Κυριακή των αγίων Πατέρων της Δ’ Οικουμενικής Συνόδου: Ομιλία εις το ρητόν, “ος δ’ αν ποιήση και διδάξη, ούτος μέγας κληθήσεται εν τη βασιλεία των ουρανών” (Αρχιεπίσκοπος Αστραχάν και Σταυρουπόλεως Νικηφόρος Θεοτόκης)

(Ματθ. ε’ 14-19)

– Το σημερινό Ευαγγέλιο περιέχει τις αρετές των αληθινών ποιμένων και διδασκάλων, γι’ αυτό και διαβάζεται σήμερα (Κυριακή) προς τιμήν των θεοφόρων Πατέρων της Δ’ Οικουμενικής Συνόδου.

– Η πράξη της αρετής είναι καρπός της ελεύθερης προαιρέσεως του ανθρώπου. Της διδασκαλίας όμως το επάγγελμα δεν είναι έργο μόνον της προαιρέσεως, αλλά και της μαθήσεως.

– Αφού ο Θεός δεν έδωσε σε όλους της σοφίας το τάλαντο, δεν είναι άδικο να διορίζει μεγάλες ανταποδόσεις σε αυτόν που όχι μόνον πράττει την αρετήν αλλά και την διδάσκει; Γιατί και αυτός που δεν έχει το χάρισμα της διδασκαλίας, να μην καθίσταται μέγας στην βασιλεία των ουρανών;

– Με ποιό κριτήριο διανέμει ο Θεός τα τάλαντα; Πώς δεν αντιτίθεται στην δικαιοσύνη του Θεού, η διανομή περισσότερων ταλάντων σε κάποιους ανθρώπους;

– Ο Δημιουργός και Εξουσιαστής της κτίσεως, ουδεμίαν χρείαν έχει των αρετών μας.

– Η σωτηρία και κληρονομία της βασιλείας του Θεού είναι έλεος, δώρο και χάρις. Τα καλά έργα μόνον αφορμή δίδουν στον Θεόν.

– Ο Θεός θέλει να κοπιάζουμε για το κατόρθωμα των αρετών, γιατί αυτό είναι απόδειξη της ευλάβειας και της προθυμίας της ψυχής μας.

– Ο Θεός μετρά την ποσότητα των κόπων ή την προθυμία της καρδιάς;

– Η διδασκαλία γίνεται κατά δύο τρόπους: ή διά λόγου ή διά των έργων. Η δε διά των έργων διδασκαλία είναι ισχυρότερη από αυτή που γίνεται διά λόγου. Γιατί συμβαίνει αυτό;

– Μπορεί να διδάσκει ένας αμαθής και απαίδευτος; Αν ναι με ποιό τρόπο;

– Αν διδάσκει και ο αμαθής και απολαμβάνει μισθόν διδασκάλου, δεν είναι περιττή η μάθησις;

– Από τί κινδυνεύουν όσοι διδάσκουν;

– Εάν κανείς κατέχει την ρητορικήν τέχνην, μπορεί να διδάσκει ανεξάρτητα από το αν έχει κατορθώσει της αρετής τα έργα;