«Τῷ ἰδίῳ Κυρίῳ στήκει ἢ πίπτει· σταθήσεται δέ· δυνατὸς γάρ ἐστιν ὁ Θεὸς στῆσαι αὐτόν» (Ρωμ. 14,4)
«Μόνο ὁ Κύριός του μπορεῖ νὰ κρίνει ἂν στέκεται ἢ ὄχι στὴν πίστη του, γιατὶ ὁ Θεὸς ἔχει τὴ δύναμη νὰ τὸν στηρίξει».
Κατά την Αγία και Μεγάλη Τεσσαρακοστή, πολλές φορές κατά τη διάρκεια των ακολουθιών της ημέρας, η Εκκλησία μάς επισημαίνει να αποφεύγουμε να κατακρίνουμε τον αδελφό μας, τον συνάνθρωπό μας. Μάλιστα, στην κατανυκτική ευχή του Αγίου Εφραίμ του Σύρου ακούμε τη φράση «δώρησαί μοι τού οράν τα εμά πταίσματα και μη κατακρίνειν τον αδελφόν μου». Είναι η αποφυγή της κατάκρισης δηλαδή δωρεά, δώρο του Θεού, το οποίο ζητούμε. Και είναι προφανώς ένα αλλιώτικο δώρο από τα συνηθισμένα που επιθυμούμε οι άνθρωποι. Είναι ένα δώρο αυθεντικής αγάπης το να μπορούμε να μην κατακρίνουμε τον αδελφό μας, τον κάθε αδελφό μας, γνωστό και άγνωστο. Κι αυτό διότι κατάκριση σημαίνει τη βεβαιότητα ότι η καρδιά του ανθρώπου είναι εν αμαρτίαις και δεν σώζεται, δεν αλλάζει. Κατάκριση δεν είναι το να βλέπουμε ότι κάτι δεν στέκει, είναι αντίθετο με τις εντολές του Θεού. Κατάκριση είναι το να συντρίβουμε αυτόν που κατά τη γνώμη μας σφάλλει και να λειτουργούμε ως δικαστές.
Στο αποστολικό ανάγνωσμα της Κυριακής της Τυρινής ο απόστολος Παύλος, απευθυνόμενος προς τους Ρωμαίους, επισημαίνει ότι υπάρχει και μία άλλη μορφή κατάκρισης, που δεν είναι εύκολο να την διαπιστώσουμε, καθότι είμαστε βέβαιοι για τη δική μας κατάσταση: είναι η κατάκριση για την πίστη του άλλου. Με αφορμή τη νηστεία, στην οποία κάποιοι αντέχουν και κάποιοι όχι, ο Παύλος επισημαίνει ότι δεν πρέπει ο δυνατός στην πίστη να κατακρίνει τον άλλον που είναι αδύναμος. Η νηστεία είναι θέμα πίστης, λέει ο απόστολος των Εθνών. Το ίδιο και κάθε πνευματική προσπάθεια. Αυτός που πιστεύει πολύ και με δύναμη στον Θεό, προχωρά με περισσότερη διάθεση, αυταπάρνηση, ενέργεια στον πνευματικό αγώνα. Είναι σύνηθες όμως να βλέπει με υπεροψία ή διάθεση μείωσης την αδυναμία του άλλου και να τον κατακρίνει ότι δεν έχει τόση πίστη στον Θεό, ώστε να προχωρήσει πνευματικά.
Γι’ αυτό και ο απόστολος Παύλος επισημαίνει ότι μόνο ο Χριστός μπορεί να κρίνει αν στέκεται ή πέφτει πνευματικά ως προς την πίστη ο συνάνθρωπός μας. Μόνο Εκείνος έχει τη δύναμη να τον στηρίξει. Μόνο Εκείνος τελικά μπορεί να κρίνει. Η κρίση όμως του Χριστού δεν είναι δικανική, δεν είναι η καταδίκη του ασθενούντος, αλλά η στήριξή του, για να πάρει δύναμη και να πιστέψει πιο πολύ. Κι αυτός που πιστεύει παλεύει και προχωρά. Αυτό οφείλουμε να κάνουμε κι εμείς. Με καλή διάθεση να δούμε αυτόν που δυσκολεύεται, που η πίστη του είναι ασθενική, που δεν αντέχει τον πνευματικό αγώνα και να τον συνδράμουμε με την προσευχή μας, γνωρίζοντας ότι στέκεται ή πέφτει ενώπιον του Θεού και όχι για μας. Εμείς χρειάζεται να στηρίζουμε, εφόσον η πίστη μας είναι δυνατή, και όχι να κατακρίνουμε.
Αυτή η θέαση δεν έχει να κάνει μόνο με τον πνευματικό αγώνα. Προχωρά γενικότερα στη ζωή μας. Δεν καυχόμαστε για την πίστη μας στον Παντοδύναμο Θεό, αλλά για την πίστη μας στον Σταυρωμένο Θεό. Σ’ Αυτόν που φάνηκε αδύναμος στα μάτια των ανθρώπων και ταπεινωμένος, αλλά αναστήθηκε εκ νεκρών. Γι’ αυτό και στις δοκιμασίες των άλλων ανθρώπων, δεν είναι αρμόζον να τους επικρίνουμε αν δεν αντέχουν, αν λυπούνται, αν τα βάζουν ακόμη και με τον Θεό, αλλά να τους στηρίζουμε. Το ίδιο και στην έπαρση που δίνει η αίσθηση της ορθοδοξότητας. Αν είμαστε βέβαιοι για την Ορθοδοξία μας, ας στηρίξουμε με αγάπη, σαφήνεια, κατανόηση εκείνους που πλανιούνται στις ιδέες των καιρών, άλλων ανθρώπων, του ίδιου του νου τους, διακρίνοντας το αληθινό από το ψευδές και μη σχηματίζοντας αντιλήψεις ανάλογες με τις πεποιθήσεις μας. Βλέπουμε κακές συμπεριφορές ή διαστροφές του ευαγγελικού λόγου και ήθους. Ας τις επισημάνουμε προφανώς, χωρίς όμως να λειτουργούμε ως αυθεντίες που απορρίπτουμε και χωριζόμαστε από τους άλλους. Ας παρακαλούμε τον Χριστό να ενισχύει αυτούς που πίπτουν. Και ας θυμόμαστε τον αποστολικό λόγο: « ο δοκών εστάναι, βλεπέτω μη πέση» (Α’ Κορ. 10,12).
Καλή Σαρακοστή!
π. Θεμιστοκλής Μουρτζανός
2 Μαρτίου 2025
Κυριακή της Τυρινής
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου