νεκτάριος δέχθηκε το βράδυ της Δευτέρας 20 Μαΐου 2024 στο Επισκοπείο της τοπικής Εκκλησίας τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Στρατού Αντιστράτηγο κ. Γεώργιο Κωστίδη, ο οποίος βρίσκεται στην Κέρκυρα για να συμμετάσχει στις εκδηλώσεις για την Ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα.

Ο Σεβασμιώτατος είχε εγκάρδια συζήτηση με τον αρχηγό ΓΕΣ για θέματα που έχουν να κάνουν με την πορεία της πατρίδας μας, εκφράζοντας τη συμπαράσταση της Εκκλησίας στον ελληνικό στρατό, που είναι έτοιμος να υπερασπιστεί την χώρα μας, συνεχίζοντας μια μακρά ιστορική παράδοση.

Ο Σεβασμιώτατος προσέφερε στον Αρχηγό ΓΕΣ τις εκδόσεις της Ιεράς Μητροπόλεως και μία εικόνα του Αγίου Σπυρίδωνος, ενώ εκείνος, με τη σειρά του, προσέφερε στον Μητροπολίτη Κερκύρας ως δώρα καλαίσθητα ενθύμια, εκφράζοντας τις ευχαριστίες του για την αποδοχή της επισκέψεως, όπως επίσης και για τη συνεργασία της τοπικής Εκκλησίας με το Τάγμα Εθνοφυλακής Κέρκυρας, αλλά και τις άλλες μονάδες των ενόπλων δυνάμεων που εδρεύουν στην Κέρκυρα.   

ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗ ΕΝΩΣΗ ΤΩΝ ΕΠΤΑΝΗΣΩΝ ΜΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΣΤΗΝ ΚΕΡΚΥΡΑ

             Ξεκίνησαν το απόγευμα της Δευτέρας 20 Μαΐου 2024 στην Κέρκυρα οι καθιερωμένες εκδηλώσεις για την Ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα. Τους πρωτεργάτες της Ένωσης των Επτανήσων με την Ελλάδα το 1864 τίμησε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων κ. Νεκτάριος τελώντας επιμνημόσυνη δέηση και καταθέτοντας στεφάνι στον ναό της Αγίας Τριάδος στη Γαρίτσα, όπου βρίσκεται ο τάφος του προκατόχου του Μητροπολίτη Κερκύρας Αθανασίου Πολίτη, ενώ επιμνημόσυνη δέηση τέλεσε ο Μητροπολίτης και στην Μονή Πλατυτέρας, όπου βρίσκεται ο τάφος του μεγάλου πατριώτη, πρώτου γραμματέα της Επτανήσου Πολιτείας το 1800 και μετέπειτα πρώτου κυβερνήτη της Ελλάδας Ιωάννου Καποδίστρια. Παραβρέθηκαν, μεταξύ άλλων, ο Περιφερειάρχης Ιονίων Νήσων κ. Ιωάννης Τρεπεκλής, ο Δήμαρχος Κεντρικής Κέρκυρας και Διαποντίων Νήσων κ. Στέφανος Πουλημένος και οι λοιποί εκπρόσωποι των πολιτικών, στρατιωτικών και αστυνομικών αρχών του τόπου.

                Στη συνέχεια, ο Σεβασμιώτατος χοροστάτησε στον Πανηγυρικό Εσπερινό στον πανηγυρίζοντα Ιερό Ναό Αγίων Κωνσταντίνου και Ελένης στην περιοχή Κουλίνες της Κέρκυρας. Απευθυνόμενος στον λαό του Θεού ο κ. Νεκτάριος αφορμήθηκε από ένα ιδιόμελο της εορτής των αγίων και τόνισε ότι ο Άγιος Κωνσταντίνος δεν εκλήθη από τους ανθρώπους, αλλά έλαβε την κλήση εξ ύψους, εκ του Θεού, όπως ο απόστολος Παύλος. Ο Θεός ορίζει και προστατεύει την Εκκλησία του και έτσι δίνει τη δυνατότητα στην Εκκλησία να ζήσει την ελευθερία της. Ο Μέγας Κωνσταντίνος λειτουργεί ως πρεσβευτής των ανθρώπων προς τον Θεό και γίνεται νικητής εναντίον τόσο των ορατών όσο και των αοράτων εχθρών. Ξεκινά εκείνη την χορεία των ευσεβών αυτοκρατόρων. Δίδει στους χριστιανούς την ανεξιθρησκία, δηλαδή τη δυνατότητα ελεύθερα να λατρεύουν τον Χριστό, σταματώντας μία σχεδόν τριακοσίων χρόνων περίοδο διωγμών. Οι νόμοι που ψηφίζει ο Μέγας Κωνσταντίνος είναι νόμοι ευσέβειας, ήθους και σεβασμού στο μήνυμα του Ευαγγελίου. Γι’ αυτό και τόσο ο ίδιος, όσο και οι ευσεβείς αυτοκράτορες δείχνουν ότι όταν ο ηγέτης πιστεύει στον Θεό, υπερασπίζεται την αλήθεια.

                Ζούμε σήμερα σε μια εποχή στην οποία οι ηγεσίες ψηφίζουν νόμους που αντίκεινται στη διδασκαλία του Ευαγγελίου. Έχουν προσωπεία οι σύγχρονες ηγεσίες και ενώ θέλουν να έχουν τα πρωτεία στην Εκκλησία, εντούτοις η καρδιά τους άλλα λέει. Γι’ αυτό και χρειάζεται να ξαναβρούμε την αυθεντική ευσέβεια του Μεγάλου Κωνσταντίνου, το ήθος του και να εμπιστευόμαστε το θέλημα του Θεού, που μεριμνά για την Εκκλησία. Γι’ αυτό και οι πιστοί δεν πρέπει να φοβόμαστε τις προκλήσεις των καιρών.

ΓΙΟΡΤΗ ΛΗΞΗΣ ΤΩΝ ΚΑΤΗΧΗΤΙΚΩΝ ΣΥΝΑΞΕΩΝ ΤΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΕΩΣ ΚΕΡΚΥΡΑΣ

    Με μια εξαιρετική εκδήλωση, που διεξήχθη μπροστά από τον ναό του Αγίου Γεωργίου στο Παλαιό Φρούριο της Κέρκυρας, το απόγευμα της Κυριακής 19 Μαΐου 2024. έγινε η λήξη των κατηχητικών συνάξεων και των νεανικών συντροφιών της Μητροπόλεως Κερκύρας. Την εκδήλωση διοργάνωσε το Γραφείο Νεότητος, με την ευθύνη του υπευθύνου του π. Γεωργίου Μπογδάνου και των στελεχών του νεανικού έργου, κληρικών και λαϊκών.  Θέμα της εκδήλωσης ήταν: « Νέοι, επικοινωνία, σχέσεις: η πρόταση της πίστης μας». Στην εκδήλωση συμμετείχαν με τραγούδια η Παιδική- Νεανική Χορωδία «Άγιος Σπυρίδων» το Τμήμα Προετοιμασίας αυτής, με επιμέλεια της μαέστρου κ. Χριστίνας Καλλιαρίδου, και με εξαιρετικά δρώμενα, δοσμένα με σύγχρονο τρόπο, τα νήπια του Βρεφονηπιακού Σταθμού «Ελένη Μπέλλου», οι ενορίες των Αγίων Πάντων Κέρκυρας, του Αγίου Σπυρίδωνος Σαρόκου, της Υπεραγίας Θεοτόκου Οδηγητρίας Αλεπούς, του Μητροπολιτικού Ναού Υ. Θ. Σπηλαιωτίσσης, Αγίου Βλασίου & Αγίας Θεοδώρας της Αυγούστης, της Αγίας Κυριακής Χρυσηΐδος και της ενορίας Αγίας Τριάδος Κοντοκαλίου, ενώ παραδοσιακούς χορούς χόρεψε η παιδική χορευτική ομάδα της Ενορίας Αγίου Ιωάννου Παρελίων. Την εκδήλωση παρουσίασε η κ. Έφη Χαϊντάρη.

Ενθουσιασμένος ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Κερκύρας, Παξών και Διαποντίων Νήσων κ. Νεκτάριος συνεχάρη τον υπεύθυνο νεότητος, τα στελέχη του νεανικού έργου, τους ιερείς των ενοριών, τους γονείς και κυρίως τα παιδιά. Τόνισε ότι η Εκκλησία κάνει τη δική της αντίσταση σε έναν κόσμο, στον οποίο η ταυτότητα του λαού μας και οι αξίες του απειλούνται από τον σύγχρονο τρόπο ζωής, ότι υπάρχουν οικογένειες που κρατάνε ζωντανή τη φλόγα της πίστης και της παράδοσης και ότι το νεανικό έργο της Εκκλησίας δείχνει ότι η μαρτυρία και η ομολογία της αλήθειας ξεκινούν από την νέα γενιά.  Προέτρεψε τα παιδιά και τους νέους να συμμετάσχουν στις κατασκηνωτικές περιόδους της τοπικής Εκκλησίας, που θα λειτουργήσουν και αυτό το καλοκαίρι στις ανακαινισμένες εγκαταστάσεις της Κασσιώπης.